SPS-023-562/11 - Opłata skarbowa za wydanie zezwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 225, poz. 1635, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opłacie skarbowej podlega, w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej, wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji).

W tym miejscu należy podkreślić, że opłata skarbowa jako danina publiczna stanowi ekwiwalent za czynność organu administracji publicznej, a obowiązek jej uiszczenia zawsze wiąże się z dokonaniem przez dany organ konkretnej czynności, np. z wydaniem pozwolenia. Stosownie do art. 4 ww. ustawy wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, a także stawek tej opłaty określa załącznik.

Katalog podlegających opłacie skarbowej zezwoleń (pozwoleń, koncesji) został określony w części III załącznika. Katalog ten jest otwarty, tzn. zezwolenie (pozwolenie, koncesja) inne niż wymienione literalnie w załączniku do ustawy podlega tej opłacie według stawki ogólnej - od pozostałych zezwoleń, określonej w ust. 44: od zezwoleń na wykonywanie działalności gospodarczej w wysokości 616 zł i od innych niż na wykonywanie działalności gospodarczej w wysokości 82 zł.

Pozwolenie na przeprowadzenie zbiórki publicznej nie zostało wymienione literalnie w części III załącznika, nie ma ono charakteru pozwolenia na wykonywanie działalności gospodarczej, dlatego co do zasady podlega opłacie skarbowej w wysokości 82 zł.

Należy jednak zauważyć, że obowiązek zapłaty opłaty skarbowej nie powstaje, jeżeli istnieje podstawa prawna do jego wyłączenia lub zwolnienia od opłaty skarbowej. Nie podlegają więc opłacie skarbowej pozwolenia wydawane w sprawach wskazanych w art. 2 ustawy oraz te, które zostały wymienione w katalogu określającym zwolnienia od opłaty skarbowej, zamieszczonym w kol. 4 w III części załącznika do ustawy. Obowiązku zapłaty opłaty skarbowej nie implikuje także wydanie pozwolenia podmiotowi wymienionemu w art. 7 ustawy. Przykładowo, zwolnione od opłaty skarbowej jest wydanie pozwolenia organizacji pożytku publicznego, jeżeli składa ona wniosek o wydanie pozwolenia w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Wśród organizacji pożytku publicznego, które mogą skorzystać ze zwolnienia od opłaty skarbowej na podstawie art. 7 ustawy, można przykładowo wymienić organizacje harcerskie o zasięgu ogólnopolskim: Związek Harcerstwa Polskiego (nr KRS 0000094699), Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej (nr KRS 0000057720) oraz Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego "Zawisza" Federacja Skautingu Europejskiego (nr KRS 0000089011), a także wiele organizacji harcerskich o węższym zasięgu, np. ZHP - Chorągiew Dolnośląska, ZHP - Chorągiew Wielkopolska, ZHP - Chorągiew Śląska, ZHP - Chorągiew Krakowska, ZHP - Chorągiew Gdańska itd.

Dodatkowo, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, podatnicy (tj. podmioty, na wniosek których wydaje się pozwolenie) mogą zwrócić się do organu podatkowego - którym w przypadku pozwolenia jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), właściwy ze względu na siedzibę organu, który je wydał - z wnioskiem o udzielenie ulg podatkowych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), w tym m.in. o umorzenie w całości lub w części zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę.

Mając powyższe na uwadze, pragnę wyrazić opinię, że obowiązujące rozwiązania prawne są wystarczające i nie ma konieczności wprowadzenia nowego, odrębnego zwolnienia od opłaty skarbowej wszystkich pozwoleń na prowadzenie zbiórki publicznej. Zwłaszcza, że konsekwencją takiego działania byłoby zmniejszenie wpływów z opłaty skarbowej, które w całości stanowią dochód gmin. Uwzględniając wynikający z art. 167 Konstytucji RP obowiązek rekompensowania gminom ubytków w ich dochodach, należałoby liczyć się z koniecznością rekompensowania gminom utraconych dochodów.

Jednocześnie należy mieć na względzie przepis art. 112c pkt 1 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym w okresie wszczęcia procedury nadmiernego deficytu Rada Ministrów nie może przyjmować projektów ustaw określających zwolnienia, ulgi i obniżki, których skutkiem finansowym może być zmniejszenie dochodów jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów.

Odnosząc się do przedstawionej w interpelacji propozycji objęcia prawników i lekarzy obowiązkiem ewidencji wszelkich obrotów przez likwidację zwolnienia obrotów do 40 000 zł rocznie, należy wyjaśnić, iż obowiązek ewidencjonowania obrotów i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika bezpośrednio z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054).

Działając w oparciu o delegację wynikającą z art. 111 ust. 8 ww. ustawy, minister finansów wprowadza na czas określony zwolnienia z ustawowego obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących niektórych grup podatników oraz niektórych czynności.

Obecnie problematykę tą reguluje rozporządzenie ministra finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 138, poz. 930), którym został 4 wyznaczony zakres zwolnień z obowiązku ewidencjonowania na czas określony, tj. do dnia 31 grudnia 2012 r.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w ww. rozporządzeniu, z dniem 1 maja 2011 r. utraciły moc zwolnienia przedmiotowe z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących m.in. w zakresie usług opieki zdrowotnej oraz usług prawnych. Podatnicy świadczący ww. usługi od dnia 1 maja 2011 r. podlegają ogólnym zasadom dotyczącym obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kas rejestrujących.

W wymienionym akcie prawnym pozostawiono jednak możliwości korzystania ze zwolnień np. przez podatników o niskich obrotach (poniżej kwoty 40 000 zł) lub wykonujących niewielką ilość transakcji (do 50 w skali roku) czy też świadczących usługi, za które zapłata w całości wpływa odpowiednio na rachunek bankowy podatnika. Zwolnienia te mają charakter interdyscyplinarny, tj. nie są adresowane wyłącznie do podmiotów świadczących usługi medyczne lub prawne. Niezależnie od powyższego należy zaznaczyć, iż przedmiotowe rozporządzenie obejmuje swoim zakresem lata 2011-2012. Ewentualna zmiana zapisów wyznaczających inny zakres zwolnień może być wprowadzona dopiero w nowym rozporządzeniu, które będzie wydane na okres po dniu 31 grudnia 2012 r. Wydanie nowego rozporządzenia zostanie poprzedzone procedurą uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych.

Jednocześnie wyjaśnienia wymaga, iż ocena skutków budżetowych proponowanej w interpelacji likwidacji zwolnienia jest bardzo trudna. Należy bowiem zauważyć, iż spodziewany efekt poprawy ściągalności podatku w przypadku przedstawionym w interpelacji może być w roku wprowadzenia proponowanych rozwiązań zredukowany, a nawet skonsumowany w związku z ustawowo wprowadzonym zwrotem dla podatników części kwot wydatkowanych przez nich na zakup kas rejestrujących (art. 111 ust. 4 i 5 ww. ustawy o podatku od towarów i usług).

Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że obecnie nie jest planowane podejmowanie inicjatywy legislacyjnej we wskazanym w interpelacji zakresie nowelizacji ani ustawy o opłacie skarbowej, ani rozporządzenia ministra finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.