RIO.V.076.7.2012 - Klasyfikacja budżetowa przy likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej.

Odpowiadając na Pana wniosek z dnia 19 marca 2012 r. o udzielenie wyjaśnienia w zakresie stosowania przepisów o finansach publicznych. Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze wyjaśnia co następuje:

W okresie likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze dopuszcza planowanie wydatków bieżących budżetu w dziale 851. rozdziale 85111, w § 4160 (Pokrycie ujemnego wyniku finansowego i przejętych zobowiązań po likwidowanych i przekształcanych jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych). Źródłem finansowania tych wydatków mogą być wyłącznie dochody bieżące lub przychody z tytułu wolnych środków w rozumieniu art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) lub nadwyżki budżetowej z lat ubiegłych.

Zgodnie z dyspozycją art. 204 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm.) w zakresie nieuregulowanym w ust. 4 do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Należ y podkreślić, że nadal mający zastosowanie w rozpoczętym procesie likwidacyjnym art. 60 ust. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.) stanowi, że zobowiązania i należności samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej po jego likwidacji stają się zobowiązaniami i należnościami właściwej jednostki samorządu terytorialnego. W okresie likwidacji w ramach tzw. " zarządzania" długiem samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej celowe jest spłacanie części zobowiązań, aby nie dopuścić do konieczności przejęcia nadmiernego długu po likwidacji szpitala, w tym do generowania odsetek. Tym bardziej, że przejęcie tych zobowiązań i związana z tym spłata całości zadłużenia po zakończeniu procesu likwidacyjnego będzie przekraczała możliwości finansowe jednostki samorządu terytorialnego. Zapis ww. przepisu ustawy z jednej strony nakłada obligatoryjny obowiązek przejęcia zobowiązań po zakończonej likwidacji samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej - z drugiej zaś strony nie wynika z niego, że zobowiązania które już wystąpiły i mają miejsce w trakcie likwidacji, nie mogą być spłacane.

Przepis art. 55 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie przewidywał możliwości udzielania dotacji na spłatę zobowiązań. Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, również nie przewiduje dotacji na zaspokajanie wierzycieli samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w okresie jego likwidacji. W związku z powyższym zasadnym wydaje się pogląd prezentowany we wniosku, iż dopuszczalną formą byłaby bezpośrednia zapłata środków na rzecz wierzycieli, po uprzednim przejęciu tej części zobowiązania na mocy umowy cywilnoprawnej.

Wynik finansowy stanowi różnicę między przychodami a kosztami obliczoną dla określonego podmiotu w wybranym okresie sprawozdawczym. Wynik finansowy w piśmiennictwie z zakresu spraw rachunkowych wielokrotnie zamiennie określany jako wynik księgowy lub wynik działalności, utożsamiany jest również z zyskiem lub stratą w danym okresie. Wiąże się zatem bezpośrednio z prowadzeniem określonej działalności przez dany podmiot. Zobowiązania są instytucją prawa cywilnego określoną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W świetle art. 353 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo zaniechaniu. Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm.) zawierającym tzw. słowniczek ilekroć w ustawie jest mowa o zobowiązaniach - rozumie się przez to wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad Odrą nie prowadzi już działalności, został również wykreślony z Krajowego Rejestru Sądowego (sygn. spr. Zg. VIII.NS-Rej.KRS/013348/11/019), w związku z tym nie kończy danego roku zyskiem lub stratą, a jedynie posiada zobowiązania wymagalne, od których generowane są odsetki, powodujące znaczny wzrost zadłużenia ogółem. Dlatego też zasadnym wydaje się pogląd wskazany w Pana wniosku, że wypłata zaległych wynagrodzeń pielęgniarek stanowi "stare" zobowiązanie, ponieważ pielęgniarki nie są już zatrudnione w ww. podmiocie i jest spłatą zobowiązań wymagalnych wynikających z przeszłych zdarzeń a nie pokryciem ujemnego wyniku finansowego.

Równocześnie Regionalna Izba Obrachunkowa w Zielonej Górze wskazuje, że stanowisko wyrażone w odpowiedzi na złożone przez Pana zapytanie nie jest prawnie wiążącą wykładnią obowiązujących przepisów prawa, a stanowi jedynie przedstawienie stanowiska Izby w zakresie zagadnień objętych zapytaniem.