SPS-023-1534/12 - Stawka podatku od nieruchomości dla budynku letniskowego.
Pismo z dnia 23 lutego 2012 r. Ministerstwo Finansów SPS-023-1534/12 Stawka podatku od nieruchomości dla budynku letniskowego.
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pani Agnieszki Pomaskiej, posła na Sejm RP, w sprawie podatku od nieruchomości przewidzianego dla budynków mieszkalnych i letniskowych, przesłaną przy piśmie Marszałka Sejmu z dnia 2 lutego 2012 r., SPS-023-1534/12, uprzejmie wyjaśniam.
Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) rady gmin upoważnione są do określania stawek podatku od nieruchomości w granicach ustawowych stawek maksymalnych, zróżnicowanych dla budynków lub ich części:
mieszkalnych;
związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej;
zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym;
związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń;
pozostałych, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
Ustawodawca nie zdefiniował na potrzeby ustawy o podatkach i opłatach lokalnych pojęcia "budynku mieszkalnego" i "budynku letniskowego" ani też nie nakazał poszukiwania tych definicji w przepisach prawa budowlanego. Zgodnie natomiast z poglądem, który znajduje oparcie w bardzo bogatym orzecznictwie sądów administracyjnych, dla ustalenia właściwej stawki podatku od nieruchomości należy ustalić podstawową funkcję użytkową budynku (por. wyrok NSA z dnia 22 września 2009 r., II FSK 542/08), a ustalenie przynależności budynku do danej kategorii wymaga łącznego uwzględnienia licznych okoliczności (z wyroku NSA z dnia 27 maja 2010 r., II FSK 180/09). W ocenie sądu, wyrażonej we wskazanych wyrokach, w pierwszej kolejności o przynależności danego budynku do określonej kategorii budynków dla celów podatkowych rozstrzyga rodzaj budynku ujawniony w ewidencji budynków prowadzonej przez właściwego starostę. Sąd zauważył, że na związanie organu podatkowego treścią ewidencji w omawianym zakresie wskazuje treść art. 21 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027, z późn. zm.), zgodnie z którym podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.
Ewidencja gruntów i budynków jest bowiem urzędowym źródłem informacji faktycznych, wykorzystywanych w postępowaniach administracyjnych i podatkowych, z którego wynika domniemanie zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Tezę tę potwierdza bogate orzecznictwo sądowe (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2004 r., III SA/Wa 257/04, wyrok SN z dnia 13 lutego 2003 r., III RN 22/02). Należy przy tym zauważyć, że domniemanie to może zostać obalone, bowiem w razie niezgodności zapisów w ewidencji ze stanem faktycznym i prawnym nieruchomości treść ewidencji może zostać zmieniona. Organy właściwe do prowadzenia ewidencji i sposób korygowania danych w nich zawartych zostały określone w ustawie - Prawo geodezyjne i kartograficzne (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 grudnia 2004 r., III SA/Wa 257/04, wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 października 2005 r., III SA/Wa 1718/05, wyrok WSA w Warszawie z dnia 28 marca 2006 r., III SA/Wa 3501/05).
Jednakże w sytuacji, w której budynek nie jest objęty ewidencją budynków, przeznaczenie i funkcję użytkową budynku wykazywać można wszelkimi prawnie dopuszczalnymi dowodami, w tym za pomocą dowodów z decyzji o pozwoleniu na budowę czy pozwoleniu na użytkowanie, będących dowodami z dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
W orzecznictwie prezentowany jest również pogląd, że o zakwalifikowaniu budynku do kategorii budynków mieszkalnych w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych przesądza okoliczność posiadania tego budynku w celu zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych właściciela i osób mu bliskich. W konsekwencji przyjmuje się, że "budynek letniskowy" będzie mieścił się w pojęciu "budynku mieszkalnego", gdy będzie użytkowany faktycznie przez właściciela (jego bliskich), służąc zaspokojeniu podstawowych potrzeb mieszkalnych (nie rekreacyjnych, wypoczynkowych bądź w celu lokaty kapitału). Istotny jest zamiar przebywania właściciela i jego bliskich w tymże budynku jako centrum życiowym (por. wyroki NSA: z dnia 19 lutego 2008 r., II FSK 1726/06, z dnia 22 września 2009 r., II FSK 542/08; wyroki WSA w Gdańsku: z dnia 16 października 2008 r., I SA/Gd 500/08, i z dnia 20 stycznia 2009 r., I SA/Gd 703/08; wyrok WSA w Gliwicach z dnia 17 lutego 2009 r., I SA/GL 843/08). Stanowisko takie zajął też NSA w dwóch uchwałach: z dnia 22 kwietnia 2002 r., FPK 17/01, i z dnia 1 lipca 2002 r., FPK 3/02.
Jednocześnie, jak również wynika z orzecznictwa, określenie charakteru budynku w postępowaniu podatkowym w oparciu o wszystkie prawnie dopuszczalne dowody powinno następować w przypadku braku ewidencji budynków i do czasu ujęcia danego budynku w ewidencji, bowiem zapisy w ewidencji są wiążące dla organów podatkowych (por. wyroki NSA: z dnia 7 lutego 2012 r., II FSK 1471/10, z dnia 22 września 2009 r., II FSK 542/08, i z dnia 27 maja 2010 r., II FSK 180/09).
Analiza bogatego orzecznictwa w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości domków letniskowych pozwala na stwierdzenie o ukształtowanej linii orzeczniczej w tym zakresie, która powinna być brana pod uwagę przez organy podatkowe w celu wyjaśnienia wątpliwości interpretacyjnych. Należy też zauważyć, że decyzje organów podatkowych I instancji są weryfikowane w toku kontroli instancyjnej przez samorządowe kolegia odwoławcze w trybie przepisów Ordynacji podatkowej oraz podlegają kontroli sądów administracyjnych zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.).
Biorąc pod uwagę powyższe, należy uznać, że nie zachodzi konieczność wprowadzenia zmian w omawianym zakresie w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
Odnosząc się do propozycji objęcia niższą stawką podatku od nieruchomości domków letniskowych o niewielkich powierzchniach, należy zauważyć, że podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym. Z przyczyn społecznych niektóre rodzaje budynków i gruntów zostały opodatkowane niższymi stawkami tego podatku. Dotyczy to m.in. budynków mieszkalnych, które służą stałemu zamieszkiwaniu i zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych podatnika i jego rodziny. Przesłanek tych nie spełnia budynek letniskowy, który nie pełni funkcji mieszkalnej. Stąd też zgłoszona propozycja nie może zostać uwzględniona.