SPS-023-24648/14 - Stanowisko MPiPS w sprawie ustalania wysokości emerytury na nowych zasadach osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949 r.

Z treści przytoczonej przez pana posła uchwały Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 2013 r., sygn. akt: II UZP 4/13, wynika, że ubezpieczony urodzony przed dniem 1 stycznia 1949 r., który po osiągnięciu wieku emerytalnego kontynuował ubezpieczenie i wystąpił o emeryturę po dniu 31 grudnia 2008 r., ma prawo do jej wyliczenia na podstawie art. 26 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę wcześniejszą.

Pragnę jednak zauważyć, że uchwała Sądu Najwyższego zapadła w ściśle określonym stanie faktycznym, w którym ubezpieczony złożył wprawdzie wniosek o wcześniejszą emeryturę i świadczenie to zostało mu przyznane, jednak ze względu na kontynuowanie zatrudnienia i osiąganie przychodów powodujących zawieszenie świadczenia przyznanej emerytury nie pobrał aż do momentu zgłoszenia wniosku o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym.

W związku z powyższym uważam, że obliczanie emerytur według zasad określonych w art. 26 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS może mieć także zastosowanie w stosunku do osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., które mimo przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym nie pobrały jej za ani jeden miesiąc. Takie też stanowisko Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie zostało przekazane prezesowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w piśmie z dnia 24 lutego br.

Powyższa zasada nie może mieć jednak zastosowania w stosunku do ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., którzy nabyli prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym albo do tzw. emerytury wcześniejszej i emeryturę tę pobierali. Należy bowiem zwrócić uwagę, że osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r., które zgłosiły wniosek o przyznanie emerytury po dniu 31 grudnia 2012 r. i którym emerytura ta obliczona została na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, objęte zostały regulacją przepisu art. 25 ust. 1b tej ustawy, przewidującą pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur, przyznanych na podstawie art. 26b, 46, 50, 50a, 50e, 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.

Dlatego też wyliczenie emerytury na zasadach określonych w art. 26 w związku z art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie może mieć zastosowania w stosunku do osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r., które pobierały wcześniej przyznaną emeryturę, gdyż nie ma uzasadnienia do stwarzania uprzywilejowanej sytuacji dla tych ubezpieczonych, w porównaniu do emerytów urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., w stosunku do których przewidziane jest pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury.

Ponadto należy dodać, iż przepis art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ma na celu zachęcenie osób urodzonych przed 1949 r. do rezygnacji z przejścia na tzw. wcześniejszą emeryturę oraz do opóźnienia przejścia na emeryturę z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego. Możliwość obliczenia emerytury wg tzw. nowych zasad wprowadzono zatem tylko dla niektórych osób urodzonych przed 1949 r., a nie jako zasadę ogólną. Gdyby przepis ten miał dotyczyć każdej osoby urodzonej przed 1949 r., również tej, która korzysta z prawa do wcześniejszej emerytury, to zawierałby dyspozycję analogiczną do treści art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zbędne byłoby też zastrzeżenie, że wyliczenie emerytury przyznanej na podstawie art. 27 może nastąpić wg nowych zasad tylko wtedy, jeżeli jest to dla wnioskodawcy korzystniejsze. Taka osoba zawsze mogłaby wybrać jako świadczenie korzystniejsze emeryturę przyznaną jej przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, o której mowa w art. 27. Ograniczenie stosowania art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS do osób, które nie pobierały wcześniejszej emerytury, jest uzasadnione ze względu na respektowanie zasady równego traktowania. Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. nie mogą bowiem skorzystać z obliczenia emerytury przyznanej z tytułu osiągnięcia wieku emerytalnego z zastosowaniem art. 183 tej ustawy, czyli częściowo wg starych zasad, jeżeli pobierały tzw. wcześniejszą emeryturę.