SPS-023-14646/13 - Obowiązek podatkowy w podatku od środków transportowych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm.) obowiązek podatkowy w zakresie podatku od środków transportowych ciąży na osobach fizycznych i osobach prawnych będących właścicielami (współwłaścicielami) środków transportowych.

Obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został zarejestrowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w przypadku nabycia środka transportowego zarejestrowanego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek transportowy został nabyty (art. 9 ust. 4 ustawy).

Artykuł 9 ust. 5 ww. ustawy reguluje kwestię wygaśnięcia obowiązku podatkowego w podatku od środków transportowych, zgodnie z tym przepisem obowiązek ten wygasa z końcem miesiąca, w którym środek transportowy został wyrejestrowany lub wydana została decyzja organu rejestrującego o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu, lub z końcem miesiąca, w którym upłynął czas, na który pojazd powierzono. Skutek w postaci wygaśnięcia obowiązku podatkowego ustawa wiąże zatem z wystąpieniem wyłącznie takich okoliczności jak wyrejestrowanie pojazdu, wydanie decyzji o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu oraz upływ czasu, na który pojazd został powierzony.

Prezentowana w orzecznictwie sądów administracyjnych wykładnia art. 9 ust. 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest jednolita. Przykładowo powołać można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 21 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Bd 615/12, w którym sąd wyraził pogląd, że obowiązek podatkowy nie wygasa "w przypadku złego stanu technicznego pojazdu, faktycznego braku możliwości korzystania z posiadanego środka transportu, fizycznej likwidacji poprzez jego rozmontowanie, pocięcie i sprzedaż na złom, utylizacji pojazdu (wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych do dalszego przerobu), wywozu z kraju czy też jego kradzieży. Konieczność opłacania podatku od środków transportowych nie jest bowiem uzależniona od użytkowania pojazdu ani od jego fizycznego posiadania".

Ministerstwo Finansów aprobuje ten pogląd, a ponadto zauważa, że wszystkie z okoliczności powodujących wygaśnięcie obowiązku podatkowego są obiektywne i łatwe do ustalenia na podstawie dokumentów, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.). W razie wyrejestrowania pojazdu, wydania decyzji o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu oraz upływu czasu, na który pojazd został powierzony, nie ma trudności z potwierdzeniem tych faktów. Przykładowo wyrejestrowanie pojazdu następuje na wniosek właściciela pojazdu w drodze decyzji administracyjnej, a przypadki, w których pojazd podlega wyrejestrowaniu, określa art. 79 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym. Wśród enumeratywnie wymienionych przesłanek wyrejestrowania pojazdu jest również okoliczność udokumentowanej trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu bez zmiany w zakresie prawa własności (art. 79 ust. 1 pkt 5 ustawy). Niemniej każda indywidualna sprawa podlega wnikliwej analizie i rozpatrzeniu przez organ rejestrowy, a jego rozstrzygnięcie podlega weryfikacji przez samorządowe kolegium odwoławcze. Dwuinstancyjność postępowania zapewnia rzetelność i obiektywność działania organów administracji.

Natomiast przypadek sprzedaży pojazdu na części nie został wymieniony w Prawie o ruchu drogowym jako przesłanka wyrejestrowania pojazdu. Niemniej ocena zasadności i celowości zmiany przepisów w tym zakresie nie należy do kompetencji ministra finansów.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że przesłanki wygaśnięcia obowiązku podatkowego w podatku od środków transportowych unormowane są w sposób precyzyjny i niebudzący wątpliwości. Tym samym przepisy ustawowe w omawianym zakresie spełniają wymóg dostatecznej określoności. Dyrektywa dostatecznej określoności stanowi element zasady ochrony zaufania obywatela do państwa i tworzonego przez nie prawa, wynikającej z określonej w art. 2 Konstytucji RP zasady demokratycznego państwa prawa.

Natomiast zgłoszony postulat dotyczy systemowej zmiany w podatku od środków transportowych, tj. podmiotów zobowiązanych do jego zapłaty. Jednak ukształtowanie podmiotowego zakresu w zaproponowany sposób, tj. objęcie tym zakresem wyłącznie właściciela będącego jednocześnie posiadaczem pojazdu, spowoduje wątpliwości interpretacyjne. Powiązanie obowiązku podatkowego z faktem posiadania pojazdu przez właściciela skutkować będzie sporami między podatnikami a organami podatkowymi co do potwierdzenia tego faktu i przyczyni się do trudności w stosowaniu omawianego przepisu. Skutkiem uniezależnienia obowiązku zapłaty podatku od formalnego wyrejestrowania będą trudności w określeniu momentu wygaśnięcia obowiązku podatkowego, co będzie również niekorzystne dla samych podatników.

Biorąc powyższe pod uwagę, nie przewiduje się wprowadzenia zmian do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w przedmiotowym zakresie.