POI-415/21/2004 - Otrzymanie refundacji z tytułu rozpoczęcia działalności gospodarczej

Pytanie podatnika

1. Czy pieniądze z tytułu dotacji otrzymane jeszcze przed dokonaniem pierwszych czynności w zakresie działalności gospodarczej stanowią przychody z innych źródeł w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy w związku z tym będą opodatkowane dopiero po upływie roku podatkowego w składanym za ten rok zeznaniu podatkowym.

2. Czy odpisy z tytułu amortyzacji środka trwałego, którego zakup pokryto ze środków dotacji, będą stanowiły koszty uzyskania przychodów z działalności gospodarczej.

Na podstawie przepisu art. 14a § 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.), po rozpatrzeniu złożonego przez Panią wniosku z dnia 5.11.2004 r. (data wpływu 8.11.2004 r.), w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych dotacji uzyskanej na podstawie przepisów art. 46 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy (Dz. U. Nr 99 poz. 1001), Naczelnik Urzędu Skarbowego w Zamościu wyjaśnia, że zgodnie z przepisami art. 46 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucji rynku pracy (Dz. U. Nr 99 poz. 1001) starosta ze środków Funduszu Pracy może przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej. Może też refundować bezrobotnemu koszty pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa dotyczących podjęcia działalności gospodarczej.

Według "Słownika języka polskiego" PWN refundacja oznacza zwrot poniesionych kosztów.

Zgodnie z kolei z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 3 i 9, art. 14 ust. 2 pkt 2, art. 20 ust. 1, art. 22 ust. 1 i 8, art. 22a ust. 1, art. 22d ust. 1, art. 22f ust. 1 i 3, art. 22g ust. 1 pkt 1 i 2, art. 22h ust. 1 pkt 1, art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. Nr 14 poz. 176 z 2000 r. z późn. zm.), źródłami przychodów są w szczególności pozarolnicza działalność gospodarcza i inne źródła.

Za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się w szczególności dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17.

Kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23. Amortyzacji podlegają w szczególności stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, maszyny, urządzenia i środki transportu oraz inne przedmioty - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, zwane środkami trwałymi. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, których wartość początkowa, określona zgodnie z art. 22g, nie przekracza 3.500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania. Podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 22h-22m, gdy wartość początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu przyjęcia do używania jest wyższa niż 3.500 zł. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1 (w tym w szczególności tych wymienionych w art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c, art. 23 ust. 1 pkt 45), nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. W przypadku gdy wartość początkowa jest równa lub niższa niż 3.500 zł, podatnicy, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 22h-22m albo jednorazowo - w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.

Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych uważa się w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia, w razie wytworzenia we własnym zakresie - koszt wytworzenia.

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów w szczególności wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia. Ponadto nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie tych środków we własnym zakresie zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Rozpatrując przedstawiony w złożonym przez Panią wniosku stan faktyczny z uwzględnieniem mających w nim zastosowanie wyżej przytoczonych przepisów prawa podatkowego wskazać należy, że otrzymane przez Panią na podstawie zawartej w formie refundacji (zwanej przez Panią dotacją) środki na podjęcie działalności gospodarczej stanowią w istocie dokonany zaliczkowo (możliwe, że jeszcze przed poniesieniem określonych wydatków) zwrot kosztów (wydatków) związanych z podjęciem działalności gospodarczej. Refundacja w części, w której nie dotyczy zwrotu wydatków poniesionych na nabycie (wytworzenie) środków trwałych podlegających amortyzacji a obejmuje związane z przygotowaniem do podjęcia działalności opłaty administracyjne, zakupy materiałów, wyposażenia i składników majątku, od których postanowiła Pani nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, stanowi faktycznie dla Pani przychód z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 2 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r.). Momentem powstania tego przychodu jest dzień, w którym faktycznie otrzymała Pani w formie wypłaty pieniężnej przyznane Pani środki. Fakt, iż nastąpiło to jeszcze przed uzyskaniem wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i zgłoszeniem podjętej działalności dla celów podatkowych w urzędzie skarbowym oraz przed zaprowadzeniem związanej z tą działalnością podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie daje w istocie podstaw prawnych do uznania tych przychodów za przychody z innych źródeł (art. 20 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r.). W Pani przypadku źródło przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r.) faktycznie powstało w momencie uzyskania w formie wypłaconej zaliczkowo refundacji, przychodu przeznaczonego na pokrycie przyszłych wydatków związanych z podjęciem działalności. W takim zakresie, w jakim otrzymana przez Panią refundacja wiąże się z ponoszeniem innych wydatków niż zakupy środków trwałych podlegających amortyzacji i stanowi tym samym przychód z działalności gospodarczej, pokryte z tej refundacji wydatki (takie jak: opłaty administracyjne, zakupy materiałów, wyposażenia i składników majątku, od których postanowiła Pani nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych) stanowią koszty uzyskania przychodów wykonywanej przez Panią działalności gospodarczej.

Natomiast otrzymana przez Panią refundacja w części przeznaczonej na pokrycie wydatków przeznaczonych na zakup środków trwałych podlegających amortyzacji stanowi przychód z innych źródeł (art. 20 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r.). Również w tym przypadku momentem powstania przychodu jest dzień, w którym faktycznie wypłacono Pani tą część refundacji. Od tego przychodu nie ma Pani obowiązku opłacać w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest Pani zobowiązana objąć ten dochód zeznaniem składanym na podstawie przepisu art. 45 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r.

Ponadto w odniesieniu do środków trwałych nabytych przez Panią z otrzymanej refundacji wskazać należy, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (zarówno z działalności gospodarczej, jak też z innych źródeł) ani wydatków poniesionych na ich nabycie, ani też dokonywanych od tego majątku odpisów amortyzacyjnych. Podstawą dla nie uznania tych odpisów za koszty uzyskania przychodów jest fakt, iż przez wypłatę otrzymanej przez Panią refundacji faktycznie nastąpił zwrot poniesionych przez Panią na ten cel wydatków.

Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są kosztem uzyskania przychodów wyłącznie przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia. Dochód ten ustala się jednak uwzględniając te wydatki dopiero w momencie odpłatnego zbycia majątku.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że stanowisko zajęte przez Panią w powyższej sprawie w powołanym na wstępie wniosku nie jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego.