PP/443-61/7/KL/04 - Dokument potwierdzający wywóz towaru poza granice Wspólnoty

Pytanie podatnika

1. Jak opodatkować usługi pośrednictwa w sprzedaży za granicą (eksport) świadczone przez kontrahenta węgierskiego do dnia 1 maja 2004 r.?

2. Jaki jest dokument potwierdzający wywóz towaru poza granice Wspólnoty?

Pisemna informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika, w której nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo przed sądem administracyjnym, o których stanowi art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.).

Wnioskiem z dnia 30 czerwca 2004 r. uzupełnionym następnie dwukrotnie pismami z dnia 23 lipca 2004 r. oraz 3 września 2004 r. Spółka zwróciła się do Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu o potwierdzenie, iż usługi pośrednictwa w sprzedaży za granicą (eksport) świadczone przez kontrahenta węgierskiego do dnia 1 maja 2004 r., dla których faktura została wystawiona w maju, zapłacona w maju, nie podlegają nowej ustawie o podatku od towarów i usług i są jedynie kosztami. Natomiast tę samą usługę wykonaną w maju należy traktować jak import usług, pod warunkiem, iż Spółka jako usługobiorca poda usługodawcy swój numer NIP UE. Spółka wyraża pogląd, że w takim przypadku miejscem świadczenia będzie Polska i VAT wg stawki 22%. Dla uściślenia zapytania Spółka poinformowała, iż chodzi o prowizję od usług pośrednictwa wykonywanych na terenie Węgier. Ponadto Spółka zwraca się z zapytaniem, co zdaniem urzędu jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza granice Wspólnoty zgodnie z art. 41 ust. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu po przeanalizowaniu przedstawionego stanu faktycznego oraz obowiązującego stanu prawnego informuje, iż:

W stanie prawnym obowiązującym przed dniem 1 maja 2004 r. usługi świadczone poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie były objęte zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług, który został uregulowany w art. 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.)

Zgodnie bowiem z art. 4 pkt 5 w/w ustawy przez import usług rozumie się usługi świadczone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, za których wykonanie należność jest przekazywana osobie lub jednostce mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą.

Z cytowanego przepisu wynika, że warunkiem uznania danej czynności za import usług jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek:

- usługa świadczona jest na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- należność za wykonanie usługi przekazywana jest osobie mającej siedzibę bądź miejsce zamieszkania za granicą.

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, iż miejscem świadczenia usługi, polegającej na pośrednictwie w sprzedaży za granicą jest terytorium Węgier, gdzie usługodawca ma siedzibę. Oznacza to, iż wymieniona usługa nie podlega opodatkowaniu w świetle wymienionej wyżej ustawy, a więc stanowi jedynie koszt dla spółki.

Natomiast w świetle aktualnie obowiązujących przepisów zgodnie z art. 2 pkt 9 oraz art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) - zwanej dalej ustawą o VAT - usługi świadczone przez podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju, z tytułu których podatnikiem jest usługobiorca są importem usług.

Zgodnie z § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 z późn. zm.) w przypadku usług wykonywanych przez pośredników, działających w imieniu i na rzecz osób trzecich, związanych bezpośrednio z dostawą towarów, miejscem świadczenia tych usług jest miejsce dokonania dostawy towarów z zastrzeżeniem ust. 2.

Z kolei zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 1) ustawy o VAT, miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Z powyższego wynika, że miejscem świadczenia usług wykonywanych przez pośredników, związanych bezpośrednio z dostawą towarów jest miejsce dokonania dostawy towarów. Jeżeli zatem Spółka zleciła węgierskiemu pośrednikowi usługi pośrednictwa w dostawie towarów z Polski na Węgry, usługa pośrednictwa jest opodatkowana w miejscu (kraju) dokonania dostawy towarów, czyli w Polsce. Stosownie do zapisu art. 41 ust. 1 ustawy o VAT usługi te opodatkowane są wg stawki podstawowej, tj. 22%.

Odpowiadając na zapytanie Spółki, co zdaniem urzędu jest dokumentem potwierdzającym wywóz towaru poza granice Wspólnoty zgodnie z art. 41 ust. 11 ustawy o VAT Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu uprzejmie wyjaśnia, iż ustawodawca w art. 2 pkt 8 i art. 19 ust. 6 w/w ustawy uzależnił stwierdzenie zaistnienia eksportu towarów oraz powstania obowiązku podatkowego w tym eksporcie od potwierdzenia przez urząd celny wyjścia wywozu towaru poza państwowe terytorium Wspólnoty. Oznacza to, że potwierdzenie to - jako pochodzące od organu administracji któregoś z państw członkowskich, który ma w nim stwierdzić zaistnienie faktu istotnego prawnie - nie może być dokonane w dowolnej formie, lecz musi zostać sporządzone w formie określonej przepisami prawa, stanowiąc dokument urzędowy (potwierdzenie urzędowe), będący dowodem tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. W ustawie o VAT nie określono formy takiego potwierdzenia. Jednakże w praktyce musi ono być zgodne z postanowieniami VI Dyrektywy, która w tym zakresie (art. 15²) stanowi, że dowodem wywozu jest faktura lub inny zastępujący ją dokument, potwierdzony przez urząd celny, przez który towary zostały wywiezione ze Wspólnoty.

