PP-16/K/93 - Banderolowanie.

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi stosowania przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 1993 r. w sprawie szczególnego nadzoru podatkowego nad wytwarzaniem, obrotem i importem niektórych wyrobów oraz podatku akcyzowego od tych wyrobów (Dz. U. Nr 59, poz. 275, Nr 69, poz. 33 i Nr 81, poz. 381) - przedstawiam poniżej stanowisko Ministra Finansów w odniesieniu do niektórych kwestii poruszonych w pytaniach.

1. Zgodnie z § 4 i § 17 ust. 1 i pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów oraz art. 5, 6, 34 ust. 1 i 36 prawa celnego importowane wyroby tytoniowe (papierosy) i alkoholowe (spirytusowe) nie mogą być z dniem 1 września 1993 r. przywożone z zagranicy bez uprzedniego oznaczenia ich banderolami niezależnie od tego czy są przywożone w celu złożenia ich w składzie celnym, czy wolnym obszarze celnym. Wyjątkiem są tu wyroby przywożone na zasadach § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia (tj. w ilościach i celach niehandlowych). Oznacza to, że z dniem 1 września 1993 r. i w dniach następnych towar podlegający banderolowaniu nie może przekroczyć granicy i wejść na polski obszar celny bez znaków skarbowych akcyzy (banderol), z zastrzeżeniem wspomnianego wyżej § 3 ust. 1 rozporządzenia.

2. Dla ograniczenia negatywnych i niepożądanych skutków jakie mogą powstać przy sprowadzaniu z zagranicy wyrobów spirytusowych i tytoniowych w związku z wprowadzonym z dniem 1 września 1993 r. zakazem sprowadzania takich wyrobów bez banderol skarbowych akcyzy - Ministerstwo Finansów, mając na uwadze cel banderolowania wyrobów, uznaje za uzasadnione potrzebą ochrony interesów legalnych importerów dopuszczenie wyjątkowo, jedynie i tylko we wrześniu 1993 r., do sprowadzenia takich wyrobów bez banderol do składu celnego oraz obszaru wolnocłowego, jeżeli wyroby te zostały przed dniem 1 września 1993 r. zakupione za granicą oraz przed tym dniem wysłane do kraju, a dotarły do granicy Polski po dniu 1 września 1993 r., nie później jednak niż do dnia 30 września 1993 r. Wyroby te mogą być obanderolowane w składzie celnym lub obszarze wolnocłowym.

3. Zakaz sprowadzania bez banderol importowanych wyrobów spirytusowych i tytoniowych nie dotyczy tych wyrobów sprowadzanych do składu celnego oraz obszaru wolnocłowego, które są przeznaczone do sprzedaży w sklepach wolnocłowych na terenie wolnego obszaru celnego oraz do sprzedaży lub do podawania na promach, statkach i samolotach w rejsach (lotach) zagranicznych.

4. Importowane wyroby spirytusowe i tytoniowe znajdujące się w składach celnych i obszarach wolnocłowych mogą być na zasadach tranzytu przekazywane bez banderol lub z banderolami pomiędzy składami celnymi, obszarami wolnocłowymi.

5. Obowiązek banderolowania importowanych wyrobów spirytusowych i tytoniowych w składach celnych i obszarach wolnocłowych dotyczy tylko wyrobów w opakowaniach jednostkowych przeznaczonych do zbycia na rynku krajowym.

6. Zgodnie z § 7 ust. 5 ww. rozporządzenia Ministra Finansów importer nie może otrzymanych banderol nikomu przekazać, chyba że zagranicznemu producentowi wyrobów importowanych podlegających banderolowaniu lub urzędowi skarbowemu, od którego banderole te otrzymał. Wynika z tego, że importer może oznaczyć banderolami importowane za granicę wyroby albo sam, albo poprzez producenta tych wyrobów, albo też importer może wyjątkowo i jednorazowo obanderolować od 1 października 1993 r. krajowe zapasy magazynowe sprowadzonych przez siebie wyrobów przed dniem 1 września 1993 r., o ile uprzednio zapłacił wszelkie należności celne i podatkowe.

7. W przypadku gdy importer posiada importowane wyroby spirytusowe i tytoniowe na składzie celnym własnym lub innego podmiotu albo w wolnym obszarze celnym i zostały one tam sprowadzone przed dniem 1 września 1993 r. - to importer ten może sam (nikt inny) w składzie celnym lub w wolnym obszarze celnym dokonać oznaczenia tych wyrobów banderolami przewidzianymi dla wyrobów importowanych. Czynność ta powinna odbywać się pod nadzorem celnym przy współdziałaniu z właściwym miejscowo urzędem kontroli skarbowej. Z czynności tej należy sporządzić protokół.

