SPS-023-853/06 - Zapłata opłaty skarbowej przez osoby o niskich dochodach

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 853 w sprawie opłat skarbowych ponoszonych przez osoby o niskich dochodach.

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo z dnia 30 stycznia 2006 r., nr SPS-023-853/06, przy którym przekazana została interpelacja Posła na Sejm RP Pana Jana Łącznego, z dnia 18 stycznia 2006 r., w sprawie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej przez osoby o niskich dochodach uprzejmie informuję.

Na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2532 ze zm.), zwanej dalej: ustawą, daninie tej podlegają w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej: podania (żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i załączniki do podań, czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego, zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia i koncesje) wydawane na wniosek zainteresowanego, a także dokumenty stwierdzające ustanowienie pełnomocnika oraz ich odpisy (wypisy), weksle i dokumenty zawierające oświadczenie woli poręczyciela. Wykaz poszczególnych przedmiotów opłaty skarbowej oraz wysokość stawek określa załącznik do ustawy.

Kwestie podniesione przez Posła w interpelacji były przedmiotem analiz i w efekcie wprowadzono szereg wyłączeń i zwolnień od opłaty skarbowej, których beneficjentami są osoby ubogie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy nie podlegają opłacie skarbowej podania i załączniki do podań wnoszone przez osoby, które stan ubóstwa udokumentują organowi mającemu rozpatrzyć podanie, czynności urzędowe dokonywane na wniosek tych osób, a także wydawane im zaświadczenia. Przepis ten ustanawia wyłączenie obowiązku zapłaty opłaty skarbowej przez osoby ubogie. Wobec braku definicji legalnej pojęcia "ubóstwo", definiując je należy posiłkować się przepisami, które na stan ubóstwa się powołują. W szczególności jest to ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 ze zm.), która przewiduje możliwość uzyskania świadczeń z pomocy społecznej przez osoby znajdujące się w stanie ubóstwa wyznaczonego przez odpowiednio niski poziom dochodów. Dokumentami potwierdzającymi stan ubóstwa osoby ubiegającej się o zastosowanie wyłączenia z opłaty skarbowej mogą być zaświadczenia z ośrodka pomocy społecznej, a także każdy inny dokument potwierdzający stan ubóstwa w sposób wiarygodny.

Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę na następujące przepisy ustawy o opłacie skarbowej, których zastosowanie prowadzi do nieobciążania opłatą skarbową osób o niskich dochodach lub znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej:

- art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. e i lit. f i art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy, które ustanawiają wyłączenia obowiązku zapłaty opłaty skarbowej w odniesieniu do podań i załączników do podań, czynności urzędowych, zaświadczeń, zezwoleń oraz dokumentów stwierdzających ustanowienie pełnomocnika ich odpisów (wypisów) w sprawach ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego i opieki społecznej, uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów, w sprawach świadczeń socjalnych oraz zdrowia, a także w odniesieniu do podań i załączników do podań oraz wydawanych na skutek tych podań zaświadczeń niezbędnych do uzasadnienia wniosków w ww. sprawach;

- pkt 7 i pkt 11 kolumny 4 w części I załącznika do ustawy, ustanawiające zwolnienia z opłaty skarbowej w stosunku do podań i załączników do podań dotyczących stwierdzenia stanu majątkowego uczącej się młodzieży, osób pobierających emerytury lub renty albo ubiegających się o przyznanie emerytury lub renty oraz inwalidów ubiegających się o szkolenie, jak również podania i załączniki do podań o przyznanie świadczenia pomocy społecznej lub ulgi osobom dotkniętym klęską żywiołową lub wypadkiem losowym, a zatem podmiotom należącym do kategorii osób, które albo nie posiadają własnych dochodów (ucząca się młodzież), albo znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, w tym także finansowej (inwalidzi, osoby dotknięte klęską żywiołową lub wypadkiem losowym).

Niezależnie od wyłączeń i zwolnień z obowiązku zapłaty opłaty skarbowej, wynikających wprost z przepisów ustawy o opłacie skarbowej, pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) zawiera przepisy określające tryb udzielania ulg podatkowych w postaci umorzenia należności podatkowych, odroczenia terminu ich płatności lub rozłożenia na raty (art. 67a i nast. Ordynacji podatkowej), które stosuje się także do opłaty skarbowej.

W związku z szerokim zakresem wyłączeń i zwolnień od opłaty skarbowej, których beneficjentami są osoby znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej, należy stwierdzić, że zawarta w interpelacji propozycja obniżenia stawek opłaty skarbowej w odniesieniu do tych osób jest nieuzasadniona.