SPS-023-25649/14 - Informacje na temat nadzoru licencyjnego wykonywanego przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Ad pytań 1 i 2. Informacja na temat zakończonych postępowań oraz liczby uchwał i decyzji podjętych przez Komisję Nadzoru Finansowego w latach 2008-2013 została opracowana na podstawie sprawozdań z działalności Komisji Nadzoru Finansowego dostępnych na stronie internetowej urzędu oraz materiałów roboczych wykorzystanych do ich sporządzenia. Do opracowania nie wykorzystywano dokumentacji spraw, ponieważ część roczników została poddana archiwizacji.

Zasady umorzeń

Zgodnie z ustawą - Kodeks postępowania administracyjnego Komisja Nadzoru Finansowego nie może umarzać postępowań w sposób uznaniowy. Główną przyczyną uzasadniającą umorzenie postępowania przez komisję jest jego bezprzedmiotowość. W praktyce działania Komisji Nadzoru Finansowego owa bezprzedmiotowość przejawia się zwykle poprzez wycofanie wniosku przez stronę. Większość postępowań licencyjnych prowadzonych w ramach KNF to postępowania wszczynane na wniosek strony. Strona składająca wniosek jest również jego dysponentem. Organ prowadzący postępowanie pozbawiony wniosku strony nie może orzekać w sposób merytoryczny o żądaniu nieistniejącym. W przeciwnym razie zaistniałby przypadek, gdzie dalsze prowadzenie postępowania byłoby działaniem z urzędu, które w postępowaniach określanych jako wnioskowe jest wyraźnie zakazane w art. 61 § 2 k.p.a. Jeżeli strona nie wyraża zgody na kontynuowanie wszczętego postępowania, to ustawodawca w treści art. 61 § 2 k.p.a. nie zobowiązuje organu do pytania o opinię pozostałych stron wszczętego postępowania, tylko nakazuje umorzyć postępowanie na podstawie art. 61 § 2 i art. 105 § 1 k.p.a. Zatem cofnięcie wniosku powoduje powstanie obiektywnej okoliczności bezprzedmiotowości postępowania.

Sporadycznie zdarza się umorzenie sprawy na skutek innych okoliczności, np. niepodjęcia przez wnioskodawcę postępowania zawieszonego na jego wniosek.

Umorzenia i charakter prawny decyzji w sprawie wydania zezwolenia na dokonanie zmiany statutu

Decyzje wydawane w postępowaniu o wydanie zezwolenia na dokonanie zmian w statucie są często decyzjami o charakterze mieszanym. Decyzja KNF zezwala, nie zezwala lub umarza postępowanie. Decyzje KNF dotyczące statutów niejednokrotnie zezwalają na umieszczenie w statucie określonych postanowień i jednocześnie umarzają w pewnym zakresie postępowanie, a mogą być nawet częściowo negatywne. Wynika to z faktu, że decyzja odnosi się do konkretnych postanowień statutu. Przykładowo decyzja KNF może np. zezwalać na dodanie/wykreślenie konkretnego punktu statutu i umarzać postępowanie w zakresie zmiany redakcyjnej polegającej na zmianie numeracji pozostałych punktów (zmiana redakcyjna jako niedotycząca spraw wymienionych w art. 31 ust. 3 lub 34 ust. 2 ustawy - Prawo bankowe nie wymaga zezwolenia KNF, ale znalazła się w złożonym wniosku). Z tego względu jako decyzje umarzające postępowanie, dotyczące wydania zezwolenia na dokonanie zmian w statucie banku oznaczono jedynie te, gdzie postępowanie zostało umorzone w całości.

Szczegółowe informacje na temat liczby postępowań administracyjnych, wydanych decyzji rozstrzygających sprawę co do istoty oraz decyzji o umorzeniu postępowania administracyjnego pozostających w zakresie właściwości rzeczowej Departamentu Licencji Bankowych, Instytucji Płatniczych i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych UKNF przedstawiono w zestawieniach tabelarycznych stanowiących załącznik do niniejszego pisma.

Ad pytania 3. Wewnętrzne zasady procedowania przez Komisję Nadzoru Finansowego nad wnioskami w zakresie właściwości rzeczowej Departamentu Licencji Bankowych, Instytucji Płatniczych i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych UKNF (dalej: DLB) reguluje:

- uchwała Komisji Nadzoru Finansowego nr 312/2012 z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie trybu wykonywania nadzoru nad działalnością bankową (Dz. Urz. KNF z 2012 r. poz. 20),

- uchwała Komisji Nadzoru Finansowego nr 389/2008 z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie wykazu dokumentów załączanych do wniosków do Komisji Nadzoru Finansowego w sprawach o wydanie zezwolenia na utworzenie banku, o wyrażenie zgody na powołanie członków zarządu banku oraz do informacji o składzie zarządu przedstawianej Komisji Nadzoru Finansowego przez radę nadzorczą banku (Dz. U. KNF z 2008 r. Nr 8, poz. 43; Dz. U. KNF z 2009 r. Nr 2, poz. 5; Dz. Urz. KNF z 2011 r. Nr 4, poz. 7),

- uchwała Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 4 sierpnia 2008 r. w sprawie wytycznych i okoliczności istotnych dla oceny rękojmi kandydatów na członków organów podmiotów nadzorowanych,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na utworzenie banku w formie spółki akcyjnej lub banku spółdzielczego,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na utworzenie przedstawicielstwa banku zagranicznego lub instytucji kredytowej,

- procedura postępowania DLB w sprawach zawiadomień o zamiarze podjęcia działalności przez bank krajowy w formie oddziału na terytorium innego państwa członkowskiego,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na rozpoczęcie działalności przez bank krajowy,

- procedura postępowania DLB w sprawach zawiadomień o zamiarze podjęcia przez instytucję kredytową działalności w formie oddziału na terytorium RP,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o udzielenie zgody na powołanie 2 członków zarządu, w tym prezesa w banku w formie spółki akcyjnej,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o udzielenie zgody na powołanie prezesa zarządu w banku spółdzielczym,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o powołanie powiernika lub zastępcy powiernika w banku hipotecznym,

- procedura postępowania DLB w sprawach zawiadomień o zamiarze objęcia lub nabycia znacznego pakietu akcji albo stania się podmiotem dominującym banku krajowego,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na dokonanie zmian w statucie banku,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na nabycie przedsiębiorstwa bankowego lub jego zorganizowanej części,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na połączenie banków w formie spółki akcyjnej,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wyrażenie zgody na rozszerzenie terenu działania banku spółdzielczego,

- procedura postępowania DLB w sprawach wniosków o wydanie zezwolenia na podział banku w formie spółki akcyjnej (kopie ww. regulacji w załączeniu)^*).

Ad pytania 4. Spośród postępowań administracyjnych prowadzonych przez DLB rozstrzygnięcia w sprawie:

- wydania oraz uchylenia zezwolenia na otworzenie przedstawicielstwa banku zagranicznego lub instytucji kredytowej wydawane są po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych (art. 42 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe),

- wydania zezwolenia obejmującego świadczenie przez krajową instytucję płatniczą usług acquiringu następuje po zasięgnięciu opinii prezesa NBP (art. 60 ust. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych).

Ad pytań 5 i 6. Spośród postępowań administracyjnych prowadzonych w latach 2008-2013 dotyczących wyrażenia przez KNF zgody na powołanie kandydata wskazanego przez radę nadzorczą na prezesa lub członka zarządu banku komercyjnego organ nadzoru w przypadku jednej kandydatury wydał decyzję odmowną - jednakże nie z uwagi na brak wypełnienia przesłanki rękojmi ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem, a brak odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Na podstawie aktualnego stanu wiedzy organu nadzoru należy stwierdzić, iż w wyżej powołanym postępowaniu zakończonym wydaniem decyzji negatywnej strona postępowania nie złożyła skargi do sądu administracyjnego.

Ad pytania 7. W postępowaniach prowadzonych w sprawie wyrażenia przez KNF zgody na pełnienie funkcji prezesa lub członka zarządu banku przebieg i wyniki dotychczasowej pracy zawodowej kandydatów, zwłaszcza w bankach i innych instytucjach rynku finansowego, stanowią istotne kryterium uwzględniane w toku dokonywania przez organ nadzoru oceny spełniania przesłanki "rękojmi ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem". Ocena w tym aspekcie jest dokonywana m.in. przy wykorzystaniu danych takich, jak ocena CAEL, BION, wyniki inspekcji, realizacja zaleceń poinspekcyjnych - zarówno w bankach, w których dotychczas pełnili oni funkcje kierownicze, jak i w odniesieniu do banku, w którym zostali desygnowani do zarządu.

Ad pytania 8. Spośród postępowań administracyjnych w zakresie właściwości rzeczowej DLB zakończonych w 2013 r.:

- najdłuższy czas prowadzenia postępowania wynosił 803 dni robocze,

- najkrótszy czas prowadzenia postępowania wynosił 4 dni robocze,

- średni czas prowadzenia postępowań wynosił 50 dni roboczych;

w 2012 r.:

- najdłuższy czas prowadzenia postępowania wynosił 361 dni roboczych,

- najkrótszy czas prowadzenia postępowania wynosił 5 dni roboczych,

- średni czas prowadzenia postępowań wynosił 52 dni robocze;

w 2011 r.:

- najdłuższy czas prowadzenia postępowania wynosił 937 dni roboczych,

- najkrótszy czas prowadzenia postępowania wynosił 4 dni robocze,

- średni czas prowadzenia postępowań wynosił 53 dni robocze;

w 2010 r.:

- najdłuższy czas prowadzenia postępowania wynosił 973 dni robocze,

- najkrótszy czas prowadzenia postępowania wynosił 4 dni robocze,

- średni czas prowadzenia postępowań wynosił 53 dni robocze.

Jednocześnie informujemy, że przekazanie informacji w powyższym zakresie za wcześniejsze lata nie jest możliwe ze względu na archiwizację akt postępowań zakończonych w tym okresie.

Ad pytania 9. Obowiązująca procedura Departamentu Licencji Bankowych, Instytucji Płatniczych i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych UKNF przewiduje kierowanie wystąpień do ABW i ewentualnie innych instytucji, organów i władz z zapytaniem o ewentualne zastrzeżenia wobec kandydata. Przy czym należy tutaj zaznaczyć, iż to unormowanie wewnętrzne - zgodnie z przyjętą praktyką uzgodnioną z ABW - realizowane jest w ten sposób, iż ABW jest informowana o wszczętych postępowaniach wraz z przewidywanym terminem ich zakończenia, co z kolei ma umożliwić uzyskanie w stosownym czasie informacji zwrotnej, gdyby zachodziły okoliczności, o których zdaniem agencji komisja powinna zostać zawiadomiona. Zasady zaś współpracy pomiędzy KNF a ABW uregulowane są w "Porozumieniu szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Komisji Nadzoru Finansowego reprezentowanej przez przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 22 lipca 2008 r. w sprawie współpracy w zakresie rozpoznawania, zapobiegania oraz zwalczania przestępczości oraz zagrożeń występujących na rynku finansowym".

Jednocześnie uprzejmie informuję, że minister finansów w zakresie swojej właściwości nie widzi w chwili obecnej uzasadnienia dla dokonywania zmian w przepisach ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności publicznej przez osoby pełniące funkcje publiczne w kontekście postulatów przedstawionych w interpelacji.