SPS-023-16554/10 - Stosowanie Krajowego Standardu Rachunkowości nr 6 "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe".

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Stanisława Steca w sprawie stosowania krajowego standardu rachunkowości nr 6: "Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe", otrzymaną przy piśmie z dnia 23 czerwca 2010 r., znak: SPS-023-16554/10, uprzejmie wyjaśniam, co następuje.

Jednostki objęte przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) obowiązane są - w myśl art. 4 ust. 1 tej ustawy - przedstawić rzetelnie i jasno sytuację finansową i majątkową oraz wynik finansowy, a więc m.in. wykazać kompletne swoje zobowiązania, przy czym do zobowiązań zalicza się też rezerwy, mimo że termin ich wymagalności i kwota nie są pewne (art. 3 ust. 1 pkt 21 ww. ustawy). Uzasadnia to ujęcie w księgach rachunkowych rezerw na świadczenia na rzecz pracowników.

W obowiązującej od dnia 1 stycznia 2009 r. znowelizowanej ustawie o rachunkowości uściślono pojęcie biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, zaliczając do nich tworzone w ciężar kosztów działalności operacyjnej rezerwy na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników i wskazując miejsce ich prezentacji w bilansie (art. 39 ust. 2 i ust. 2a ww. ustawy). Jednak stan prawny w zakresie rezerw na świadczenia pracownicze, istniejący pod rządami ustawy o rachunkowości przed jej nowelizacją, nie uległ od dnia 1 stycznia 2009 r. zmianie. Wzór bilansu (załącznik nr 1 do ustawy) wyraźnie wskazywał na obowiązek tworzenia rezerw na świadczenia emerytalne i podobne.

Rezerwy na przyszłe świadczenia na rzecz pracowników tworzy się wtedy, gdy jednocześnie spełnione są następujące warunki:

Jeżeli zatem jednostka - na podstawie przepisów prawa bądź zawartych umów - ma obowiązek wykonania ww. świadczeń, a są to kwoty znaczne, to wówczas wskazane jest utworzenie z tego tytułu rezerw w ciężar kosztów działalności operacyjnej.

Jednostka może jednak, w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, stosować uproszczenia, m.in. nie tworząc rezerw na odprawy emerytalne, jeżeli odprawy te przyznawane są, zgodnie z Kodeksem pracy, w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia, bowiem spowodowane jednorazowymi wypłatami świadczeń zniekształcenie wyniku finansowego i zobowiązań nie jest istotne.

Treść krajowego standardu rachunkowości nr 6 przyjętego przez Komitet Standardów Rachunkowości uchwałą nr 7/08 z dnia 14 października 2008 r. jest zgodna z postanowieniami ustawy o rachunkowości. Standard objaśnia przepisy tej ustawy m.in. w zakresie rezerw mających charakter biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów, które zgodnie z postanowieniami art. 39 ust. 2 pkt 2 tej ustawy wynikają z obowiązku wykonania przyszłych świadczeń na rzecz pracowników.

W rozdziale VI standardu zamieszczono przykłady liczbowe o charakterze instrukcyjnym, mające za zadanie ilustrację zasad tworzenia i wyceny omówionych w standardzie rezerw, sposób ich ewidencji w księgach rachunkowych oraz prezentację w sprawozdaniu finansowym.