Trzeba stwierdzić, że banderolowanie jest czynnością z zakresu obowiązków prawnopodatkowych podatnika i nie dotyczą jej przepisy art. 31 ust. 3 i art. 39 prawa celnego, określające rodzaje działalności gospodarczych, jakie mogą być prowadzone przez podatnika w składzie celnym (składowanie, przechowywanie, konsygnacja i konfekcjonowanie towarów) lub w obszarze wolnocłowym (działalność gospodarcza).

8. W razie banderolowania wyrobów w składzie lub na obszarze wolnocłowym pod nadzorem celnym wydaje się uzasadnione, aby w ramach współdziałania urzędy kontroli skarbowej były uprzednio o tym zawiadomione przez urzędy celne. Formy współdziałania urzędu kontroli skarbowej w zakresie banderolowania wyrobów w składzie celnym lub obszarze wolnocłowym podlegającym nadzorowi urzędu celnego powinny być każdorazowo uzgadniane pomiędzy zainteresowanymi urzędami, z tym że urząd kontroli skarbowej powinien być z wyprzedzeniem zawiadomiony o miejscu i terminie banderolowania oraz importerze, który dokonuje tej czynności i w stosunku do jakich wyrobów.

9. Obowiązek banderolowania dotyczy tylko opakowań jednostkowych importowanych wyrobów spirytusowych oraz tytoniowych (papierosów), a nie takich wyrobów sprowadzanych luzem z zagranicy (np. w cysternach); obowiązek podatkowy w zakresie podatku akcyzowego obejmujący podmioty gospodarcze posiadające bez banderol importowane wyroby spirytusowe oraz tytoniowe (papierosy) dotyczy tylko posiadania tych wyrobów w opakowaniach jednostkowych, a nie np. luzem.

10. Z uwagi na status prawny składów celnych i obszarów wolnocłowych produkcja wyrobów w obszarach wolnocłowych czy ich rozlewanie lub pakowanie w opakowania jednostkowe w składach celnych traktowane jest jak produkcja (rozlew, pakowanie) za granicą; gdy czynności te są wykonywane w kraju (poza składami celnymi i obszarami wolnocłowymi) to wówczas czynności te są traktowane jak produkcja krajowa podlegająca banderolowaniu z dniem 1 stycznia 1994 r.

11. W razie pakowania lub rozlewania w opakowania jednostkowe na terenie składu celnego lub obszaru wolnocłowego (art. 31 ust. 3 i art. 39 prawa celnego) - importowanych luzem wyrobów, których takie opakowania wymagają banderolowania - wówczas stosowanie do § 1 ust. 2, § 4, § 7 ust. 9 i § 17 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia oraz przepisów art. 5, 6, 34 ust. 1 i 36 prawa celnego opakowania tych wyrobów przed dopuszczeniem ich do obrotu na polskim obszarze celnym muszą być oznaczone banderolami, poczynając od dnia 1 września 1993 r. włącznie. Stosownie do pkt 10 pisma, podmioty wykonujące te czynności pakowania lub rozlewania na terenie składu celnego lub obszaru wolnocłowego powinny być traktowane z punktu widzenia banderolowania jak producenci zagraniczni. Naniesienia banderol, oczywiście przewidzianych dla wyrobów importowanych, na opakowania jednostkowe wyrobów importowanych luzem - zapakowanych lub rozlanych w te opakowania na terenie składu celnego lub obszaru wolnocłowego - dokonuje w składzie celnym lub obszarze wolnocłowym podmiot prowadzący pakowanie lub rozlewanie wyrobów w opakowania jednostkowe albo importer tych wyrobów.

12. Do dnia 30 września 1993 r. włącznie, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej importowane wyroby spirytusowe oraz tytoniowe (papierosy) mogły być zbywane i nabywane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą bez banderol skarbowych akcyzy i bez obowiązku zapłaty podatku akcyzowego od tych wyrobów przez te podmioty.

