PP1-7204/18/96/KSz - Braki techniczne.

Uprzejmie informuję, iż zasady wymienione w § 35 rozporządzenia Ministra Finansów z 8 grudnia 1994 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 688) oraz obowiązujące od 1 lutego 1996 r. zasady określone w § 54 rozporządzenia Ministra Finansów z 21 grudnia 1995 r. (Dz. U. Nr 154, poz. 797) wynikają z delegacji dla Ministra Finansów zawartej w art. 23 pkt 1 oraz art. 32 ust. 5 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), a więc zasady te są prawnie ugruntowane przepisami ustawowymi.

Równocześnie uprzejmie wyjaśniam, iż omawiane przepisy w zasadzie nie stanowią dodatkowych obostrzeń systemu rozliczania VAT, lecz w praktyce stanowią przypomnienie podatnikom konsekwencji związanych z brakiem możliwości odliczeń, jakie wynikają z innych przyjętych uregulowań ustawowych.

W tym miejscu można przykładowo wymienić postanowienia art. 32 ustawy, które stanowią, iż wystawiona faktura lub rachunek uproszczony ma w szczególności stwierdzać sprzedaż. Jeżeli więc posiadany dokument fakturowy stwierdza fakty dotyczące transakcji, które w istocie nie miały miejsca, lub wymienia strony umowy inne niż w istocie zrealizowały umowę, to dokument taki nie może być podstawą do odliczeń podatku naliczonego zgodnie z art. 19 ust. 3 ustawy.

Również w świetle zapisów art. 32 ust. 1, ust. 5 formułujących minimalne wymogi, którym powinien odpowiadać dokument fakturowy lub rachunek uproszczony oraz art. 25 ust. 1 pkt 4a zakazujący odliczeń na podstawie faktur wystawionych niezgodnie z zasadami, nie można uznać np. iż mogą być odliczalne faktury, gdzie na jedną transakcję rzeczową wystawiono znacznie większą liczbę kompletów dokumentów fakturowych.

Można ponadto przypomnieć postanowienia art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego, które mówią o skutkach prawnych czynności sprzecznych z ustawą lub podejmowanych dla obejścia ustawy albo też dokonywanych dla pozoru. Jeżeli w świetle tych przepisów określone czynności z mocy prawa są nieważne, nieważnymi muszą być i dokumenty fakturowe z nimi związane i oznacza to niemożliwość dokonywania odliczeń.

Reasumując - powołane na wstępie przepisy - nie dające możliwości stosowania odliczeń lub zwrotu VAT - nie są przepisami samoistnymi, a stanowią również swego rodzaju katalog przypadków objętych zakazem odliczeń i zwrotów wynikających z przepisów o bardziej ogólnym charakterze.

Sytuacja w zakresie fakturowania nie różni się zbytnio od konsekwencji posiadacza (nabywcy) działającego w dobrej wierze, np. w przypadku wejścia w posiadanie fałszywego środka płatniczego (banknotu) (strata z tego tytułu nie stanowi kosztu uzyskania przychodów - przyp. red.) lub kradzionej rzeczy (np. samochodu).

Równocześnie informuję, iż podatnik, który wszedł w posiadanie fałszywych lub wadliwych dokumentów fakturowych, za poniesione straty ma prawo domagać się odszkodowania na drodze cywilnoprawnej.

Przyjęcie odwrotnego rozwiązania w przepisach VAT zdaniem resortu finansów mogłoby zaowocować tym, że podatnik byłby zainteresowany uzyskaniem prawa do odliczeń kosztem budżetu państwa, a nie dochodzeniem swoich roszczeń na drodze cywilnoprawnej oraz stworzono by warunki sprzyjające do rozwoju tzw. szarej strefy i niesprawdzania wiarygodności partnerów w obrocie handlowym.