Przyczyny wykluczenia dostawców i wykonawców z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego.

Art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o zamówieniach publicznych stanowi, iż z ubiegania się o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się dostawców lub wykonawców, którzy w ciągu ostatnich trzech lat przed wszczęciem postępowania wyrządzili szkodę nie wykonując zamówienia lub wykonując je z nienależytą starannością. Pojęcia: "szkoda", "niewykonanie zamówienia", "należyta staranność", użyte w niniejszym przepisie, są zgodne z terminologią ustaloną przez prawo cywilne. W myśl Kodeksu cywilnego:

* szkodą są zarówno straty poniesione przez poszkodowanego (damnum emergens), oznaczające każde pogorszenie się jego sytuacji majątkowej, jak i korzyści utracone przez niego (lucrum cessans), stanowiące stratę tego, co poszkodowany by uzyskał, gdyby mu szkody nie wyrządzono,

* niewykonanie zamówienia ma miejsce, gdy świadczenie dostawcy (wykonawcy) określone w umowie nie zostało w ogóle spełnione,

* zachowanie należytej staranności podlega ocenie według miary staranności ogólnie wymaganej od dłużnika w stosunkach danego rodzaju; w zakresie prowadzonej przez dłużnika działalności gospodarczej należytą staranność określa się przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru tej działalności. Nienależytą starannością jest staranność poniżej tej miary.

Zgodnie z treścią cytowanego art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o zamówieniach publicznych, do wykluczenia przez zamawiającego z postępowania dostawców lub wykonawców nie jest wymagane orzeczenie sądu stwierdzające wyrządzenie szkody. W ocenie Urzędu Zamówień Publicznych, aby zamawiający mógł wykluczyć oferenta z udziału w postępowaniu przetargowym na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 1 powinien odpowiednio wykazać fakt zaistnienia szkody wyrządzonej przez tego oferenta w okresie trzech lat przed wszczęciem przedmiotowego postępowania. Uprawdopodobnieniem zaistnienia szkody może być prawomocne orzeczenie sądu, zawarcie ugody sądowej, jak też zapłata określonej sumy pieniężnej (kary umownej) zastrzeżonej w umowie mającej na celu naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego zobowiązania (art. 483 K.c.).

Zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o zamówieniach publicznych oraz ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, środki publiczne powinny być używane na właściwe cele i racjonalnie wykorzystane. Efekt racjonalnego wykorzystania środków publicznych - poprzez zamówienie publiczne - może być w pełni osiągnięty, jeżeli zamówienie publiczne zostanie udzielone wiarygodnemu dostawcy (wykonawcy), dającemu rękojmię należytego wykonania zawartej z nim umowy. Zapis art. 19 ust. 1 pkt 1 stanowi realizację powyższych zasad, zabezpieczając wydatkowanie środków publicznych jedynie na rzecz rzetelnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. (...)