PO 9P-860-026/93 - Terminy płatności oraz pobierania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.

Po przeanalizowaniu problemu ustalania terminów płatności należności z tytułu podatku dochodowego oraz pobierania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, przy uwzględnieniu przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. Nr 27, poz. 111 z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 1989 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 1, poz. 4 z późn. zm.), a także o podatku dochodowym, od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80, poz. 350 z późn. zm.) i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zasady opodatkowania (Dz. U. z 1992 r. Nr 21, poz. 86 z późn. zm.) oraz orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Ministerstwo Finansów informuje:

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 18 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, w przypadku gdy ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego następuje w drodze decyzji organu podatkowego, termin płatności podatku wynosi czternaście dni od dnia doręczenia decyzji. Jeżeli jednak podatnik jest obowiązany z mocy prawa sam obliczyć i wpłacić podatek (wykonać zobowiązanie podatkowe), za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym zgodnie z przepisami prawa wpłata powinna nastąpić.

W przypadku gdyby zobowiązanie nie zostało wykonane, organ podatkowy w decyzji określa wysokość należnego podatku. Decyzje te nie ustalają zobowiązania, dlatego też przepisy art. 18 ust. 1 i 4 ustawy o zobowiązaniach podatkowych nie mają tu zastosowania. W konsekwencji odsetki za zwłokę od ewentualnych zaległości powinny być naliczane od następnego dnia po dniu, w którym podatek powinien zostać wpłacony. Dotyczy to również zobowiązań w podatku dochodowym od osób fizycznych i od osób prawnych, w których nie występuje decyzyjny system ustalania podatku. Jeżeli zatem nie zostanie wykonane zobowiązanie wynikające z zaliczki (brak deklaracji, zaniżenie należnego podatku, nie wpłacenie podatku) organ podatkowy wydaje decyzję określającą wysokość należnych zaliczek miesięcznych, a za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym zgodnie z przepisami wpłata powinna nastąpić.

Odsetki za zwłokę biegną wówczas od dnia następnego po dniu, w którym - zgodnie z przepisami o podatku dochodowym - istniał obowiązek złożenia prawidłowej deklaracji i dokonania zapłaty zaliczki.

W myśl art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym:

– osoby fizyczne - do 30 kwietnia następnego roku,

– osoby prawne - zeznanie wstępne do końca drugiego miesiąca roku następnego

i w tym terminie wpłacić różnicę między podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek.

Podatek wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba że urząd skarbowy wyda decyzję, w której określi podatek w innej wysokości. Oczywiste jest, że w przypadkach gdy podatnik w sposób prawidłowy wykaże różnicę należnego podatku za dany rok, natomiast nie zapłaci jej, odsetki za zwłokę pobiera się od dnia następnego po ostatnim dniu terminu do złożenia zeznania.

W przypadku jednak nierzetelności w zeznaniu rocznym (osoby fizyczne) lub zeznaniu wstępnym (osoby prawne) - organ podatkowy na podstawie materiałów dowodowych wydaje decyzję, w której przyporządkowuje konkretne kwoty uszczuplonych podatków poszczególnym miesiącom. Termin płatności przypada wówczas na dzień faktycznej płatności poszczególnych zaliczek miesięcznych, wynikający z przepisów o podatku dochodowym.

Podatek nie uiszczony w terminie płatności jest - zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o zobowiązaniach podatkowych - zaległością podatkową, od której pobiera się odsetki za zwłokę stosownie do art. 20 ust. 1 tej ustawy.

Przypomina się, że bieg odsetek rozpoczyna się od następnego dnia po terminie płatności.

Zasady obliczania odsetek za zwłokę regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31 grudnia 1989 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. z 1990 r. Nr 1, poz. 4 z późn. zm.).