SPS-023-2118/12 - Opodatkowanie akcyzą wyrobów węglowych.

Zgodnie z ustawą z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626 z późn. zm.) zużycie wyrobów węglowych do celów opałowych, m.in. przez gospodarstwo domowe, w pracach rolniczych i w procesie produkcji energii elektrycznej, jest zwolnione od akcyzy. Sprzedaży wyrobów węglowych bez akcyzy dla ww. wymienionych podmiotów zużywających mogą dokonywać tylko tzw. pośredniczące podmioty węglowe pod warunkiem, że do przemieszczanych wyrobów węglowych zostanie dołączony dokument dostawy wystawiony przez pośredniczący podmiot węglowy sprzedający te wyroby.

Pośredniczący podmiot węglowy w celu prawidłowego określenia w dokumencie dostawy podmiotu nabywającego wyroby węglowe powinien ustalić jego nazwę lub nazwisko i imię oraz adres siedziby lub zamieszkania. Ponadto w oparciu o informacje przekazane przez podmiot zużywający nabywający wyroby węglowe bez akcyzy pośredniczący podmiot węglowy określa w dokumencie dostawy m.in. przeznaczenie wyrobów węglowych uprawniające do korzystania ze zwolnienia od akcyzy. Podpis podmiotu nabywającego wyroby węglowe złożony na tym dokumencie potwierdzający ich odbiór stanowi jednocześnie potwierdzenie przeznaczenia wyrobów węglowych określonego w dokumencie dostawy. Ustawa o podatku akcyzowym nie określa wymogu wypełniania dodatkowych dokumentów przez podmiot zużywający nabywający wyroby węglowe bez akcyzy.

W świetle przepisów ustawy o podatku akcyzowym osoba prowadząca gospodarstwo domowe może odebrać nabyte wyroby węglowe osobiście lub za pośrednictwem osoby, która ją reprezentuje. Umocowanie do działania w imieniu gospodarstwa domowego może mieć formę pisemnego upoważnienia osoby prowadzącej gospodarstwo domowe, a przepisy akcyzowe nie wymagają jego notarialnego potwierdzenia. Kwestie reprezentacji regulują w szczególności przepisy Kodeksu cywilnego, a ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym nie zawiera odrębnych regulacji w tym zakresie.

W przypadku odbioru wyrobów węglowych przez podmiot nabywający bezpośrednio od pośredniczącego podmiotu węglowego miejsce ich sprzedaży jest jednocześnie miejscem ich odbioru. Zatem potwierdzenie odbioru wyrobów węglowych przez podmiot nabywający może być dokonane w miejscu ich sprzedaży, a właściwy egzemplarz dokumentu dostawy zawierający to potwierdzenie pozostawiony u pośredniczącego podmiotu węglowego sprzedającego wyroby bez konieczności jego późniejszego odsyłania.

Jednocześnie, odnosząc się do poszczególnych pytań pana posła, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Ad 1. Przesłanką dla określenia w rozporządzeniu ministra finansów z dnia 19 grudnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz. U. Nr 292, poz. 1717) wzoru i liczby egzemplarzy dokumentu dostawy było umożliwienie jego stosowania we wszystkich, niekiedy wieloetapowych i wielostronnych transakcjach sprzedaży, m.in. w tzw. transakcjach łańcuchowych, o których sygnalizowało wiele podmiotów w trakcie prac legislacyjnych.

W związku z pojawiającymi się w pierwszych dniach stosowania przepisów dotyczących opodatkowania wyrobów węglowych informacjami o rozszerzającym się zakresie sprzedaży detalicznej wyrobów węglowych odbieranych bezpośrednio od pośredniczących podmiotów węglowych, np. przez gospodarstwa domowe, oraz skali tej sprzedaży podjęto niezwłocznie działania zmierzające do ułatwienia w takich przypadkach stosowania dokumentu dostawy. Należy podkreślić, że w toku konsultacji prowadzonych w trakcie procesu legislacyjnego dotyczącego powyższych przepisów ani z uwag przedsiębiorców branży węglowej, ani też innych podmiotów zgłaszających zainteresowanie pracami nad projektem ww. rozporządzenia nie wynikała konieczność wprowadzenia odrębnego sposobu dokumentowania sprzedaży wyrobów węglowych, zwłaszcza ich niewielkich ilości, odbieranych bezpośrednio od pośredniczących podmiotów węglowych.

Efektem powyższych prac było przygotowanie projektu nowelizacji ww. rozporządzenia. Zmienione rozporządzenie określa wzór dokumentu dostawy w formie uproszczonej, w mniejszym formacie, zajmującego tylko pół strony, który będzie wystawiany tylko w dwóch egzemplarzach. Uproszczony dokument dostawy będzie można stosować w przypadku sprzedaży przez pośredniczący podmiot węglowy podmiotowi korzystającemu ze zwolnienia wyrobów węglowych w sytuacji, gdy odbiór tych wyrobów przez ich nabywcę następuje bezpośrednio od pośredniczącego podmiotu węglowego sprzedającego te wyroby. W rozporządzeniu przewidziano również dodatkowe uproszczenia w stosowaniu dokumentu dostawy w przypadku przemieszczenia wyrobów węglowych w sposób ciągły na podstawie zawartych umów długoterminowych bezpośrednio od pośredniczącego podmiotu węglowego dokonującego sprzedaży do podmiotu nabywającego oraz w obrocie międzynarodowym. Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy zostało w dniu 14 marca 2012 r. podpisane przez ministra finansów. Wyżej wymienione rozporządzenie oczekuje obecnie na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw RP. Termin jego wejścia w życie został określony na 7 dni od dnia jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw RP.

Ad 2. Obowiązek opodatkowania wyrobów węglowych nakłada na państwa członkowskie dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, której przepisy są implementowane do prawa krajowego. Rzeczpospolita Polska korzystała przejściowo do dnia 1 stycznia 2012 r. z całkowitego zwolnienia wyrobów węglowych objętych pozycjami CN

2701, 2702 oraz 2704 00, przeznaczonych do celów opałowych, a od 2 stycznia br. wyroby te są opodatkowane stawką 1,28 zł/1 gigadżul.

Jednocześnie ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11 z późn. zm.) wprowadza bardzo szeroki zakres zwolnień od akcyzy zużywanych wyrobów węglowych, tj. maksymalny zakres zwolnień przewidziany w ww. dyrektywie. Oprócz szerokiego zakresu zwolnień od akcyzy przewidzianych dla podmiotów zużywających wyroby węglowe ustawa o podatku akcyzowym przewiduje również zwolnienie od akcyzy dla producentów, importerów, podmiotów nabywających wyroby węglowe wewnątrzwspólnotowo oraz pośredników sprzedających te wyroby podmiotom zużywającym uprawnionym do korzystania ze zwolnienia. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia od akcyzy przez podmiot sprzedający wyroby węglowe jest posiadanie przez niego statusu pośredniczącego podmiotu węglowego oraz wystawienie i dołączenie do przemieszczanych wyrobów dokumentu dostawy.

W związku z powyższym zwolnienie od akcyzy przysługuje zdecydowanej większości podmiotów zużywających wyroby węglowe, nabywających ich największą ilość, a także podmiotom zajmującym się sprzedażą tych wyrobów. Zatem w przypadku odbiorców indywidualnych, np. zużywających wyroby węglowe w gospodarstwach domowych, wprowadzenie akcyzy na te wyroby nie powinno wpłynąć na ich cenę.