SPS-023-25504/14 - Opodatkowanie działalności dewizowej i handlu kruszcem.

W interpelacji pani poseł poruszone zostały następujące kwestie:

- w jaki sposób i na jakich zasadach opodatkowane są transakcje kupna/sprzedaży waluty oraz handel kruszcem na gruncie innych niż podatek dochodowy od osób fizycznych podatków? W szczególności w odniesieniu do podatku VAT i CIT;

- jak kształtują się wpływy z tych podatków oraz poziom ich ściągalności? Czy obecnie obowiązujące przepisy są w tym zakresie wystarczająco precyzyjne? Jeśli nie, to jakie zmiany są planowane w przedmiotowej kwestii?

Odnośnie do podatku dochodowego od osób prawnych uprzejmie wyjaśniam, że kupno i sprzedaż waluty oraz handel kruszcem kwalifikowany jest do przychodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej.

Stosownie do postanowień art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: u.p.d.o.p.) za przychody związane z działalnością gospodarczą osiągnięte w roku podatkowym uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1-3 u.p.d.o.p. przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich ten dochód został osiągnięty, przy czym dochodem co do zasady jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Dochód ustalony zgodnie z art. 7 u.p.d.o.p. po dokonaniu odliczeń wskazanych w art. 18 ust. 1 u.p.d.o.p. podlega opodatkowaniu stawką 19%.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że na podstawie zeznań podatkowych podatników podatku dochodowego od osób prawnych, w których wykazywane są za dany rok podatkowy zagregowane (wszelkie) przychody oraz koszty ich uzyskania (bez konieczności ich wyszczególniania), brak jest możliwości wyodrębnienia kwoty podatku, który wynika z transakcji kupna/sprzedaży waluty lub handlu kruszcem.

Natomiast odnosząc się do obowiązujących regulacji w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należy zauważyć, iż funkcjonujący system podatku od wartości dodanej w krajach członkowskich Unii Europejskiej (w Polsce funkcjonującego jako podatek od towarów i usług) podlega ścisłej harmonizacji, co oznacza, że państwa te są zobowiązane do zapewnienia zgodności krajowych uregulowań w zakresie opodatkowania tym podatkiem z przepisami prawa Unii Europejskiej, tj. z przepisami dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.).

Z tych też względów przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej: ustawą o VAT, zostały skonstruowane w oparciu o regulacje unijne wyznaczające zakres pojęciowy przedmiotu opodatkowania, podmiotów, które są uznawane za podatników, jak również określające zasady opodatkowania i zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT), natomiast za świadczenie usług uznaje się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności w sytuacji, gdy są one wykonywane przez podatników tego podatku. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przytoczonych powyżej przepisów wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności mieszczące się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu VAT, które zostały wykonane przez podmiot występujący jako podatnik. Wykonanie danej czynności przez podmiot nieposiadający cech podatnika pozostaje poza zakresem systemu VAT.

Analizując sposób opodatkowania transakcji w zakresie obrotu walutami, zauważyć należy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT zwolnione od podatku są transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra i innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.

Odnosząc się zaś do poruszonej kwestii skutków prawnopodatkowych działalności w zakresie handlu kruszcem, przyjmując, że termin "kruszec" odnosi się do metali szlachetnych, wskazać należy, że zgodnie z art. 122 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego, w tym również złota inwestycyjnego reprezentowanego przez certyfikaty na złoto asygnowane lub nieasygnowane, lub złota, którym prowadzony jest obrót na rachunkach złota, oraz w szczególności pożyczki w złocie i operacje typu swap w złocie, z którymi wiąże się prawo własności lub roszczenie w odniesieniu do złota inwestycyjnego, a także transakcje dotyczące złota inwestycyjnego związane z kontraktami typu futures i forward powodujące przeniesienie prawa własności lub roszczenia w odniesieniu do złota inwestycyjnego.

Jednocześnie zgodnie z art. 121 ust. 1 ww. ustawy pod pojęciem złota inwestycyjnego rozumie się:

Transakcje sprzedaży złota, które nie spełnia ww. warunków niezbędnych do uznania go za złoto inwestycyjne, jak również pozostałych metali szlachetnych niezależnie od ich formy i postaci, podlegają opodatkowaniu według podstawowej stawki podatku, tj. obecnie w wysokości 23%.

Dodatkowo podkreślić należy, że podatnicy dokonujący dostaw niektórych produktów i wyrobów z metali szlachetnych wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (m.in. nieobrobione plastycznie srebro, złoto, platyna, jak również wyroby jubilerskie, monety, niektóre srebrzone nakrycia stołowe itp.) nie mają możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, o którym mowa w art. 113 ustawy o VAT, tj. zwolnienia dla sprzedaży nieprzekraczającej w roku podatkowym wartości 150 tys. zł.

Uzyskanie z danych fiskalnych informacji nt. wielkości dochodów budżetu państwa oraz ściągalności z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych w podziale na poszczególne grupy towarowe i usługi jest niemożliwe.

W przypadku podatku VAT należy mieć na uwadze, iż jest to podatek wielofazowy pobierany na wszystkich szczeblach obrotu, co oznacza, iż podatek VAT zapłacony u jednego podatnika jest co do zasady odliczany lub zwracany podatnikowi w następnej fazie obrotu, w efekcie dopiero ostateczna konsumpcja podlega obciążeniu tym podatkiem. Rozliczenia deklaracyjne w tym podatku zawierają zagregowane kwoty podatku naliczonego i należnego bez możliwości ich przypisania do zakupu/sprzedaży poszczególnych towarów lub usług.