SPS-023-12386/12 - Zasady korzystania z ulgi na dziecko.

Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych oraz Trybunału Konstytucyjnego, regulacje dotyczące ulg i zwolnień podatkowych stanowią wyjątek, istotne odstępstwo od zasady sprawiedliwości podatkowej wyrażającej się w powszechności i równości opodatkowania. W konsekwencji przepisy te nie mogą być interpretowane z zastosowaniem ani wykładni rozszerzającej ani zawężającej.

Zasady korzystania z podatkowej ulgi na dzieci określa art. 27f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie ust. 2 pkt 2 tego artykułu odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko wstąpiło w związek małżeński. Reguła ta ma zastosowanie zarówno do dziecka małoletniego, w stosunku do którego podatnik w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, jak i do dziecka pełnoletniego, wymienionego w art. 6 ust. 4 i 3 ustawy, pozostającego na utrzymaniu rodzica (art. 27f ust. 6 ustawy).

Należy zauważyć, iż zgodnie z Kodeksem cywilnym, przez zawarcie małżeństwa małoletni uzyskuje pełnoletność, której nie traci w razie unieważnienia małżeństwa. Z kolei stosownie do postanowień Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego poprzez zawarcie małżeństwa dochodzi do założenia rodziny będącej najmniejszą komórką społeczną. Każdy z małżonków jest obowiązany przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

Z tych też względów, w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (złożonym na ręce marszałka Sejmu RP w dniu 3 października 2008 r., druk sejmowy nr 1075) zaproponowano, że ulga na dzieci będzie przysługiwać wyłącznie do miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko wstąpiło w związek małżeński.

Propozycja ta zyskała akceptację parlamentu, co ostatecznie znalazło swój wyraz w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316).

Podkreślenia wymaga, iż nadane ww. nowelizacją brzmienie art. 27f ust. 2 pkt 2 ustawy jest spójne z regulacjami zawartymi w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, późn. zm.), w myśl których zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli dziecko lub osoba ucząca się pozostaje w związku małżeńskim (art. 7 pkt 1). To samo dotyczy zasiłku pielęgnacyjnego. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. a świadczenie to nie przysługuje, jeżeli osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Ponadto do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko (art. 3 pkt 16).

Mając powyższe na uwadze, uprzejmie informuję, iż w chwili obecnej nie przewiduje się umożliwienia korzystania z ulgi na dzieci podatnikom, których dzieci - poprzez wstąpienie w związek małżeński - założyły własne rodziny.

Nie są również planowane inne zmiany w zakresie omawianej ulgi, zważywszy, iż niespełna dwa miesiące temu Sejm RP uchwalił ustawę z dnia 24 października 2012 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. poz. 1278), która w obszarze polityki prorodzinnej w pełni realizuje zamierzenia rządu przedstawione przez premiera Donalda Tuska w exposé wygłoszonym w dniu 18 listopada 2011 r.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w ww. nowelizacji, począwszy od 2013 r. (w odniesieniu do rozliczenia dochodów uzyskanych w 2013 r.), kwota ulgi na trzecie dziecko wzrasta o 50%, odpowiednio na czwarte i każde kolejne dziecko o 100%, w stosunku do obecnie obowiązującej. Wysokość ulgi na drugie i pierwsze dziecko nie ulega zmianie, przy jednoczesnym wprowadzeniu tzw. kryterium dochodowości dla rodzin z jednym dzieckiem. Zgodnie z tym kryterium podatnicy posiadający tylko jedno dziecko z przedmiotowej ulgi skorzystają, gdy roczne:

Odnosząc się natomiast do pytania dotyczącego ulg i odliczeń, jakie będą obowiązywać podatników podatku dochodowego od osób fizycznych od 1 stycznia 2013 r., uprzejmie informuję, iż w odniesieniu do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2013 r. katalog ww. preferencji jest taki sam jak w odniesieniu do dochodów uzyskanych w 2012 r.

Nowelizacja ustawy z dnia 24 października 2012 r. nie zmniejszyła bowiem liczby ulg i odliczeń. Zmodyfikowała jedynie zasady korzystania z ulgi na dzieci (o czym mowa powyżej) oraz ulgi internetowej. Modyfikacja ulgi internetowej wprowadzona z dniem 1 stycznia 2013 r. i mająca zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2013 r. polega na umożliwieniu korzystania z tej ulgi wyłącznie przez dwa kolejno po sobie następujące lata podatkowe i wyłącznie tym podatnikom, którzy w latach 2005-2011 nie korzystali z przedmiotowego odliczenia.

W konsekwencji w rozliczeniu dochodów za rok 2012 oraz 2013 podatnicy mogą - na zasadach określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa) - odliczyć:

Więcej informacji na temat obowiązujących ulg podatkowych zawierają objaśnienia do zeznań podatkowych składanych przez podatników podatku dochodowego oraz broszury informacyjne, udostępniane corocznie podczas akcji rozliczeniowej podatku dochodowego od osób fizycznych zarówno w wersji papierowej w siedzibach organów podatkowych, jak i w wersji elektronicznej na stronie internetowej resortu finansów.