ST1-4834-245/BTM/2009/1532 - Wydatki na świadczenia pieniężne za odbywanie praktyki absolwenckiej.

(...)

Zgodnie z przepisami art. 3 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich (Dz. U. Nr 127, poz. 1052), praktyka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. Wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.).

Ustawa o praktykach absolwenckich stanowi w art. 4, iż do praktyk absolwenckich nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkiem art. 183a-183c, art. 129 § 1, art. 131 § 1, art. 132 § 1, art. 133 § 1, art. 134 i art. 151⁷ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Zauważyć należy, iż ustawodawca z zakresu zasad konstruowania umowy o praktykę absolwencką (art. 4 ww. ustawy) jednoznacznie wyłącza przepisy prawa pracy, zwłaszcza przepisy Działu drugiego Kodeksu pracy regulującego formy nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy. Jedyny dopuszczony w ustawie o praktykach absolwenckich obszar, do którego ustawodawca konstruuje odwołanie do norm Kodeksu pracy, dotyczy wyłącznie przepisów z zakresu równego traktowania w zatrudnieniu, norm i ogólnego wymiaru czasu pracy, okresów odpoczynku, jak też pracy w porze nocnej, nie związanych ściśle z rodzajem i charakterem umów o pracę.

Artykuł 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich, określa, iż praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką, zwanej dalej "umową", zawieranej pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę.

Umowa powinna określać w szczególności:

Stosownie do postanowień art. 35 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), podmiot przyjmujący na praktykę, jako płatnik powyższych świadczeń, obowiązany jest do poboru zaliczek miesięcznych na podatek dochodowy, pomniejszonych o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) cytowanej ustawy.

Należy jednak zaznaczyć, iż na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środki pieniężne wypłacane z tytułu odbywania praktyk studenckich nie są kwalifikowane do przychodów ze stosunku pracy, ale do przychodów innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na uwadze, nie wydaje się aby umowa o praktykę była umowa, o pracę, a absolwent i pracodawca będą mogli umawiać się niemal dowolnie (ze świadomością ograniczeń, które nakłada przepis art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o praktykach absolwenckich) co do rodzaju pracy wykonywanej pracy, okresu odbywania praktyki, wynagrodzenia etc. Charakter regulacji zawartych w ww. przepisie i dotyczących elementów konstytutywnych umowy o praktykę absolwencką, pozwala na założenie, iż umowa taka stanowi nową kategorię umowy cywilno-prawnej.

Zgodnie z objaśnieniami zawartymi w załączniku nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 107, poz. 726 z późn. zm.), zamieszczonymi po paragrafie "403 Wynagrodzenia osobowe sędziów i prokuratorów oraz asesorów i aplikantów", mających również zastosowanie do paragrafu "401 Wynagrodzenia osobowe pracowników", wynagrodzenia osobowe obejmują wynagrodzenia i inne świadczenia z tytułu pracy, wypłacane lub wydane w naturze (odpowiednio przeliczone): pracownikom - należne z tytułu istniejącego stosunku pracy lub stosunku służbowego, osobom wykonującym pracę nakładcza. - należne z tytułu umowy o pracę nakładczą, młodocianym - z tytułu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i osobom pełnoletnim, które kończą naukę zawodu na warunkach określonych dla młodocianych.

Zakres definicyjny określony w art. 2 Kodeksu pracy wyraźnie sytuuje jako pracownika osobę, która zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Tak więc uwzględniając zasady i sposób klasyfikowania wydatków określonych w przepisach rozporządzenia, nie wydaje się możliwe uznanie, iż w omawianym przypadku przedmiotowe wydatki można zaklasyfikować w paragrafie "401 Wynagrodzenia osobowe pracowników", z odpowiednią czwartą cyfrą.

Stosując wykładnię gramatyczną przepisu art. 5 ust. 2 pkt 4 ustawy o praktykach absolwenckich należałoby potraktować należność pieniężną wynikającą z umowy o praktykę absolwencką ściśle jako świadczenie pieniężne (tale powyższe zdefiniował ustawodawca), wówczas wydatki z tego tytułu należałoby zaliczyć do grupy "Świadczenia na rzecz osób fizycznych" i zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych zaklasyfikować w paragrafie "303 Różne wydatki na rzecz osób fizycznych", z odpowiednią czwartą cyfrą, a więc - zgodnie z objaśnieniami do tego paragrafu - potraktować jako wydatki osobowe nie zaliczone do wynagrodzeń (m.in. paragrafu 401).

Jednak Ministerstwo Finansów pragnie podkreślić, że klasyfikacja budżetowa nie stanowi podstawy prawnej do dokonywania wydatków budżetowych. Jest ona jedynie instrumentem technicznym do ujmowania wydatków ponoszonych na podstawie właściwych aktów prawnych.