PP 443/103/04 - Sprzedaż spółki cywilnej

Pytanie podatnika

Czy przy sprzedaży spółki cywilnej, jako całości pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, spółce prawa handlowego (spółce jawnej) ma zastosowanie przepis art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535) przy założeniu, że obie spółki są czynnymi podatnikami podatku VAT.

Byt spółki cywilnej ma źródło w zawartej umowie (w formie pisemnej) przez jej wspólników.

Zgodnie z przepisem art. 860 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Przez umowę sprzedaży natomiast (art. 535 k.c.) sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że umowa spółki cywilnej nie jest rzeczą, o której mowa w art. 45 w/cyt. ustawy. Spółka cywilna, jest zawiązana na podstawie umowy i w związku z tym stanowi zespół wspólników.

Na mocy zapisu art. 6 pkt 1 wyżej cyt. ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera jednak własnej definicji pojęcia - przedsiębiorstwo.

Zgodnie z przepisem art. 55¹; k.c. przedsiębiorstwo, jako zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) firmę (nazwę), znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo,

2) księgi handlowe,

3) nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa, w tym produkty i materiały,

4) patenty, wzory użytkowe i zdobnicze,

5) zobowiązania i obciążenia, związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa,

6) prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsiębiorstwo.

Zatem jeżeli przedmiotem sprzedaży dokonanej przez spółkę cywilną, w trakcie jej istnienia, będzie towar spełniający powyższe kryteria, wówczas przepisów ustawy o podatku od towarów i usług do tej czynności nie stosuje się. W przeciwnym wypadku, jeżeli majątek spółki nie tworzy jednostki organizacyjnej na tyle wyodrębnionej, ażeby można było mówić o przedsiębiorstwie, to możliwa jest jedynie sprzedaż (wyprzedaż) poszczególnych jego składników, dokonana w trakcie jej funkcjonowania. Sprzedaż ta podlega odrębnemu opodatkowaniu na zasadach ogólnych (właściwemu dla każdego towaru).