Zasady dokonywania pisemnych zgłoszeń celnych do procedury wywozu oraz potwierdzania faktycznego wyprowadzenia towarów poza obszar celny Wspólnoty od dnia 1 maja br. regulują stosowane wprost przepisy rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r.) oraz rozporządzenia Komisji (EWG) nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 253 z 11 października 1993 r.). W zakresie uzupełniającym prawo wspólnotowe, kwestia ta jest regulowana postanowieniami rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych wymogów, jakie powinno spełniać zgłoszenie celne (Dz. U. Nr 94, poz. 902).

Istota przedmiotowej procedury sprowadza się do wyprowadzenia towarów wspólnotowych poza obszar celny Unii Europejskiej. Pisemne zgłoszenie celne do procedury wywozu powinno być dokonane we właściwym urzędzie celnym (w tzw. urzędzie celnym wywozu) z zastosowaniem dokumentu SAD składającego się z kart 1, 2 i 3. Urzędem tym, zgodnie z zasadą wynikającą ze Wspólnotowego Kodeksu Celnego (art. 161 ust. 5), jest urząd celny właściwy ze względu na siedzibę osoby dokonującej wywozu lub ze względu na miejsce, gdzie towary zostały zapakowane bądź załadowane do transportu wywozowego. O właściwości urzędu, w którym należy dokonać zgłoszenia wywozowego przesądza więc siedziba eksportera (art. 788 Rozporządzenia Wykonawczego) lub miejsce, gdzie towary zostały zapakowane (załadowane) celem wywozu poza obszar celny Wspólnoty.

W przypadku dokonania zgłoszenia celnego z zastosowaniem kart 1, 2 i 3 dokumentu SAD, obieg ww. kart jest następujący. Karta 1 jest przeznaczona dla urzędu celnego, w którym nastąpiło dokonanie zgłoszenia celnego, karta 2 służy do celów statystycznych, natomiast karta 3 jest przeznaczona dla zgłaszającego. Po załatwieniu formalności w urzędzie celnym wywozu, karta ta jest wydawana zgłaszającemu, celem dostarczenia jej wraz z towarem do urzędu celnego wyprowadzenia. Urząd ten będzie nadzorował faktyczny wywóz towarów poza obszar celny Wspólnoty i dokonywał potwierdzenia, że towary opuściły obszar Unii Europejskiej.

Po przedstawieniu towaru i karty 3 SAD w urzędzie celnym wyprowadzenia, zgłaszający może zażądać jej zwrotu oraz dokonania potwierdzenia przez funkcjonariusza celnego, że towar opuścił Wspólnotę. Żądanie takie powinno być wyrażone poprzez umieszczenie w polu 44 SAD adnotacji "RET-EXP". Zgłaszający może jednakże wyrazić wolę zwrotnego otrzymania karty 3 i potwierdzenia wywozu - w jakikolwiek inny sposób, np. ustnie. Potwierdzenie wywozu zostanie dokonane poprzez umieszczenie przez funkcjonariusza celnego na odwrocie karty 3 SAD pieczęci wskazującej datę i nazwę urzędu celnego. Po dokonaniu ww. potwierdzenia, karta 3 powinna zostać wydana osobie, która ją przedstawiła wraz z towarem (zgłaszający, jego przedstawiciel, przewoźnik) lub jeśli jest to niemożliwe - osobie wskazanej w polu 50 dokumentu SAD (tj. osobie mającej miejsce zamieszkania/siedzibę na obszarze właściwości miejscowej urzędu celnego wyprowadzenia).

W przypadku, gdy zgłaszający utraci tą kartę, może wystąpić do organów celnych o wydanie zaświadczenia o wyprowadzeniu towarów poza polski obszar celny, jak również poza terytorium Wspólnoty. Zgodnie z przepisami art. 73 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. - Prawo celne do wydania zaświadczeń stosuje się odpowiednio przepisy działu VIII ustawy - Ordynacja podatkowa. I tak dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

W ocenie organu zaświadczenie wydane przez urząd celny, potwierdzający wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty daje podstawę do zastosowania stawki podatkowej 0 proc. z tytułu sprzedaży eksportowej.

Szczegółowe informacje w przedmiotowej sprawie zawarte są na stronie internetowej Służby Celnej Rzeczypospolitej Polskiej www.mf.gov.pl/sluzba celna.

Jednocześnie Naczelnik Opolskiego Urzędu Skarbowego w Opolu informuje, iż przedmiotowa informacja o zakresie stosowania prawa podatkowego ma zastosowanie wyłącznie w przedstawionym stanie faktycznym i obowiązującym na dzień jej wydania stanie prawnym.