SPS-024-4501/13 - Zastosowanie przepisów ustawy - Prawo budowlane w przypadku awarii wiatraków

_{Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra - na zapytanie nr 4501 w sprawie właściwego zastosowania przepisów ustawy - Prawo budowlane w przypadku awarii wiatraków.}

Zgodnie z przepisem art. 3 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane przez obiekt budowlany należy rozumieć m.in. budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Definicja budowli jest zawarta w art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane. Ustawodawca, tworząc pojęcie budowli, nie definiuje samego pojęcia, ograniczając się jedynie do stwierdzenia, że jest to obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury (definicja negatywna), wyliczając następnie obiekty budowlane zakwalifikowane jako budowle. Za budowlę uznaje się m.in. części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Można więc uznać, że za budowlę nie uznaje się całej elektrowni wiatrowej, a jedynie jej części budowlane (takie jak fundamenty, maszty, słupy) jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową. Należy zatem przyjąć, że części elektrowni wiatrowej takie jak: wirniki z łopatkami, generator, transformator itp. w myśl ww. definicji nie stanowią części budowlanych elektrowni wiatrowych.

W związku z interpelacją główny inspektor nadzoru budowlanego zwrócił się do warmińsko-mazurskiego wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego o udzielenie wyjaśnień w związku z odłamaniem w dniu 26 października 2012 r. części łopaty wirnika turbiny wiatrowej w obrębie farmy wiatrowej Korsze. Na podstawie przekazanych informacji należy wskazać, że przedmiotowe zdarzenie nie mogło zostać zakwalifikowane przez organy nadzoru budowlanego jako katastrofa budowlana.

Przedmiotową sprawą zajmował się powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w Kętrzynie, w związku z zawiadomieniem o katastrofie budowlanej złożonym przez Stowarzyszenie Trójkąt Warmiński w dniu 8 listopada 2012 r. oraz zawiadomieniem o katastrofie budowlanej, o takiej samej treści jak poprzednie, złożonym przez Stowarzyszenie "Kochajmy Warmię" w dniu 22 listopada 2012 r. W odpowiedziach udzielonych zainteresowanym powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w Kętrzynie wyjaśnił, że katastrofą budowlaną jest niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopów. Przy czym katastrofą budowlaną nie jest uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt budowlany nadającego się do naprawy lub wymiany; uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń budowlanych związanych z budynkami, awaria instalacji (art. 73 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo budowlane). Organ ocenił, że wirnik z łopatkami nie stanowi części budowlanych elektrowni wiatrowych, w związku z czym zaistniałe zdarzenie nie mieści się w definicji katastrofy budowlanej. Organ podkreślił, że budowlą są jedynie części budowlane elektrowni wiatrowej jak fundamenty i maszt.

Warmińsko-mazurski wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego sprawujący bezpośredni nadzór nad PINB w Kętrzynie w pełni podzielił stanowisko wyrażone przez organ powiatowy. Zdaniem organu wojewódzkiego jedynie części budowlane urządzeń technicznych (elektrowni), stanowią budowlę, a więc obiekty budowlane (art. 3 pkt 3 ustawy - Prawo budowlane). W konsekwencji prawidłowość działania takiego urządzenia jak wirnik wraz z łopatami (niebędącego również urządzeniem budowlanym w rozumieniu art. 3 pkt 9 ustawy - Prawo budowlane) nie podlega kontroli organów nadzoru budowlanego. Kontroli mogą podlegać jedynie części budowlane elektrowni wiatrowych (np. fundament).

Ponadto uprzejmie informuję, że od października 2012 r. obraduje Komisja Kodyfikacyjna Prawa Budowlanego, której celem zgodnie z § 7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lipca 2012 r. o utworzeniu, organizacji i trybie działania Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego (Dz. U. poz. 856) jest opracowanie przepisów rangi ustawowej regulujących w sposób kompleksowy proces inwestycyjno-budowlany. W ramach prac komisji ustalono, że akt ten (kodeks budowlany) będzie obejmował zagadnienia z zakresu lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz prawa budowlanego, w tym zakres działania organów nadzoru budowlanego oraz wymagania dotyczące utrzymania obiektów budowlanych. Planowanym terminem przedstawienia ministrowi transportu, budownictwa i gospodarki morskiej projektu kodeksu budowlanego jest 30 listopada 2014 r.

Jednocześnie uprzejmie informuję, iż niezależnie od prac komisji kodyfikacyjnej w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej prowadzone są analizy dotyczące możliwości uregulowania kwestii nadzoru nad funkcjonowaniem technicznych elementów elektrowni wiatrowych przez wyspecjalizowany organ, np. z zakresu dozoru technicznego. Zmiana ta wiązałaby się prawdopodobnie z nowelizacją ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, z późn. zm.), w związku z czym sprawa ta wymaga gruntownej i pogłębionej analizy.