SPS-023-21436/13 - Stanowisko MPiPS w sprawie nadzoru Państwowej Inspekcji Pracy nad nowo powstałymi firmami

Przepisami art. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2012 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 2) uchylony został art. 209 Kodeksu pracy nakładający na pracodawców rozpoczynających działalność obowiązek zgłoszenia Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, informacji dotyczących miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz zmian w tym zakresie, a także art. 283 § 2 pkt 1 Kodeksu pracy przewidujący sankcję za niespełnienie tego obowiązku.

Natomiast w art. 3 tej ustawy celem umożliwienia Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej dostępu do danych zawartych w rejestrze podmiotów prowadzonym przez Główny Urząd Statystyczny wprowadzono zmiany w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2012 r. poz. 591), w wyniku których urzędy statystyczne zostały zobowiązane do nieodpłatnego udostępniania PIP i PIS z urzędu, kwartalnie zgromadzonych w rejestrze podmiotów informacji o podmiotach deklarujących zatrudnienie pracowników wraz z nadanym im numerem identyfikacyjnym i zakodowanym opisem informacji objętych rejestrem - w uzgodnionym zakresie, niezbędnym do wykonywania statutowych zadań tych organów.

Należy dodać, że Państwowa Inspekcja Pracy na mocy przepisu art. 14 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. z 2012 r. poz. 404, z późn. zm.) uprawniona była do nieodpłatnego korzystania m.in. z danych zgromadzonych:

- w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON) prowadzonym przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,

- przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek, o których mowa odpowiednio w art. 40 i 45 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 z późn. zm.) w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym, a także danych o wypadkach przy pracy uzyskanych na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.).

Pragnę podkreślić, że celem omówionych zmian było ułatwienie rozpoczynania i prowadzenia działalności podmiotom, których dane podlegają jednoczesnemu obowiązkowi wpisu do różnych rejestrów i ewidencji prowadzonych przez organy administracji publicznej, przez wyeliminowanie obowiązku składania do Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszeń o rozpoczęciu działalności oraz o zmianach w tym zakresie bez uszczerbku dla sprawnego wykonywania zadań przez PIP i PIS.

Odnosząc się bezpośrednio do pytań zawartych w interpelacji, pragnę wyjaśnić, że odpowiedzi na te pytania może udzielić jedynie główny inspektor pracy. Pragnę bowiem zauważyć, że na podstawie art. 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy inspekcja ta podlega Sejmowi, a nadzór nad nią w zakresie określonym ustawą sprawuje Rada Ochrony Pracy przy Sejmie RP. W tej sytuacji minister pracy i polityki społecznej nie dysponuje informacjami na temat wpływu nowych rozwiązań prawnych na ograniczenie w jakikolwiek sposób nadzoru PIP nad nowo powstałymi firmami, a także na dokonywanie regularnych kontroli warunków zatrudnienia w nowo powstałych firmach z różnych branż. Ministerstwo nie posiada także informacji w sprawie dostępu PIP do danych o niebezpiecznych technologiach stosowanych przez przedsiębiorców. Resort pracy nie jest również właściwy do monitorowania działalności kontrolnej PIP.

Należy wyjaśnić, iż główny inspektor pracy w myśl art. 18 ust. 3 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r., przedstawia Radzie Ministrów informacje z działalności Państwowej Inspekcji Pracy oraz coroczne sprawozdanie z jej działalności wraz z wynikającymi z tej działalności wnioskami dotyczącymi przestrzegania prawa pracy. Ze swej strony Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zgłasza propozycje tematów do programu działania PIP na rok następny. W związku z faktem, że minister pracy i polityki społecznej jest żywo zainteresowany zapewnieniem wszystkim pracującym odpowiednich, zgodnych z przepisami, warunków pracy obejmujących także właściwe standardy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w środowisku pracy w przypadku napływających sygnałów dotyczących łamania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, wnosi także o przeprowadzenie kontroli doraźnych.