13. Dnia 30 września 1993 r. podmioty prowadzące działalność gospodarczą, które posiadają importowane wyroby spirytusowe oraz tytoniowe (papierosy) bez banderol skarbowych akcyzy, obowiązane były dokonać spisu z natury posiadanych tego rodzaju wyrobów; spis sporządzony dnia 30 września 1993 r. należy do dnia 15 października 1993 r. złożyć we właściwym, ze względu na miejsce wykonywania działalności gospodarczej, urzędzie kontroli skarbowej, a bieżący spis należy składać do 10 dnia każdego miesiąca temu samemu urzędowi kontroli skarbowej.

14. Z dniem 1 października 1993 r. podmioty prowadzące działalność gospodarczą stały się podatnikami podatku akcyzowego, tj. powstał obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku w stosunku do stanu posiadanych i objętych spisem nie obanderolowanych importowanych wyrobów spirytusowych oraz tytoniowych (papierosów); uiszczenie tego podatku przez posiadaczy nie obanderolowanych wyrobów importowanych następuje tylko w razie ich zbycia i w terminie 30 dni po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy - na zasadach i przy zastosowaniu deklaracji podatku akcyzowego, z wyjątkiem części dotyczącej zaliczek.

15. Do składów celnych i obszarów wolnocłowych nie mają zastosowania przepisy § 18 ww. rozporządzenia Ministra Finansów nakładające m.in. na podmioty gospodarcze obowiązek sporządzenia spisu posiadanych na dzień 30 września 1993 r. importowanych wyrobów spirytusowych i tytoniowych oraz prowadzenia bieżącego spisu posiadanych i zbywanych takich wyrobów.

16. Do dnia 31 grudnia 1993 r. nie podlegają obowiązkowi banderolowania opakowania jednostkowe importowanych wyrobów spirytusowych oraz tytoniowych (papierosów) produkowanych, rozlewanych (pakowanych) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (poza składami celnymi i wolnymi obszarami celnymi), o ile na tych opakowaniach zaznaczono ich krajowe pochodzenie (produkcję, rozlew, pakowanie); obowiązek podatkowy w zakresie podatku akcyzowego związany z posiadaniem opakowań jednostkowych tych wyrobów powstaje z dniem 1 kwietnia 1994 r. Nie dotyczy to producentów i importerów tych wyrobów.

17. Zgodnie z ww. rozporządzeniem Ministra Finansów nie podlegają obowiązkowi banderolowania oraz podatkowi akcyzowemu związane z ich posiadaniem i zbywaniem opakowania jednostkowe wyrobów winiarskich (wino, szampan) oraz piwowarskich (piwo), tak jak ma to miejsce w odniesieniu do wyrobów spirytusowych.

18. Mając na względzie sytuację importerów, którzy posiadali na dzień 30 września 1993 r. sprowadzone przez nich przed dniem 1 września 1993 r. w opakowaniach jednostkowych importowane wyroby spirytusowe i tytoniowe (papierosy) - z zachowaniem także ust. 2 pisma - za które zapłacili cło, podatek obrotowy, podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy - należy stwierdzić, że importerzy ci mogą otrzymać banderole na oznaczenie opakowań jednostkowych tych wyrobów, po uprzednim uiszczeniu zaliczki na podatek akcyzowy odpowiadający ilości i rodzajowi wnioskowanych banderol. Banderole te mogą być wydawane importerom tylko jednorazowo i jedynie na opakowania wyrobów objętych spisem sporządzonym zgodnie z § 18 ust. 2 ww. rozporządzenia i od których zostały uiszczone wspomniane wyżej należności celne i podatkowe.

Wniosek importera w sprawie wydania mu banderol na oznaczenie zapasów magazynowych importowanych wyrobów powinien zawierać dodatkowo informacje o przeznaczeniu tych banderol na oznaczenie zapasów magazynowych importera oraz adres miejsca zmagazynowania zapasów. Ponadto importer powinien dołączyć do wniosku dowody odprawy celnej objętych spisem importowanych wyrobów spirytusowych i tytoniowych oraz odpis tego spisu sporządzonego na dzień 30 września 1993 r.

Właściwy urząd skarbowy w decyzji o wydaniu uprawnień do wydania banderol na oznaczenie zapasów magazynowych importera - zaznacza, że banderole określone w decyzji importer może użyć tylko do oznaczenia zapasów magazynowych importowanych przez niego wyrobów tytoniowych (papierosów) i spirytusowych, objętych spisem z natury sporządzonym na dzień 30 września 1993 r. w trybie § 18 ust. 2 ww. rozporządzenia oraz że o miejscu i terminie banderolowania opakowań jednostkowych tych wyrobów importer jest obowiązany uprzednio zawiadomić pisemnie właściwy dla miejsca położenia zapasów urząd kontroli skarbowej. Decyzja ta powinna być przekazana do wiadomości właściwemu dla importera urzędowi skarbowemu oraz właściwemu urzędowi kontroli skarbowej ze względu na miejsce zgromadzenia zapasów importera.

