SPS-023-25657/14 - Stanowisko MPiPS w sprawie waloryzacji zasiłku pielęgnacyjnego

Dodatek pielęgnacyjny i zasiłek pielęgnacyjny są to dwa różne świadczenia przysługujące na postawie odrębnych systemów zabezpieczenia społecznego.

Dodatek pielęgnacyjny ma charakter ubezpieczeniowy, jest wypłacany i finansowany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w ramach środków przeznaczonych na ubezpieczenie społeczne. Wysokość dodatku pielęgnacyjnego od dnia 1 marca 2014 r. wynosi 206,76 zł i jest podwyższana przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacyjnego od miesiąca, w którym przeprowadza się waloryzację świadczeń emerytalnych i rentowych, na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) dla emerytur i rent. Zgodnie z art. 75 ww. ustawy dodatek pielęgnacyjny przysługuje jedynie osobie uprawnionej do emerytury lub renty, która dodatkowo: została uznana przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat.

W odróżnieniu od prawa do zasiłku pielęgnacyjnego podstawowym warunkiem uzyskania prawa do dodatku pielęgnacyjnego nie jest jedynie posiadanie odpowiedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, lecz konieczne jest posiadanie uprawnień do renty lub emerytury finansowanej z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a dopiero w dalszej kolejności wymagane jest odpowiednie orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność lub wymagany wiek.

Natomiast zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem rodzinnym finansowanym z budżetu państwa, którego wysokość oraz zasady przyznawania reguluje ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1456).

Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem opiekuńczym przeznaczonym dla osoby niepełnosprawnej, które przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zgodnie z art. 16 ust. 2 i 3 ww. ustawy zasiłek pielęgnacyjny przysługuje dziecku w wieku do ukończenia 16. roku życia legitymującemu się orzeczeniem o niepełnosprawności, osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności zasiłek przysługuje, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia) oraz osobie, która ukończyła 75 lat. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego.

Podstawowym warunkiem uzyskania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego jest więc legitymowanie się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność.

Zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł przysługuje niezależnie od dochodów rodziny. Wypłatą zasiłków w gminie (według miejsca zamieszkania wnioskodawcy) zajmuje się jednostka, która realizuje ustawę o świadczeniach rodzinnych, tj. ośrodek pomocy społecznej lub urząd gminy.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej kilkukrotnie podejmowane były próby ujednolicenia rozwiązań dotyczących ww. świadczeń.

Rozpatrywana była m.in. kwestia zrównania wysokości zasiłku pielęgnacyjnego przyznawanego na podstawie przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych z wysokością dodatku pielęgnacyjnego przyznawanego na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z uwagi jednak na fakt, że zrównanie wysokości zasiłku pielęgnacyjnego z dodatkiem pielęgnacyjnym wymagałoby dodatkowych, znacznych środków w budżecie państwa (aktualnie roczne koszty wprowadzenia proponowanych zmian oznaczają wzrost rocznych wydatków budżetu państwa o 632,3 mln zł), nie są prowadzone prace w tym zakresie.

Ponadto uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1456) kwoty świadczeń rodzinnych, w tym zasiłku pielęgnacyjnego, oraz wysokości kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych podlegają weryfikacji co 3 lata. Zatem datą najbliższej ich weryfikacji będzie dzień 1 listopada 2015 r. i wówczas Rada Ministrów podejmie decyzję o jej zakresie.