SPS-023-10873/12 - Zasady urządzania małych loterii fantowych.

Odnosząc się do problematyki organizacji małych loterii, należy mieć na uwadze, iż zgodnie z ustawą z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540, z późn. zm.) urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych (w tym loterii fantowych), zakładów wzajemnych i gier na automatach jest dozwolone wyłącznie na zasadach określonych w ustawie (art. 3).

W świetle przepisów ustawy o grach hazardowych grami losowymi są gry o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik w szczególności zależy od przypadku, a warunki gry określa regulamin (art. 2 ust. 1). Ustawa zawiera również definicje poszczególnych gier i są to m.in.:

Zgodnie z art. 7 ust. 1 przedmiotowej ustawy loterie fantowe, gry bingo fantowe i loterie promocyjne mogą być urządzane, na podstawie udzielonego zezwolenia, przez osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej.

Na podstawie art. 7 ust. 1a ustawy loterie fantowe lub gry bingo fantowe, w których wartość puli wygranych nie przekracza kwoty bazowej, o której mowa w art. 70 (w 2012 r. wynosi ona 3560,83 zł.), mogą być urządzane przez ww. podmioty, po dokonaniu ich zgłoszenia. Tym samym uzyskanie zezwolenia na ich urządzanie nie jest już wymagane.

Odnośnie do poruszanej w interpelacji kwestii, iż organizowane przez samorządy lub szkoły podczas imprez loterie fantowe nie są wykorzystywane do osiągnięcia jakiegokolwiek zysku, bowiem loterie organizowane są bezpłatne lub pobierana jest niewielka kwota wpisowego, uprzejmie wyjaśniam, iż w przypadku loterii fantowych przepisy ustawy o grach hazardowych jednoznacznie wskazują, że dochód z loterii fantowej przeznaczany jest w całości na realizację celów społecznie użytecznych, w szczególności dobroczynnych (art. 16 ust. 1). Natomiast wskazanie celu, na który podmiot przeznacza dochód z gry jest jednym z ustawowych warunków przy zgłoszeniu małej loterii fantowej (art. 38 ust. 1 pkt 6 w zw. z ust. 2 tego przepisu) właściwemu naczelnikowi urzędu celnego.

Jak wynika z przedstawionych w interpelacji informacji, istnieje możliwość wskazania dochodu uzyskiwanego z urządzanej gry, nawet jeśli jest on niewielki, wynikający z pobieranej opłaty wpisowej. Brak jakiegokolwiek dochodu przy równoczesnym losowym przydzielaniu nagród może wskazywać, że urządzane przedsięwzięcie może być uznane za loterię promocyjną. Jednakże nie można tego stwierdzić bez znajomości szczegółowych zasad danej loterii.

Mając na uwadze podnoszoną przez panią poseł kwestię dotyczącą konieczności zgłaszania do urzędu celnego opisanych w interpelacji imprez, których celem nie jest osiągnięcie zysku z prowadzonych gier, stwierdzam, iż organizowanie imprez sportowych nie podlega ustawie o grach hazardowych.

Jednakże odrębną kwestią jest organizowanie w ich ramach np. loterii, konkursów lub akcji, w których przyznawane są nagrody na zasadzie przypadkowości (losowanie). Wówczas o kwalifikacji danego przedsięwzięcia decyduje ocena jego zasad w świetle ustawowej definicji poszczególnych rodzajów działalności objętej rygorami ustawy o grach hazardowych, m.in. czy spełnia przesłanki definicji loterii promocyjnej, a nie jaki podmiot je organizuje.

Należy podkreślić, że organizatorzy konkursów mogą tak określić sposób ich przeprowadzania, by wyeliminować element losowości i tym samym uniknąć wątpliwości co do zgodności przedsięwzięć z ustawą o grach hazardowych.

Sposób przydzielania nagród nie musi opierać się na losowaniu, by gra była atrakcyjna dla uczestników.

Odnosząc się do twierdzenia, że wiele podmiotów rezygnuje z organizacji loterii z uwagi na to, iż zgłoszenie do urzędu celnego jest procedurą żmudną i czasochłonną, pragnę podkreślić, że w efekcie nowelizacji ustawy o grach hazardowych przeprowadzonej w 2011 r. w zakresie uproszczenia zasad dotyczących urządzania loterii fantowych odnotowano wzrost zainteresowania szeregu podmiotów tą formą urządzania loterii.

Z danych statystycznych posiadanych przez ministra finansów wynika, że od 14 lipca 2011 r., tj. od dnia wejścia w życie zmian do ustawy o grach hazardowych, do 31 grudnia 2011 r. dokonano 79 zgłoszeń urządzania małych loterii fantowych, zaś w okresie od 1 stycznia 2012 r. do 30 października 2012 r. dokonano 942 zgłoszeń urządzania małych loterii fantowych.

Z posiadanych przez Ministerstwo Finansów danych wynika, że organizatorami tzw. małej loterii fantowej są m.in. rady rodziców szkół i przedszkoli, żłobki, związki, towarzystwa, stowarzyszenia, fundacje, Akcja Katolicka, bractwa, diecezje, grupy modlitewne, rady i organizacje parafialne, rady sołeckie, gminy, miasta, dzielnice.

Należy jednocześnie podkreślić, że wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wszystkich zainteresowanych, Ministerstwo Finansów opracowało również materiał informacyjny pt. "Zasady urządzania małych loterii fantowych i gry bingo fantowe", który prezentuje szczegółowo tryb urządzania takich gier i stanowi swoistą pomoc dla podmiotów zainteresowanych ich urządzaniem, uwzględniający zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o grach hazardowych. Opracowanie zawiera także przykładowe wzory dokumentów, które należy dołączyć do zgłoszenia.

Opracowanie zostało udostępnione na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl w zakładce: Ministerstwo Finansów/Gry hazardowe.

Odnosząc się natomiast do pytań dotyczących przewidywanego przez ministerstwo rozwiązania przedstawionego w interpelacji problemu organizacji gier losowych podczas imprez kulturalnych oraz możliwości wydania stosownego rozporządzenia, które zapewniłoby szybsze i prostsze rozwiązania w tym zakresie, uprzejmie wyjaśniam, iż problematyka ta jest przedmiotem regulacji przepisami ustawy o grach hazardowych. W związku z tym nie jest możliwe wydanie przez ministra finansów rozporządzenia w zakresie wskazanym w interpelacji. Rozporządzenie bowiem zmierza do wykonania ustawy, tym samym nie może wykraczać poza zakres delegacji ustawowej, jak również nie może być sprzeczne z ustawą (np. wprowadzenie rozwiązań nie objętych ustawą).

Jednocześnie pragnę wskazać, że funkcjonowanie obowiązujących regulacji jest monitorowane i podlega szczegółowej analizie, także pod kątem wprowadzenia ewentualnych dalszych zmian w tym obszarze. W związku z tym w przypadku podjęcia prac legislacyjnych nad zmianą ustawy o grach hazardowych problematyka ta będzie przedmiotem odpowiednich analiz.