US.II-423/3/45/05 - Udostępnianie pomieszczeń PKZP.

"(...) Ze stanu faktycznego przedstawionego przez spółkę wynika, że na podstawie umowy zawartej pomiędzy H. S.A. a H. sp. z o.o. z udziałem związków zawodowych i międzyzakładowej pracowniczej kasy zapomogowo-pożyczkowej H. S.A., wnioskodawca ponosi koszty utrzymania i eksploatacji pomieszczeń i urządzeń technicznych, z których korzystają m.in. związki zawodowe oraz międzyzakładowa kasa zapomogowo-pożyczkowa, w związku z prowadzeniem działalności statutowej.

Odnosząc się do przedstawionej w zapytaniu kwestii stwierdzić należy, że zgodnie z treścią art. 33 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. nr 55, poz. 234 ze zm.) pracodawca obowiązany jest na warunkach określonych w umowie udostępnić zakładowej organizacji związkowej pomieszczenia i urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania działalności związkowej w zakładzie pracy. Związek zawodowy ma zatem prawo, dla prowadzenia swojej działalności statutowej korzystać (nieodpłatnie lub odpłatnie) z rzeczy stanowiących własność pracodawcy, który ponosi koszty ich nabycia lub utrzymania. W świetle powyższego, skoro ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawców określone obowiązki wobec związku zawodowego lub międzyzakładowej organizacji związkowej na warunkach określonych umową, to wydatki te, w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, są kosztem uzyskania przychodów.

Niezależnie od powyższego należy zwrócić uwagę na prawnopodatkowe konsekwencje nieodpłatnego udostępnienia związkom nieruchomości (lokali) stanowiących własność pracodawcy. W myśl art. 13 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pracodawca, udostępniając nieodpłatne nieruchomości lub jej część związkom zawodowym, nie ustala przychodu z tego tytułu. Konsekwencją tego zapisu jest jednak nieuznanie za koszt uzyskania przychodów wydatków ponoszonych przez podatnika (pracodawcę) związanych z tą nieruchomością - stosownie do zapisu art. 16 ust. 1 pkt 24 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 39 ww. ustawy o związkach zawodowych, w zakładach pracy mogą być tworzone pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe, których członkami mogą być pracownicy, emeryci i renciści bez względu na przynależność związkową. Zasady organizowania i działania tych kas określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz. U. z 1992 r. nr 100, poz. 502 ze zm.). Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, zakład pracy świadczy pomoc PKZP w szczególności w zakresie: zapewnienia pomieszczeń biurowych (...), prowadzenie księgowości, obsługi kasowej, prawnej itp. wymienionych w § 4 ust. 1. Szczegółowe warunki świadczenia pomocy, o której mowa w ust. 1, określa umowa zawarta pomiędzy zakładem pracy a PKZP lub SKOK (§ 4 ust. 2). Z uwagi na to, że umowa zawarta w oparciu o ww. przepisy może skutkować obowiązkiem realizowania określonych świadczeń pracodawcy na rzecz kasy, to koszty świadczeń wynikających z umowy - w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się do zagadnienia dotyczącego obsługi zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stwierdza się jak niżej:

Zasady tworzenia i gospodarowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych określa ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.). Jeżeli w przedsiębiorstwie postanowiono tworzyć fundusz socjalny lub tworzenie takiego funduszu wynika bezpośrednio z ww. ustawy o funduszu świadczeń socjalnych, to pracodawca, zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy, zobowiązany jest do wykonywania przepisów tej ustawy, w przeciwnym bowiem wypadku podlega on karze grzywny. Stąd też, jeżeli pracodawca, który jest zobowiązany do tworzenia funduszu świadczeń socjalnych ponosi wydatki związane z obsługą takiego funduszu, to wydatki te są kosztem uzyskania przychodów.

Reasumując należy stwierdzić, że wydatki spółki wynikające z umowy zawartej pomiędzy H. S.A. a H. sp. z o.o. dotyczące partycypacji w kosztach utrzymania i funkcjonowania (niefinansowania działalności) związków zawodowych (z wyjątkiem udostępnienia związkom nieodpłatnie lokalu), zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz kasy zapomogowo-pożyczkowej, są w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodów."