SPS-023-25582/14 - Opodatkowanie akcyzą pojazdów sanitarnych.

Kwestia dotycząca opodatkowania podatkiem akcyzowym pojazdów sanitarnych, poruszona w przekazanej interpelacji, odnosi się do stanu prawnego obowiązującego przed dniem 1 marca 2009 r., tj. gdy obowiązywała ustawa z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym. Zgodnie z przepisami ww. ustawy do celów poboru akcyzy w przypadku importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego pojazdów zastosowanie miała klasyfikacja wyrobów w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN 8703), natomiast do celów poboru akcyzy na terytorium kraju stosowana była klasyfikacja w układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU. Na gruncie obecnie obowiązującej ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) zrezygnowano z posługiwania się kodami PKWiU na rzecz stosowania jedynie kodów CN. W przypadku samochodów osobowych opodatkowane są te, które spełniają wymagania pozycji 8703 Nomenklatury Scalonej. Pojazdy rozumiane powszechnie jako ambulanse (karetki) w świetle klasyfikacji w układzie PKWiU, tj. przed 1 marca 2009 r., uznawane były za pojazdy do przewozu osób i były klasyfikowane do kodu PKWiU 34.10.2.

Powyższe zostało potwierdzone przez Główny Urząd Statystyczny, który jest organem odpowiedzialnym za klasyfikacje w układzie PKWiU. Z wyjaśnień GUS jednoznacznie wynika, iż przyjęta przez podmioty dokonujące pierwszej sprzedaży ambulansów na terytorium kraju klasyfikacja tych pojazdów do pozycji PKWiU 34.10.54-90 (pojazdy samochodowe specjalnego przeznaczenia, gdzie indziej niewymienione) była nieprawidłowa. Według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.) pozycja PKWiU 34.10.54-90 obejmuje pojazdy samochodowe specjalnie skonstruowane albo przystosowane, wyposażone w różne urządzenia umożliwiające wykonywanie pewnych funkcji nie transportowych, co oznacza, iż głównym przeznaczeniem pojazdu z niniejszej pozycji nie jest przewóz osób ani towarów. Wyżej wymienione grupowanie PKWiU 34.10.54-90.10 (Samochody służby zdrowia na podwoziach samochodów ciężarowych) wg PKWiU z 1997 r. obejmowało m.in.:

- ruchome przychodnie rentgenowskie (np. wyposażone w gabinet do badania, ciemnię oraz pełny zestaw sprzętu radiologicznego),

- ruchome kliniki (medyczne lub dentystyczne) z salą operacyjną, urządzeniami anestezjologicznymi i inną aparaturą chirurgiczną.

Główny Urząd Statystyczny stwierdził, iż przedmiotowe pojazdy, produkowane przez krajowych przedsiębiorców, należy klasyfikować do kodu PKWiU 34.10.22-30 i 34.10.23-40. Wskazał jednocześnie, iż "ambulanse sanitarne, niezależnie od ich typu, są pojazdami przeznaczonymi do przewozu osób chorych oraz personelu medycznego czuwającego nad ich bezpieczeństwem (...) przy czym docelowe czynności medyczne przeprowadzane są już w lecznicach stacjonarnych, natomiast zadaniem ambulansów jest bezpieczny dowóz pacjentów do lecznic".

Prawidłowość klasyfikacji ambulansów jako samochodów osobowych potwierdzona została wieloma orzeczeniami wojewódzkich sądów administracyjnych. Sądy m.in. w wyrokach o sygn. III SA/Łd 796/12, I SA/Lu 380/12, I SA/Ol 62/13 uznały, iż ambulanse to samochody osobowe w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Sądy wskazywały, że ustawa o podatku akcyzowym zawiera własną definicję samochodu osobowego, która nie pokrywa się z jego potocznym rozumieniem ani też z definicją zawartą w ustawie - Prawo o ruchu drogowym. Fakt traktowania ambulansów jako pojazdów specjalnych na gruncie innych przepisów nie może oznaczać automatycznie, iż pojazd ten nie jest samochodem osobowym w rozumieniu przepisów ustawy o podatku akcyzowym. Również Naczelny Sąd Administracyjny w swoim orzeczeniu z dnia 16 stycznia 2014 r. o sygn. I GSK 1269/12 potwierdził, iż ambulans to samochód osobowy objęty pozycją CN 8703.

W tym miejscu wyjaśnić należy, iż na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym producenci karetek nie uwzględniali podatku akcyzowego w cenie karetki ani też nie odprowadzali go od sprzedanych ambulansów, pomimo istnienia takiego obowiązku w przepisach ustawy o podatku akcyzowym. Organy podatkowe w wyniku przeprowadzanych u podmiotów produkujących karetki kontroli, stwierdzały brak zapłaty akcyzy od ww. samochodów objętych kodem PKWiU 34.10.2. Mając na uwadze, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, organ podatkowy mógł wydać decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego w stosunku do samochodów, od których nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości. Wskazać należy, iż organy podatkowe działają w oparciu o przepisy prawa. Jeżeli zatem podatnik nie stosuje się do obowiązujących przepisów prawa i nie odprowadza należności podatkowych, organy podatkowe zobligowane są do egzekwowania tych należności.

Jednocześnie wskazać należy, iż nie jest prawdą, jak to zostało wskazane w interpelacji, że karetki nie podlegały opodatkowaniu podatkiem akcyzowym w związku, z czym podmioty produkujące i sprzedające pojazdy sanitarne nie miały obowiązku naliczania akcyzy od ww. pojazdów i uiszczania jej Skarbowi Państwa. Dokonywana przez producentów karetek błędna klasyfikacja pojazdów sanitarnych do odpowiedniego kodu PKWiU spowodowała, iż producenci, pomimo istnienia obowiązku w przepisach ustawy o podatku akcyzowym naliczania za ww. pojazdy akcyzy i odprowadzania jej do budżetu państwa, nie dokonywali tego latami. Wobec powyższego w wyniku przeprowadzanych u podmiotów kontroli organy podatkowe wykazywały powyższe zaniedbania oraz naliczały zaległe podatki producentom. Z uwagi na powyższe producenci zobligowani są obecnie do zapłaty zaległego podatku akcyzowego.

Odnosząc się do kwestii różnej interpretacji przepisów przez izby celne, wskazać należy, iż stanowisko i interpretacja przepisów przez Ministerstwo Finansów i izby celne są jednolite i pozostają bez zmian. Fakt wystąpienia jednostkowej, odmiennej interpretacji przepisów w powyższym zakresie nie zmienia stanowiska Ministerstwa Finansów i organów podatkowych. Podkreślić należy, iż podjęte zostały działania celem zachowania jednolitości stosowania przepisów i w chwili obecnej postępowanie organów podatkowych jest jednolite.