SPS-023-23425/11 - Ustalenie kategorii budynków na potrzeby podatku od nieruchomości.

Art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) różnicuje wysokość stawek podatku od nieruchomości, przewidując odrębne stawki m.in. od budynków lub ich części:

- mieszkalnych,

- pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.

Stosownie do art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287 z późn. zm.) podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Szczegółowe zasady prowadzenia ewidencji uregulowane są w rozporządzeniu ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454). W § 65 ust. 1 ww. rozporządzenia wymienia się 10 rodzajów budynków podzielonych ze względu na ich podstawowe funkcje użytkowe, w tym m.in. budynki mieszkalne oraz inne budynki niemieszkalne. Stosownie do ust. 2 tego przepisu przynależność budynku do odpowiedniego rodzaju ustala się zgodnie z zasadami Klasyfikacji Środków Trwałych, wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (Dz. U. Nr 242, poz. 1622, z późn. zm.). Na podstawie tego rozporządzenia budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych. W przypadku gdy mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny zgodnie z jego przeznaczeniem. Podziału budynków na mieszkalne i niemieszkalne w KŚT dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).

W świetle powyższych przepisów organy podatkowe określają wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości w oparciu o dane z ewidencji gruntów i budynków, prowadzonych przez starostów, uwzględniając zarazem sposób wykorzystywania nieruchomości. Dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków mają walor dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 Ordynacji podatkowej, stanowią więc dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych ewidencja gruntów i budynków jest niewątpliwie urzędowym źródłem informacji faktycznych wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych i w każdym przypadku, gdy dane zawarte w deklaracji czy informacji złożonej przez podatnika są niezgodne z danymi wynikającymi z ewidencji, rozstrzygające znaczenie dla opodatkowania gruntów mają zapisy wynikające z ewidencji (wyrok WSA w Kielcach z dnia 24 września 2010 r., sygn. akt I SA/Ke 431/10, wyrok NSA z dnia 15 kwietnia 2008 r., sygn. akt II FSK 372/07, lex nr 490966, wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 marca 2006 r., sygn. akt III SA/Wa 3501/05, lex nr 201545).

Odpowiadając na pierwsze pytanie, wskazać należy, że ustawodawca ograniczył swobodę organów podatkowych w doborze dowodów w procesie wymiaru podatku od nieruchomości. Zasadniczym dowodem jest ewidencja gruntów i budynków bazująca na ustaleniach dokonanych zgodnie z wytycznymi określonymi w wyżej wymienionych aktach prawnych. Jednoznacznie określone kryteria pozwalają na przyporządkowanie budynku do danej kategorii. Zasada przyjmowania danych z ewidencji do wymiaru podatku od nieruchomości jest więc celowym i pożądanym działaniem ustawodawcy. Funkcjonujące rozwiązania zapewniają przewidywalność i skuteczność działania organów podatkowych, a przy tym wykluczają ewentualne błędy, które mogłyby pojawić się w związku z błędną oceną materiału dowodowego przez pracowników organów podatkowych.

W celu udzielenia odpowiedzi na pytanie odnośnie do sposobu postępowania, w przypadku gdy decyzja podatkowa jest wadliwa w wyniku przyjęcia danych z ewidencji gruntów i budynków nieodpowiadających stanowi faktycznemu, wskazać należy na regulacje prawne umożliwiające dokonanie aktualizacji ewidencji gruntów i budynków. W art. 22 ust. 2 ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne ustawodawca określił obowiązek zgłaszania właściwemu staroście wszelkich zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków, w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania tych zmian. Obowiązek ten nie dotyczy zmian danych objętych ewidencją gruntów i budynków, wynikających z decyzji właściwych organów. Powyższe w myśl § 44 pkt 2 ww. rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa ma umożliwić staroście utrzymanie operatu ewidencyjnego w stanie aktualności. Zgodnie z § 46 ust. 1 ww. rozporządzenia zmian w ewidencji dokonuje się z urzędu lub na wniosek m.in. właścicieli nieruchomości. Stosownie do art. 24a ust. 9 i 12 ww. ustawy, w przypadku zarządzenia modernizacji ewidencji gruntów i budynków każdy, czyjego interesu prawnego dotyczą dane zawarte w ewidencji, jest uprawniony do zgłoszenia zarzutu w tym zakresie.

Przywołane regulacje stanowią więc podstawę do żądania sprostowania danych w ewidencji gruntów i budynków. Ewentualna zmiana danych umożliwi ustalenie kwoty zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości w należnej wysokości. Podobne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 16 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 111/11, wskazując, że "jeżeli skarżący kwestionuje zawarte w ewidencji gruntów i budynków dane, najpierw powinien wystąpić o ich korektę, w trybie przewidzianym w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne. Następnie, w przypadku uwzględnienia jego zastrzeżeń, na podstawie zmienionych danych z ewidencji może wnosić o wzruszenie ostatecznych decyzji ustalających wysokość zobowiązań podatkowych". Podobne stanowisko zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 1994 r., sygn. akt III SA 911/94.

Natomiast w przypadku gdy ewidencja budynków nie jest lub dotychczas nie była prowadzona, podstawowym kryterium zaliczenia danego budynku do odpowiedniej kategorii jest dokumentacja budowlana danego obiektu, np. projekt budowlany, pozwolenie na budowę, decyzja o dopuszczeniu budynku do użytkowania itp., w której znajduje się dokonane przez odpowiedni organ precyzyjne określenie rodzaju budynku. Tryb wydawania ww. decyzji określa ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.).