PP/443-21/05 - Czy w przypadku nałożenia kary umownej powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług?

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie działając na podstawie art. 14a § 1 oraz § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60) po rozpatrzeniu Pana wniosku z dnia 21 lutego 2005 r. w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług stwierdza, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14a § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

Wnioskiem złożonym w tut. Organie w dniu 21 lutego 2005 r. zwrócił się Pan o udzielenie pisemnej interpretacji co do sposobu i zakresu zastosowania prawa podatkowego w sprawie powstania obowiązku podatkowego z tytułu nałożenia kary umownej.

Z treści złożonego pisma wynika, iż prowadząc działalność gospodarczą - transport towarowy, korzysta Pan z pośrednictwa firm spedycyjnych, od których kupuje usługę transportu z określonego miejsca i czasu do innego miejsca na terenie Polski, albo innego kraju. Czasami z przyczyn niezależnych od Pana, pomimo zawarcia umowy nie dochodzi do usługi przewiezienia ładunku. W takim przypadku wystawia Pan fakturę na umówioną kwotę kary, naliczając jednocześnie podatek od towarów i usług.

Zdaniem Pana postępowanie takie jest prawidłowe, ponieważ na podstawie art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, natomiast czynność taka nie została wyłączona z opodatkowania.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego sprawy, w świetle obowiązujących przepisów tut. Organ zauważa:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 29 ust. 1 ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług.

Przez dostawę towarów, o której mowa wyżej, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 powołanej powyżej ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, natomiast świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Z przepisu tego jednoznacznie wynika, iż aby w ogóle mogła być mowa o opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi dojść do jakiegoś świadczenia. W przypadku nałożenia kary na kontrahenta trudno mówić o jakimkolwiek świadczeniu na jego rzecz. Nałożenie kary, w żadnym razie nie stanowi świadczenia na rzecz osoby trzeciej. Przyczyna, dla której podatnik nalicza dodatkową kwotę, nie leży po Pana stronie, lecz po stronie kontrahenta, który narusza warunki umowy. Naliczanie kary z tytułu nienależytego wywiązania się z umowy jest swego rodzaju odszkodowaniem Panu należnym. Nie jest zatem, w świetle przywołanych przepisów art. 29 ust. 1 kwotą należną z tytułu sprzedaży usług. Zapłata kwot mających charakter rekompensaty - odszkodowania z tytułu nie wykonania usługi transportowej nie podwyższa podstawy opodatkowania, tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oznacza to, że kara za niewykonanie usługi transportowej nie może być dokumentowana fakturą VAT, który to dokument właściwy jest dla czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 106 ustawy o podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania prawne, należy stwierdzić, iż stanowisko podatnika w przedmiotowej sprawie jest nieprawidłowe.

Powyższa interpretacja:

Na powyższe postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie za pośrednictwem Naczelnika tut. Organu w terminie 7 dnia od daty doręczenia niniejszego postanowienia.