SPS-023-3255/12 - Klasyfikacja pojazdów dla celów podatku od środków transportowych.

Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pani Elżbiety Rafalskiej, poseł na Sejm RP, z dnia 27 marca 2012 r. w sprawie podatku od środków transportowych, nadesłaną przy piśmie marszałka Sejmu z dnia 27 marca 2012 r., znak: SPS-023-3255/12, uprzejmie informuję.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) zwalnia się od podatku od środków transportowych środki transportowe stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz pojazdy używane do celów specjalnych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Pojazd specjalny zdefiniowany został w art. 2 pkt 36 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem pojazd specjalny to pojazd samochodowy lub przyczepa przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia, w pojeździe tym mogą być przewożone osoby i rzeczy związane z wykonywaniem tej funkcji. W załączniku nr 4 do rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (Dz. U. z 2007 r. Nr 137, poz. 968, z późn. zm.), zatytułowanym: Klasyfikacja pojazdów, określone są rodzaje pojazdów. Zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 23 załącznika nr 1 do rozporządzenia w dowodzie rejestracyjnym w rubryce rodzaj pojazdu wpisuje się rodzaj pojazdu zgodnie z klasyfikacją.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że ustalenia w zakresie kwalifikowania pojazdu jako specjalnego, będące podstawą dla zastosowania zwolnienia na podstawie przepisów podatkowych, dokonuje się na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym. Z przepisów tych wynika, że rodzaj pojazdu jest uwidoczniony w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. W konsekwencji, jeżeli wpis w dowodzie rejestracyjnym klasyfikuje środek transportowy jako pojazd specjalny, to taki przedmiot opodatkowania jest zwolniony z podatku od środków transportowych.

Organ podatkowy zobowiązany jest respektować ustalenia zawarte w dowodzie rejestracyjnym, który jest dokumentem urzędowym, korzystającym z domniemania zgodności z prawdą. Zgodnie bowiem z art. 194 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zgodnie jednak z zasadą prawdy obiektywnej, wyrażoną w art. 122 ordynacji, w toku postępowania organy podatkowe są zobowiązane podejmować wszelkie niezbędne działania w celu wyjaśnienia wszystkich istotnych w sprawie okoliczności oraz dokładnego, pełnego i obiektywnego ustalenia stanu faktycznego. Na podstawie art. 180 § 1 i 187 § 1 ordynacji organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy, a jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

Dla wymiaru podatku od środków transportowych jednoznaczne ustalenie faktów jest konieczne, bowiem jak wynika z przywołanych przepisów, o zwolnieniu z podatku decyduje wystąpienie określonego stanu faktycznego, a nie jego potwierdzenie w urzędowym dokumencie. Błędne określenie rodzaju środka transportowego w dowodzie rejestracyjnym nie może skutkować opodatkowaniem takiego pojazdu wbrew postanowieniom ustawy w tym zakresie.

Stąd też w razie wątpliwości co do rodzaju pojazdu wynikającego z dowodu rejestracyjnego organ podatkowy powinien przeprowadzić postępowanie w celu dokładnego wyjaśnienia sprawy. Moc dowodowa dokumentu urzędowego może być bowiem obalona w wyniku podjęcia działań polegających na przeprowadzeniu dowodu przeciwko jego treści, zgodnie z art. 194 § 3 ordynacji. Domniemanie zgodności z prawdą tego dowodu jest bowiem domniemaniem wzruszalnym, a w przypadku skutecznego przeprowadzenia przeciwdowodu dokument urzędowy nie może być traktowany jako dowód w sprawie. Na uwadze mieć jednak należy, że uznanie wyższej wartości dowodowej kontrdowodu w stosunku do dokumentu urzędowego jest dopuszczalne jako wyjątek od reguły. Wnioski płynące z oceny takich dowodów muszą być więc jednoznaczne i w oczywisty sposób wskazywać na wadliwą klasyfikację pojazdu w dowodzie rejestracyjnym.

Powyższe jest zgodne z tezą zawartą w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 20 stycznia 2011 r. sygn. akt. II FSK 1914/09 oraz z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt II FSK 1599 stanowiącą, że: o tym, czy pojazd korzysta ze zwolnienia od podatku od środków transportowych jako pojazd specjalny na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, decyduje wyłącznie to, czy mieści się on w definicji zamieszczonej w art. 2 pkt 36 Prawa o ruchu drogowym.

Nie można wykluczyć, że w incydentalnych przypadkach sposób sklasyfikowania pojazdu w dowodzie rejestracyjnym może nie odpowiadać stanowi faktycznemu. Jednak z faktu, iż ustawodawca dopuścił możliwość podważenia wartości dowodowej urzędowego dokumentu, nie można wywodzić zasady, iż pojazdy samochodowe, których podwozie jest przystosowane do określonych celów, stanowią, jako reguła, inną kategorię pojazdów niż określona w dowodzie rejestracyjnym.

W spornych sprawach organ podatkowy, zgodnie z art. 191 Ordynacji podatkowej, dokonuje oceny zebranego materiału dowodowego i w zakresie swojej właściwości podejmuje samodzielnie rozstrzygnięcia. Decyzje samorządowych organów podatkowych podlegają kontroli właściwych samorządowych kolegiów odwoławczych, na których decyzje podatnik jest uprawniony do złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Obowiązujące zasady postępowania podatkowego oraz kontroli decyzji administracyjnych zapewniają obiektywizm postępowania oraz zgodność z prawem podejmowanych rozstrzygnięć.

W świetle powyższego należy uznać, że nie zachodzi konieczność wprowadzenia innego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ani szczególnych zasad postępowania dowodowego w powyższym zakresie.