Oznaczenia banderolami może dokonać tylko importer, przy zachowaniu wymagań określonych w § 5 ww. rozporządzenia Ministra Finansów, z tym że banderole w tym przypadku są nanoszone na opakowania jednostkowe wyrobów w istniejącym stanie tych opakowań.

Biorąc pod uwagę to, że importerzy, którzy sprowadzili z zagranicy przed dniem 1 września 1993 r. podlegające obecnie banderolowaniu importowane wyroby spirytusowe i tytoniowe (papierosy) już zapłacili za nie cło oraz podatki, w tym obrotowy czy akcyzowy, nie powinni ponownie płacić podatku akcyzowego od zapasów magazynowych ujawnionych w spisach na dzień 30 września 1993 r., za które przecież uiścili już należne podatki. Stąd dla uniknięcia podwójnego opodatkowania tego samego podatnika w stosunku do tego samego towaru z tytułu podatku akcyzowego przypadającego od tych towarów z dniem 1 października 1993 r. - zaleca się, po wnikliwym zbadaniu każdej sprawy, skorzystanie przez właściwe urzędy skarbowe z zaniechania ustalania i poboru części podatku akcyzowego pozostałego do zapłacenia od tych towarów po wniesieniu przez importera zaliczki na podatek akcyzowy w celu otrzymania równowartości banderol na oznaczenie zapasów objętych spisem z natury na dzień 30 września 1993 r. W razie skorzystania przez urząd z zaniechania, powinno ono nastąpić nie wcześniej niż po oznaczeniu przez importera zapasów magazynowych banderolami, które otrzymał na ich oznaczenie z właściwego urzędu skarbowego. Importer, aby mógł skorzystać z zaniechania, musi przedstawić właściwemu urzędowi skarbowemu dowód odprawy celnej i zapłaconego cła oraz podatków od swych zapasów magazynowych importowanych wyrobów, spis z natury tych zapasów na dzień 30 września 1993 r., zaświadczenie z właściwego urzędu skarbowego o wydaniu mu banderol na oznaczenie zapasów i o wniesieniu zaliczki na podatek akcyzowy odpowiadającej wartości tych banderol, a także oświadczenie o dokonanym oznaczeniu zapasów otrzymanymi w tym celu banderolami względnie odpis protokółu z czynności obanderolowania tych zapasów, jeżeli czynność ta odbywała się przy udziale pracownika szczególnego nadzoru podatkowego. Oczywiście zasadą powinno być, aby banderolowanie zapasów przez importera odbywało się w obecności pracownika szczególnego nadzoru podatkowego z właściwego miejscowo urzędu kontroli skarbowej. Wynika to z § 2 ww. rozporządzenia oraz art. 3 pkt 1 i art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. Nr 100, poz. 441). Ponadto w stosunku do importerów, którzy skorzystali z tego zaniechania, nie zgłaszam sprzeciwu wobec możliwości zaniechania na wniosek zainteresowanego ustalania i poboru podatku od towarów i usług lub akcyzowego w części odpowiadającej wartości zapłaconej zaliczki na podatek akcyzowy równej wartości wydanych importerowi banderol, którym importer dokonał oznaczenia swych zapasów magazynowych, z tym że zaniechanie to powinno być pomniejszone o cenę wytworzenia tych banderol, przy następujących cenach jednostkowych banderol:

1) na importowane wyroby tytoniowe (papierosy):

a) w opakowaniach miękkich - banderola o wymiarach 50x22 mm w cenie 91,50 zł/szt.,

b) w opakowaniach twardych - banderola o wymiarach 45x22 mm w cenie 88,45 zł/szt.,

2) na importowane wyroby spirytusowe:

a) w opakowaniach szklanych (butelkach) do pojemności 0,25 l lub w puszkach - banderola o wymiarach 50x12 mm w cenie 67,10 zł/szt.,

b) w opakowaniach szklanych (butelkach) powyżej 0,25 l - banderola o wymiarach 90x16 mm w cenie 97,60 zł/szt.