SPS-023-5552/12 - Stanowisko MPiPS w sprawie nieprecyzyjnych przepisów dotyczących czasu pracy osób niepełnosprawnych

Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na przesłaną przy piśmie z dnia 15 czerwca 2012 r. (znak: SPS-023-5552/12) interpelację z dnia 13 czerwca 2012 r., złożoną przez pana posła Kazimierza Moskala, w sprawie nieprecyzyjnych przepisów dotyczących czasu pracy osób niepełnosprawnych, uprzejmie wyjaśniam, że konstrukcja określona w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721 z późn. zm.) jest analogiczna do funkcjonującej od kilkunastu lat konstrukcji określonej w art. 16 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji (...), pracodawcy mają obowiązek wydania swoim niepełnosprawnym pracownikom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności skierowań do lekarzy medycyny pracy celem przeprowadzenia badań koniecznych do uzyskania zaświadczenia o celowości stosowania skróconej normy czasu pracy.

Nie oznacza to jednak, że art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji (...) nakłada na pracodawców obowiązek kierowania wszystkich pracowników niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na badania w celu uzyskania wspomnianego zaświadczenia. Na badania te, per analogiam do art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy rehabilitacji (...), kierowani powinni być pracownicy niepełnosprawni, którzy wystąpią z takim wnioskiem (wyrażą pracodawcy chęć przebadania się). Pracodawca nie może natomiast żądać od pracownika skorzystania z uprawnienia do pracy w skróconym czasie pracy. Nie ma on również obowiązku, niejako z urzędu, wydawania skierowań na badania w celu uzyskania zaświadczenia o celowości stosowania skróconych norm czasu pracy wszystkim swoim niepełnosprawnym pracownikom zaliczonym do znacznego bądź też umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Powinien je wydać jednakże tym, którzy będą zainteresowani pozyskaniem takiego zaświadczenia.

Należy ponadto wskazać, że ustawa o rehabilitacji (...) w art. 15 ust. 2 posługuje się pojęciem "lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne pracowników", co nie oznacza, że lekarzem przeprowadzającym badanie, a następnie wydającym wyżej wskazane zaświadczenie, musi być wyłącznie lekarz, z którym pracodawca podpisał umowę o świadczenie profilaktycznej opieki zdrowotnej. Pracownik na wskazane wyżej potrzeby może przebadać się również u innego lekarza posiadającego uprawnienia do przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników.

Pragnę również przypomnieć, że zmiany dokonane w zakresie czasu pracy pracowników niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności były wynikiem prac parlamentarnych nad poselskim projektem zmiany ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, który został uchwalony jako ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1475). Omawiane zmiany weszły w życie z dniem 1 stycznia 2012 r., a zatem ocena ich wpływu na sytuację osób niepełnosprawnych wydaje się na obecnym etapie przedwczesna. Ponadto zważywszy na fakt, że znowelizowany przepis art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji (...) został zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego, podjęcie ewentualnych działań legislacyjnych w tym zakresie uzasadnione będzie dopiero po rozstrzygnięciu dokonanym przez trybunał.