PT8.054.4.2018.TXZ.9E - Prowadzenie kont w mechanizmie podzielonej płatności dla środków z rozliczeń podatku od towarów i usług (VAT).

W związku z przekazaną interpelacją nr 6429 z dnia 22 grudnia 2018 r. Pana Posła Krzysztofa Sitarskiego w sprawie prowadzenia kont w mechanizmie podzielonej płatności dla środków z rozliczeń podatku od towarów i usług (VAT), uprzejmie wyjaśniam.

Na wstępie chciałbym zauważyć, ze w swoim wystąpieniu Pan Poseł posłużył się sformułowaniem: Firma, która będzie rozliczała płatności w split payment będzie miała ograniczone możliwości w wyborze, otwieraniu, zamykaniu i zmianie rachunków bankowych ze względu na zamrożone środki na zablokowanym subkoncie VAT. Należy wyjaśnić, że środki zgromadzone na rachunku VAT nie będą "zamrożone", podatnik będzie mógł regulować z tego rachunku zobowiązania podatkowe w podatku VAT wobec urzędu skarbowego oraz będzie mógł swobodnie płacić kwotę VAT swoim dostawcom w ramach mechanizmu podzielonej płatności (ang. split payment, dalej: MPP). Dlatego nie można zgodzić się z twierdzeniem, że środki zgromadzone na rachunku VAT będą zamrożone. Podatnik będzie miał oczywiście ograniczone możliwości korzystania z tych środków, jednakże skala tego ograniczenia będzie zależała wyłącznie od jego decyzji w dysponowaniu tymi środkami.

Należy również wskazać, że zmiana rachunku rozliczeniowego z otwartym rachunkiem VAT, na którym znajdują się środki będzie oczywiście bardziej złożona niż ma to miejsce obecnie, jednakże nie powinno to być dla podatników istotnym ograniczeniem przy decyzji o zmianie rachunku rozliczeniowego w ramach tego samego banku czy to w przypadku zmiany banku (ewentualnie SKOK-u).

Ad. pytania: Wprowadzenie split payment nakłada na banki obowiązek nowych inwestycji i przygotowanie się do nowych operacji. Czy prawdą jest, że zwrot tych kosztów przerzucą na klienta podwyższając koszt innych usług?

Odpowiedź na to pytanie wykracza poza zakres właściwości ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Należy mieć jednak na uwadze, że zgodnie z zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, otwarcie i prowadzenie rachunku VAT jest wolne od dodatkowych prowizji i opłat dla banku.

Ad. pytania: Dlaczego Ministerstwo nie przedłożyło projektu ustawy, w którym środki na podatek VAT nie są przekazywane bezpośrednio na rachunek prowadzony przez urzędy skarbowe?

Nie zdecydowano się na wprowadzenie takiego kroku, gdyż byłoby to bardzo uciążliwe przede wszystkim dla podatników. Ulokowanie rachunków VAT w urzędach skarbowych uniemożliwiłoby dysponowanie środkami zgromadzonymi na rachunku VAT przez podatników - zniknąłby więc główny czynnik wpływający na poprawę płynności finansowej podatników, a więc możliwość zapłaty z rachunku VAT kwoty VAT dostawy towarów lub świadczącemu usługę. Ponadto podatnik-nabywca korzystając z MPP, byłby zmuszony do dokonania dwóch, osobnych przelewów, tj. jeden z kwotą netto na rachunek rozliczeniowy, drugi z kwotą VAT na rachunek VAT prowadzony przez urząd skarbowy, co w skali dużej ilości zarejestrowanych podatników przekładałoby się na znaczne marnotrawstwo ich czasu oraz energii. Dlatego uznano, że dużo łatwiejszym, szybszym i bardziej naturalnym sposobem będzie założenie rachunków VAT do prowadzonych już rachunków rozliczeniowych podatników. Poza tym takie rozwiązanie problemu nie budzi wątpliwości, że środki zgromadzone na rachunku VAT należą cały czas do podatnika i dzięki czemu może on swobodnie z nich korzystać w ustalonych przepisami ww. ustawy ramach.

Ad. pytania: Dlaczego wyłączną inicjatywę pozostawiono nabywcy co, do wyboru czy to będzie przelew zwykły lub podzielonej płatności? Taka sytuacja z automatu zobowiązuje sprzedawcę.

Z uwagi na skalę i charakter nadużyć oraz oszustw w VAT oraz cechy tego podatku, nabywca towarów i usług może być nawet nieświadomie wykorzystany przez nieuczciwego dostawcę towarów lub usług do mechanizmu wyłudzeń VAT i zasadne jest, aby to właśnie nabywca mógł mieć możliwość zabezpieczenia się przed działaniami nieuczciwych kontrahentów. Dlatego też nabywca w takim układzie sił jest stroną słabszą, uzależnioną w tym zakresie od uczciwości dostawcy. Należy zauważyć, że skorzystanie przez nabywcę z MPP daje mu daleko posuniętą ochronę przed nieuczciwymi działaniami dostawcy, zdejmując z niego bardzo dużą część odpowiedzialności. Wskazać przy tym należy, że nic nie stoi na przeszkodzie, żeby dostawca towarów lub usług, w drodze postanowień umownych, gwarantował sobie zapłatę poza MPP.