USXIII-415/29/115/06 - Koszty stosowane u pracowników naukowych.

"(...) Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa (...) do prowadzenia zajęć dydaktycznych (wykłady, zajęcia laboratoryjne i programowe, ćwiczenia audytoryjne, ćwiczenia terenowe, lektoraty, prowadzenie i recenzowanie prac dyplomowych, seminaria) zatrudnia nauczycieli akademickich na podstawie umowy o pracę bądź zleca osobom fizycznym i zawiera z nimi umowy zlecenia. (...)

Dla uznania wynagrodzenia nauczycieli akademickich (...) za przychód z tytułu korzystania z praw autorskich podstawowe znaczenie mają postanowienia zawarte w akcie nawiązania stosunku pracy, określające zajmowane stanowisko oraz charakter wykonywanych działalności dydaktycznych traktowanych w sposób indywidualny. Wynagrodzenie nauczycieli akademickich wynikające z korzystania z praw autorskich obejmuje wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze oraz wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, przy czym 25% tego wynagrodzenia stanowi wynagrodzenie za czynności organizacyjne niestanowiące przychodu z tytułu korzystania z praw autorskich. Udział procentowy wynagrodzenia z tytułu korzystania z praw autorskich wynosi 90% wynagrodzenia zasadniczego oraz 70% wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe.

Przy umowach zlecenia wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od tzw. stawek godzinowych. (...) Dla celów podatkowych PWSZ (...) stosuje do wynagrodzeń z tytułu umów zleceń 20% koszty uzyskania przychodów, co spotykane jest z licznymi sprzeciwami zleceniobiorców, którzy uważają, że mają prawo do zastosowania 50% kosztów uzyskania, ponieważ przy opracowywaniu zajęć dydaktycznych ma miejsce ich wkład autorski oraz korzystają z wielu źródeł.

(...) Czy zastosowane (...) podwyższone koszty uzyskania przychodu dla pracowników akademickich zatrudnionych na podstawie umowy o pracę są zasadne? Czy można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów przy umowach zlecenie (prowadzenie wykładów)?

(...) Koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w myśl art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przysługują w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęć użytych w art. 22 ust. 9 pkt 3 takich jak np. "twórca", "korzystanie przez twórców z praw autorskich" (...), zaś ustawodawca odsyła w tym względzie do odrębnych przepisów, przez które należy rozumieć ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. nr 90, poz. 631 ze zm.).

W myśl art. 1 ust. 1 niniejszej ustawy "Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). (...)

Przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych traktują zatem jako twórczy tylko taki charakter działalności, który jest na tyle związany z osobą twórcy, że jeżeli nawet inna osoba podjęłaby identycznie skierowany wysiłek twórczy - to mało prawdopodobnym jest, aby uzyskała analogiczny lub zasadniczo zbliżony rezultat.

(...) Nie ma przeszkód prawnych, aby Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa (...) jako płatnik wynagrodzeń ze stosunku pracy stosowała 50% normę kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do tej części wynagrodzeń nauczycieli akademickich, która została zakwalifikowana jako wynagrodzenie z tytułu korzystania z praw autorskich. W celu jednak wyodrębnienia przez pracodawcę, jakie prace lub czynności stanowią przedmiot prawa autorskiego niezbędne jest prowadzenie stosownej ewidencji takich prac lub czynności. (...)

Odnosząc się z kolei do możliwości zastosowania 50% stawki kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do należności wypłacanych osobom niebędącym pracownikami PWSZ (...) na podstawie umów zleceń, gdzie przedmiotem zajęć dydaktycznych objętych umowami są wykłady - należy uznać, iż również w tej sytuacji kwalifikacja wykładów jako utworów będących przedmiotem prawa autorskiego upoważnia do zastosowania ww. normy kosztów uzyskania.

(...) Wygłoszenie wykładu wobec słuchaczy stanowi spełnienie warunku ustalenia tego utworu, zawartego w art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

(...) Reasumując, (...) 50% koszty uzyskania przychodów mogą być zastosowane zarówno do tej części wynagrodzeń nauczycieli akademickich, która została zakwalifikowana jako wynagrodzenie z tytułu korzystania z praw autorskich, jak i do należności wypłacanych na podstawie umów zleceń osobom niebędącym pracownikami PWSZ (...), gdzie przedmiotem zajęć dydaktycznych objętych umowami są wykłady, o ile konkretne prace lub czynności znajdują odzwierciedlenie w stosownej ewidencji prac twórczych prowadzonej przez PWSZ (...)".