SPS-023-6804/12 - Ewidencja wyrobów węglowych zwolnionych z podatku akcyzowego - projekt zmian.

Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo nr SPS-023-6804/12 z dnia 20 lipca 2012 r., dotyczące interpelacji pana posła Piotra Nowaka oraz grupy posłów w sprawie nowelizacji przepisów ustawy o podatku akcyzowym, odnosząc się do poszczególnych pytań, uprzejmie informuję, co następuje.

Ad 1. Odpowiadając na pytanie, czy istnieje możliwość uzyskania przez sprzedających instrumentów prawnych pozwalających na weryfikację danych kupującego, np. w oparciu o dowód osobisty, uprzejmie wyjaśniam, iż możliwość weryfikacji tych danych istnieje na podstawie obowiązującego prawa. Jako uzasadnienie powyższej tezy może służyć wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2011 r. (sygn. I GSK 48/10), który rozpatrywał skargę kasacyjną w przedmiocie podatku akcyzowego, w sprawie dotyczącej obrotu olejami opałowymi przeznaczonymi na cele opałowe, do których stosuje się niższą stawkę podatku akcyzowego.

W świetle powyższego wyroku sprzedawca wyrobów węglowych, powołując się na swój prawny obowiązek wpisania do dokumentu dostawy danych osobowych nabywcy, ma prawo żądać okazania dokumentu potwierdzającego jego tożsamość, umożliwiającego ich weryfikację.

Obowiązkiem podatnika - sprzedawcy wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy jest dołączenie do przemieszczanych wyrobów węglowych dokumentu dostawy zawierającego dane nabywcy, określone w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 30 sierpnia 2010 r. w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz. U. Nr 160, poz. 1075). Dołączenie prawidłowo wystawionego dokumentu dostawy jest warunkiem zwolnienia sprzedawanych wyrobów węglowych od akcyzy, określonym w art. 31a ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z późn. zm.).

Aby wywiązać się z powyższego obowiązku, sprzedawca musi zebrać i przechować dane osobowe nabywcy, co jest dopuszczalne w świetle ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.). Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 2 tej ustawy, przetwarzanie danych osobowych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne dla spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.

Skoro podmiot sprzedający wyroby węglowe ma prawo przetwarzać dane osobowe nabywcy zawarte w dokumentach dostawy, to ma też prawo, a nawet obowiązek ustalenia, czy te dane są rzeczywiście danymi osobowymi tego nabywcy. W tym stanie rzeczy sprzedający powinien poprzez żądanie od nabywcy okazania dokumentu tożsamości zweryfikować rzetelność jego danych wpisanych w dokumencie dostawy.

Legitymowanie się dowodem osobistym w celu potwierdzenia prawdziwości danych osobowych jest dozwolonym przez prawo sposobem wykazania danych osobowych i temu celowi służy omawiany dokument (ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993, z późn. zm.).

Nabywca może oczywiście odmówić okazania dokumentu potwierdzającego jego tożsamość, jednak w takim przypadku sprzedawca wyrobów węglowych ma prawo i obowiązek odmówić sprzedaży wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy. Korzystanie ze zwolnienia od akcyzy dla wyrobów węglowych nie jest bowiem obowiązkowe.

Należy dodać, iż w świetle art. 32 ust. 12 ustawy o podatku akcyzowym podmiot będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, który zużywa wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, nabywającą takie wyroby, jest obowiązany do okazania dostarczającemu dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, w celu potwierdzenia jego tożsamości.

Ad 2. Odnosząc się do pytania, czy istnieje możliwość przygotowania systemu zabezpieczeń chroniących sprzedawców w przypadku podania fałszywych danych przez kupujących, należy wyjaśnić, że obowiązujace przepisy regulujace opodatkowanie wyrobów węglowych nie stwarzają dla sprzedawców wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy (tzn. pośredniczących podmiotów węglowych) ryzyka powstania wobec nich zobowiązania podatkowego z tytułu podania fałszywych danych przez podmiot nabywający te wyroby, jeżeli dochowają należytej staranności i dopełnią formalności określonych w przepisach akcyzowych.

