Przekształcanie stosunków pracy oraz zasady ustalania i wysokość stawek na godziny ponadwymiarowe – w świetle ustawy 2.0

Czy art. 116 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz art. 250 ust. 1 ustawy przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce wchodzą w życie 1 października 2018 roku i czy rodzą po stronie Uczelni obowiązek przekształcania stosunków pracy w przypadku osób posiadających tytuł naukowy albo tytuł w zakresie sztuki a zatrudnionych na stanowisku profesora nadzwyczajnego? Czy rektor jest zobowiązany od dnia 1 października 2018 r. w stosunku do osób zatrudnionych na stanowisku profesora nadzwyczajnego a posiadających tytuł profesora do zmiany stanowiska na stanowisko profesora? Ponadto, czy taka zamiana stanowiska wymaga stosowania procedur dotychczasowych obowiązujących w Uczelni (wewnętrzne procedury konkursowe dotyczące zatrudnienia na stanowisko profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego), czy też może nastąpić z mocy prawa z dniem 1 października 2018 r. deklaratoryjną decyzją rektora na podstawie aktu nadania tytułu? Z kolei, czy nowe zatrudnienie w uczelni osoby z tytułem profesora wymaga od Uczelni wprowadzenia nowych procedur dotyczących nowego stanowiska już od 1 października 2018 r.?

Do umów o pracę obowiązujących w dniu wejścia w życie ustawa z dnia 20.07.2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668) - dalej PSWiN oraz zawartych w okresie od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia 31 grudnia 2018 r. stosuje się do dnia 30 września 2020 r. przepisy dotychczasowe, tj. przepisy ustawy z dnia 27.07.2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym. Wyjątek stanowią przepisy dotyczące minimalnej wysokości miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, które stosuje się do dnia 31 grudnia 2018 r.

Natomiast do stosunków pracy nawiązywanych od 1 stycznia 2019 r. będą miały zastosowanie przepisy PSWiN. Z tym, że przy zawieraniu umów o pracę w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 30 września 2019 r. do ustalania stanowisk w uczelni stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 27.07.2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym - art. 246 ust. 5 ustawy z dnia 3.07.2018 r. - Przepisy wprowadzające do ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1669) - dalej WPSWiN.

Statuty uczelni uchwalone na podstawie przepisów nowej ustawy wchodzą w życie z dniem 1 października 2019 r. W statucie uczelnia będzie mogła określić dodatkowe wymagania kwalifikacyjne niezbędne do zajmowania stanowisk dla poszczególnych grup pracowników. Wymagania te nie będą mogły jednak dotyczyć posiadania lub obowiązku uzyskania stopnia lub tytułu. To ustawa określa wymogi w tym zakresie.

Zgodnie z art. 249 ust. 3 WPSWiN w terminie do dnia 30 września 2020 r. umowy o pracę zostaną dostosowane do przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce i statutu. Dostosowanie to będzie dotyczyło m.in. siatki stanowisk, wynikających z nowej ustawy, grup pracowników. Stanowiska osób zatrudnionych na podstawie mianowania, z wyłączeniem stanowiska docenta, zostaną dostosowane do stanowisk określonych w nowej ustawie i statucie.

Do kiedy obowiązują zasady ustalania i wysokość stawek na godziny ponadwymiarowe wynikające z rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 grudnia 2016 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych

z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej? Czy wysokość stawek za godziny ponadwymiarowe ma zostać uregulowana w regulaminie wynagradzania, który ma zostać wprowadzony zgodnie z przepisami przejściowymi, tj. do dnia 30.03.2020 r.? Jeżeli wskazane wyżej Rozporządzenie już nie obowiązuje, to w jakim trybie należy uregulować zasady i wysokość stawek za godziny ponadwymiarowe w okresie od dnia uchylenia w/w rozporządzenia do dnia uchwalenia regulaminu wynagradzania?

Zasady ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich dla poszczególnych grup pracowników i rodzajów stanowisk, rodzaje zajęć dydaktycznych objętych zakresem tych obowiązków, w tym wymiar zajęć dydaktycznych oraz innych obowiązków dla poszczególnych stanowisk, oraz zasady obliczania godzin dydaktycznych określa regulamin pracy (art. 127 ust. 4 PSWiN).

Zgodnie z art. 249 ust. 1 WPSWiN uczelnie wprowadzą regulaminy pracy w terminie umożliwiającym ich wejście w życie nie później niż 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowej ustawy. W związku z tym, roczny wymiar zajęć dydaktycznych, o którym mowa w art. 127 PSWiN, będzie obowiązywał nauczycieli akademickich zatrudnionych w uczelni po dniu 1 października 2019 r. Natomiast nauczycieli akademickich posiadających umowę o pracę w dniu wejścia w życie PSWiN oraz nauczycieli, z którymi umowy zawarto przed dniem 30 września 2019 r., roczny wymiar zajęć dydaktycznych, o którym mowa w art. 127 PSWiN, powinien zacząć obowiązywać najpóźniej od dnia 1 października 2020 r. (po dostosowaniu umów do nowych przepisów)

Zgodnie z art. 126 ust. 2 PSWiN uczelnia publiczna ustala warunki wynagradzania za pracę w zakładowym układzie zbiorowym pracy albo regulaminie wynagradzania. Zasady ustalone w powyższych aktach wewnętrznych uczelni muszą być zgodne z ogólnymi zasadami prawa pracy, tj. Kodeksem Pracy. W terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowego statutu uczelnia publiczna jest zobowiązana do zawarcia zakładowego układu zbiorowego pracy lub wprowadzenia (aktualizacji) regulaminu wynagradzania. Uczelnie, w których już funkcjonują regulaminy wynagradzania, będą zatem zobowiązane we wskazanym powyżej terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie statutu do ich aktualizacji i dostosowania do stanu prawnego wynikającego z nowej ustawy.

Sposób rozliczenia godzin ponadwymiarowych uzależniony jest od terminu, w którym została zawarta umowa o pracę z nauczycielem akademickim. W stosunku do umów o pracę obowiązujących w dniu wejścia w życie u PSWiN oraz zawartych w okresie od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia 31 grudnia 2018 r., zasady rozliczania godzin ponadwymiarowych zawarte w rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2.12.2016 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz. U. poz. 2063), będą nadal obowiązywały do 30 września 2020 r. lub do momentu wprowadzenia przez uczelnię regulaminu wynagradzania. Natomiast do umów o pracę zawartych po 1 stycznia 2019 r. w kwestii rozliczania godzin ponadwymiarowych należy stosować przepis art. 127 ust. 6-8 PSWiN oraz uregulowania znajdujące się w ustalonych przez uczelnie nowych regulaminach wynagradzania. Należy podkreślić, że zaleca się jak najszybsze wprowadzenie przez uczelnie regulaminu wynagradzania celem uniknięcia ewentualnych wątpliwości interpretacyjnych.