PP4-7616/64/99/KR - Sukcesja praw i obowiązków podatkowych.

W związku z wątpliwościami wynikającymi z połączenia firmy X S.A. i firmy Y S.A. oraz nadaniu firmie X S.A. nazwy firma Z S.A. w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), uprzejmie informuję.

1.Zgodnie z art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. Nr 142, poz. 702 z późn. zm.) zwanej dalej "ustawą o NIP", numer NIP nadany podatnikowi (funkcjonującemu w skonkretyzowanej formie organizacyjno-prawnej) nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem enumeratywnie wskazanych przypadków, tj.:

- przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa,

- przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy,

- przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną,

- przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wskazane wyżej przypadki stanowią jednocześnie wyjątek od zasady, iż dla powstania obowiązku i jednocześnie uprawnienia do posługiwania się określonym numerem NIP po stronie konkretnego podmiotu potrzebne jest wydanie decyzji o nadaniu NIP. W takich bowiem przypadkach, związanych ściśle z sukcesją praw i obowiązków nie tylko wynikających z przepisów prawa podatkowego, powyższy obowiązek (uprawnienie) powstaje z mocy samego prawa (w momencie dojścia do skutku przekształcenia, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o NIP).

Jednocześnie z art. 12 ust. 2 ustawy o NIP jednoznacznie wynika, iż - z wyjątkiem ww. przypadków, wskazanych w art. 12 ust. 1 tej ustawy - decyzja o nadaniu NIP wygasa, w przypadku ustania bytu prawnego podatnika.

Tym samym - odnosząc się do sytuacji przedstawionej w piśmie firmy X S.A. z dnia (...) - w przypadku połączenia się dwóch spółek akcyjnych w trybie określonym w art. 463 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 czerwca 1934 r. Kodeks handlowy (Dz. U. Nr 57, poz. 502 z późn. zm.), tj. tzw. połączenia przez przejęcie jednej spółki przez drugą spółkę, mają miejsce następujące skutki prawne:

1) uprzednia decyzja o nadaniu NIP firmie X S.A. (jako centrali) pozostaje w obiegu prawnym, bowiem nie dochodzi do ustania bytu prawnego powyższego podmiotu w rozumieniu zarówno ww. przepisów ustawy o NIP, jak i przepisów prawa handlowego (nie następuje wykreślenie tej spółki z rejestru handlowego);

2) uprzednie decyzje o nadaniu NIP wyodrębnionym zakładom (oddziałom) firmy Y S.A., posiadającym status odrębnego od jednostki macierzystej podatnika (a od 1.01.1999 r. również płatnika podatku lub/i płatnika składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne), pozostają w obiegu prawnym przy założeniu, iż po przejęciu przez firmę X S.A. nadal pozostaną one zakładami (oddziałami) osoby prawnej, tyle tylko, iż będą funkcjonować w obrębie firmy X S.A. A zatem w takim przypadku nie doszłoby do ustania bytu prawnego ww. podmiotów w rozumieniu przepisów ustawy o NIP;

3) uprzednia decyzja o nadaniu NIP firmie Y S.A. (jako centrali) nie może natomiast pozostać w obiegu prawnym, bowiem w tym przypadku ma miejsce ustanie bytu prawnego powyższego podmiotu w rozumieniu zarówno ww. przepisów ustawy o NIP, jak i przepisów prawa handlowego (następuje wykreślenie tej spółki z rejestru handlowego). Okoliczność, iż uprzednio funkcjonująca firma Y S.A., jako jednostka macierzysta, po przejęciu miałaby uzyskać status wyodrębnionego zakładu (oddziału) firmy X S.A. - pozostaje tutaj bez znaczenia;

4) w przypadku utworzenia - po planowanym połączeniu obu spółek we wskazanym wyżej trybie - kolejnych (wcześniej nie istniejących) wyodrębnionych zakładów (oddziałów) - jeżeli takie zakłady (oddziały) uzyskają co najmniej jeden z trzech statusów, tj. status niezależnego od jednostki macierzystej:

a) podatnika,

b) płatnika podatku,

c) płatnika składek ubezpieczeniowych - wówczas:

1) po stronie każdego takiego zakładu (oddziału) powstanie obowiązek ewidencyjny, związany z obowiązkiem uzyskania niezależnego NIP,

2) po stronie firmy X S.A., jako jednostki macierzystej, powstanie obowiązek zgłoszenia faktu powstania każdego nowego zakładu (oddziału) na formularzu NIP-2/A, w ramach procedury aktualizacji danych ewidencyjnych, określonej w art. 9 ustawy o NIP.

2.Równocześnie uprzejmie wyjaśniam, że sprawa zwrotu odliczeń za kasy rejestrujące dotyczy podmiotów, które zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 27 listopada 1998 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 146, poz. 953) użytkowały kasy przez okres krótszy niż 3 lata. Problem ten nie dotyczy połączenia podmiotów w wykonaniu rządowego Programu restrukturyzacji i prywatyzacji, ponieważ nie występuje żaden z warunków utraty odliczeń za zakupione kasy podanych w § 10 ust. 4 wyżej wymienionego rozporządzenia.

Dokumenty emitowane w nowo powstałym podmiocie pochodzą z dwóch źródeł. Kasy rejestrujące emitują paragony fiskalne i raporty fiskalne dobowe, a systemy komputerowe emitują faktury i rachunki uproszczone. Wykonanie zmian w kasach fiskalnych dotyczących uaktualnienia nazwy firmy drukowanej w nagłówku paragonu fiskalnego i raportu fiskalnego dobowego według oceny firm serwisujących kasy będzie trwało około dwóch miesięcy. W okresie tym na dokumentach fiskalnych emitowanych przez kasy należy wprowadzić stemplowanie właściwej nazwy w nagłówku dokumentu. Faktury i rachunki uproszczone są drukowane poprzez sterowanie bezpośrednio z systemów komputerowych stacji paliw. Zmiany nazwy firmy można dokonać poprzez wprowadzenie jej w systemie przez osoby upoważnione do tej czynności.

3.W związku z połączeniem firmy X S.A. i firmy Y S.A. poprzez przeniesienie całego majątku firmy Y S.A. do firmy X S.A. w trybie przewidzianym w art. 463 pkt 1 Kodeksu handlowego ma zastosowanie art. 465 § 3 Kodeksu handlowego w związku z art. 93 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.). Oznacza to, że firma X S.A. występująca aktualnie pod nazwą firmy Z S.A. przejmuje zobowiązania i uprawnienia przysługujące zarówno Centrali firmy Y S.A., jak i 17 oddziałów firmy Y S.A.

W zakresie rozliczeń z tytułu podatku VAT i akcyzy oznacza to, że firma Z S.A. będzie miała prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego określonego w fakturach zakupu oraz w dokumentach celnych SAD wystawionych na firmę Y S.A. (centralę i jej oddziały).

Oznacza to również, iż firma Z S.A. będzie miała prawo do uwzględnienia w rozliczeniach podatku VAT i akcyzy faktur VAT i dokumentów celnych SAD wystawionych na odbiorcę pod dotychczasową nazwą firmy.