Dokumentem potwierdzającym przemieszczenie sprzedanych wyrobów węglowych do nabywcy jest dokument dostawy wystawiany przez pośredniczący podmiot węglowy sprzedający te wyroby. Pośredniczący podmiot węglowy jest zwolniony od akcyzy od wydawanych wyrobów węglowych, jeżeli podmiotem nabywającym jest podmiot korzystający ze zwolnienia od akcyzy określonego w art. 31a ust. 2 ww. ustawy i jeżeli podmiot sprzedający dołączy do przemieszczanych (wydanych) wyrobów węglowych dokument dostawy. W dokumencie dostawy wyrobów węglowych określa się między innymi ich przeznaczenie uprawniające do zwolnienia od akcyzy podmiot, który je nabywa. A zatem potwierdzenie na dokumencie dostawy odbioru wyrobów węglowych przez podmiot nabywający wyroby węglowe stanowi jednocześnie potwierdzenie przez niego przeznaczenia tych wyrobów uprawniającego go do zwolnienia od akcyzy. Stanowi to tym samym podstawę do skorzystania ze zwolnienia od akcyzy również przez pośredniczący podmiot węglowy sprzedający te wyroby, zgodnie z art. 31a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Istotne jest zatem, aby w dokumencie dostawy wskazać prawidłowo nabywcę wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy. W tym celu pośredniczący podmiot węglowy - sprzedawca tych wyrobów ma prawo zweryfikować dane ich nabywcy, tzn.:

- zażądać od osoby fizycznej nabywającej wyroby węglowe zwolnione od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy okazania dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego jej tożsamość (zgodnie z wyjaśnieniem zawartym w pkt 1,

- zażądać od pośredniczącego podmiotu węglowego nabywającego wyroby węglowe zwolnione od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym przedstawienia mu pisemnego potwierdzenia przyjęcia powiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy (zgodnie z art. 31a ust. 8 ww. ustawy),

- zażądać od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą nabywającego wyroby węglowe zwolnione od akcyzy na podstawie art. 31a ust. 2 ustawy podania identyfikatora podatkowego NIP (zgodnie z art. 11 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników - Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681, z późn. zm.).

Ad 3. Rozważając pytanie o możliwość skrócenia terminu przechowywania ewidencji wyrobów węglowych zużywanych do celów zwolnionych, o którym mowa w art. 31a ust. 7 ustawy o podatku akcyzowym, należy mieć na uwadze, że przedmiotowa ewidencja może zawierać informacje o powstaniu zobowiązania podatkowego z tytułu akcyzy od wyrobów węglowych, które nie zostały użyte zgodnie z przeznaczeniem uprawniającym je do zwolnienia. Natomiast ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749) określa zasadniczy pięcioletni termin przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej). Jak wynika z powyższego, termin przechowywania ewidencji wyrobów węglowych zużywanych do celów zwolnionych jest związany nierozłącznie z terminem przedawnienia zobowiązań podatkowych i jako taki nie może być skrócony.

Ad 4. Natomiast odnosząc się do pytania, czy w planach istnieje przygotowanie wirtualnej platformy do wymiany dokumentów związanych z ewidencją wyrobów węglowych w celu usprawnienia przechowywania danych, uprzejmie informuję, że Ministerstwo Finansów analizuje na bieżąco funkcjonowanie systemu zwolnień od podatku akcyzowego wyrobów węglowych i rozważa możliwości wprowadzenia rozwiązań usprawniających ten system, w tym rozwiązań teleinformatycznych. Analizowane są aspekty techniczne, budżetowe i terminowe, a także zainteresowanie i możliwości techniczne dotyczące korzystania z rozwiązań informatycznych przez podatników. Ministerstwo Finansów nie wyklucza również możliwości zaoferowania swojej pomocy w przypadku powstania inicjatywy zbudowania teleinformatycznego systemu wymiany dokumentów dostawy w środowisku gospodarczym.

Od wyniku powyższych analiz zależy ewentualne wprowadzenie nowych rozwiązań w systemie zwolnień wyrobów węglowych od podatku akcyzowego.