UPd-3/415-16/05 - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty netto należności wynikających ze spornych faktur, na którą Spółka utworzyła odpis aktualizujący

Pytanie podatnika

Czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów i w którym roku kwotę netto należności wynikających ze spornych faktur, na którą Spółka w latach 2003 i 2004 utworzyła odpis aktualizujący?

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczecinku na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) na pisemny wniosek podatnika udziela interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Wnioskiem z dnia 30.08.2005 r. Spółka z o.o. zwróciła się o udzielenie pisemnej interpretacji co do sposobu i zakresu zastosowania przepisów prawa podatkowego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka podpisała umowę z dostawcą ścieków, na podstawie której dostawca został zobowiązany do wybudowania w swoim zakładzie urządzeń podczyszczających ścieki. Strony umowy ustaliły, iż do czasu uruchomienia urządzeń podczyszczających dostawca ścieków będzie płacił spółce 200 % opłaty podstawowej, to znaczy były wystawiane dwie faktury, pierwsza za odbiór ścieków wg stawki podstawowej oraz druga w tej samej wysokości za tak zwane "doczyszczanie ścieków". W 2003 r. dostawca ścieków oświadczył, że uruchomił dodatkowe urządzenia oraz wprowadził zmiany organizacyjne w przedsiębiorstwie poprawiające jakość zrzucanych ścieków i jego zdaniem Spółka powinna zaprzestać wystawiania dodatkowej faktury za tak zwane "doczyszczanie ścieków". Dostawca stał na stanowisku, iż faktury za "doczyszczanie ścieków" są niezasadne i je odsyłał bez ewidencjonowania. Spółka nie zgodziła się z opinią dostawcy, ponieważ wybudowane urządzenia nie były wystarczające do oczyszczenia ścieków i nadal obciążała dostawcę fakturami za usługę "doczyszczania ścieków" ewidencjonując te faktury w kwocie netto jako przychody należne. W związku z tym, iż klient czyli dostawca ścieków nie płacił za faktury za "doczyszczanie ścieków", Spółka w latach 2003 i 2004 utworzyła odpis aktualizujący na wartość spornych należności i nie zaliczyła tego odpisu do kosztów uzyskania przychodów. Spółka skierowała sprawę na drogę postępowania sądowego w celu wyegzekwowania należności.

W 2004 r. zapadł wyrok Sądu Okręgowego oddalający powództwo Spółki, uznający roszczenia Spółki jako niezasadne. Następnie Spółka złożyła apelację do Sądu Apelacyjnego, która w lutym 2005 r. została oddalona jako bezzasadna.

Przedstawiając wyżej opisany stan faktyczny Spółka stoi na stanowisku, iż odpis aktualizujący wartość spornych należności należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w 2005 r. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jednolity tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.) do kosztów uzyskania przychodów zalicza się odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1. Zdaniem Spółki stan faktyczny w sprawie wyczerpuje ww. przepis, ponieważ sporne należności zaliczono zgodnie z art. 12 ust. 3 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów należnych. Następnie na podstawie art. 35b ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (jednolity tekst Dz. U. z 2002 r. Nr 76 poz. 694 z późn. zm.) dokonano odpisu aktualizującego należności, z których zapłatą dłużnik zalegał. Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 2a pkt 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wyrok Sądu Apelacyjnego z 2005 r. uprawdopodobnił nieściągalność wierzytelności. Sąd bowiem uznał, iż wierzytelności objęte sporem nie są Spółce należne. Zdarzenie to miało miejsce w 2005 r., a więc w tym też roku zaistniała podstawa do zaliczenia odpisu aktualizującego do kosztów uzyskania przychodów.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Szczecinku stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku jest prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jednolity tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.)

art. 16 ust. 2a pkt 1 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jednolity tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym, że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1.

W świetle zaś art. 16 ust. 2a pkt 1 tej samej ustawy nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w art. 16 ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:

- dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona upadłość obejmująca likwidację majątku, albo

- zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo

- wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo

- wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Określony ww. przepisem art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy katalog przypadków uprawdopodobniających nieściągalność wierzytelności nie jest katalogiem zamkniętym. To zaś oznacza, że ustawodawca dopuszcza uznanie nieściągalności wierzytelności za uprawdopodobnioną w przypadku zaistnienia też innych okoliczności nie wymienionych w tym przepisie.

Jeżeli zatem Spółka dysponuje dowodem jakim jest wyrok Sądu Apelacyjnego uznającym roszczenie Spółki wobec dostawcy ścieków za niezasadne to można uznać, że nieściągalność wierzytelności została uprawdopodobniona i można w roku, w którym zapadł wyrok, czyli 2005, obciążyć koszty uzyskania przychodów wartością wierzytelności zarachowanej w 2003 i 2004 r. jako należny przychód podatkowy (w kwocie netto).