SPS-023-3948/12 - Ograniczenie kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich i praw pokrewnych.

Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pana posła Stanisława Wziątka, przesłaną przy piśmie z dnia 20 kwietnia 2012 r., nr SPS-023-3948/12, w sprawie zapowiedzi rozpoczęcia prac legislacyjnych nad likwidacją lub ograniczeniem kosztów uzyskania przychodu dla twórców uprzejmie informuję. Obecnie trwają prace nad nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zawierającą propozycje zmian przedstawione w exposé prezesa Rady Ministrów wygłoszonym w dniu 18 listopada 2011 r. Jedną ze zmian jest ograniczenie stosowania 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów. W obowiązującym stanie prawnym, na podstawie art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą PIT", koszty te przysługują:

z tytułu przeniesienia prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,

z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,

z tytułu korzystania z praw autorskich oraz z praw pokrewnych przez artystów wykonawców, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy PIT, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.

Omawiane uprawnienie stanowi wyjątek od zasady powszechności opodatkowania określonej w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), z którego wynika, iż każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Na ten przywilej podatkowy można zatem spojrzeć także z perspektywy podatników nieobjętych tą preferencją, którzy podatek opłacają od całości uzyskanego dochodu.

W projekcie nie proponuje się likwidacji, a ograniczenie stosowania 50- procentowych kosztów uzyskania przychodów poprzez wprowadzenie rocznego limitu wynoszącego 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, tj. 42 764 zł.

Ustawodawca przyznał prawo do zastosowania 50-procentowych kosztów przy każdym przychodzie z praw autorskich (praw pokrewnych), nie tylko w przypadku zbycia prawa majątkowego. Podatnik stosuje bowiem te koszty w odniesieniu do przychodów otrzymanych na podstawie każdego stosunku prawnego związanego ze stworzonym w przeszłości dziełem, każdorazowym wykonaniem lub tylko odtworzeniem utworu za pomocą środków masowego przekazu, przykładowo koszty te mają zastosowanie do tantiem.

Niewątpliwie praca nad danym dziełem może trwać kilka, kilkanaście lat, jednakże należy mieć także na uwadze, iż posiadane prawo majątkowe do ukończonego już utworu nie stanowi zazwyczaj jednorazowego źródła przychodu. Dane dzieło poprzez kolejne wznowienia/wydania czy wykonania przynosi dochody na przestrzeni kilku, kilkunastu, a w skrajnych przypadkach i kilkudziesięciu lat. W obecnym stanie prawnym do każdego przychodu z tego tytułu mają zastosowanie 50-procentowe koszty uzyskania przychodów. Skoro proponowana nowelizacja nie przewiduje likwidacji 50-procentowych kosztów uzyskania przychodów, tym samym nie zawiera rozwiązań mających na celu wsparcie tej grupy zawodowej. Niemniej należy zauważyć, iż nadal obowiązywać będzie art. 22 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, umożliwiający stosowanie przy obliczaniu wysokości dochodu do opodatkowania kosztów faktycznie poniesionych, jeżeli zryczałtowane 50- procentowe koszty uzyskania przychodów są niższe od faktycznych nakładów poniesionych przez twórcę. Zatem twórcy, o ile udowodnią, że poniesione koszty są wyższe niż 50-procentowe koszty uzyskania przychodów, to mogą zastosować faktyczne koszty uzyskania przychodów odpowiadające np. 75% uzyskanego przychodu.