PO/436/01/0001/05 - Pożyczka udzielona spółce przez wspólnika

Pytanie podatnika

Czy wpłata właścicieli Spółki Jawnej jako zasilenie Spółki w kwocie 20.000 EURO i inne wpłaty w PLN winny być potraktowane jako zasilenie rachunku Spółki jawnej czy też jest to pożyczka udzielona Spółce przez jej właścicieli?

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), po rozpatrzeniu zażalenia wspólników.... - na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Słupsku z dn.07.04.2005 r. nr P IV/436 - 2/05 udzielające pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - w sprawie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wpłaty kwoty 20.000 EURO dokonanej przez wspólników na rzecz spółki jawnej

odmawia się uchylenia postanowienia wymienionego organu podatkowego

Uzasadnienie

Wnioskiem z dn.10.01.2005 r. wspólnicy.... wystąpili do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Słupsku o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego, to jest przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych, przedstawiając następujący stan faktyczny:

"W dniu 29.12.2004 r. wspólnicy spółki na podstawie aneksu Nr 1 z dnia 01.05.2004 r. do umowy Spółki Jawnej z bankowego konta osobistego dokonali przelewu kwoty 20.000,00 EURO na konto bankowe spółki dla dokonania rozliczeń zobowiązań spółki w EURO. Zakup tej kwoty EURO został sfinansowany z pobrań kwoty 81.000,00 PLN z kasy spółki. Uzasadnieniem takiej operacji są koszty operacji bankowych. Bezpośrednia wpłata na konto osobiste waluty europejskiej jest dużo tańsza od wpłaty takiej samej kwoty na konto spółki. Nadmienia się przy tym, że wspólnicy spółki..... zgodnie z umową mogą dokonywać pobrań zarówno w PLN jak też w EURO (EURO od 01.05.2004 r.), a także zwracać te pobrania zarachowane na koncie 270 "pobrania właścicieli", w innych okolicznościach nazywanych zasileniem konta bankowego lub zasileniem kasy".

Jak wynika z dalszej części wniosku "wyłącznie z ostrożności, wobec braku prawnego komentarza do opisanego zdarzenia wspólnicy, jako tymczasowe rozwiązanie do czasu uzyskania interpretacji Urzędu Skarbowego w Słupsku przyjęli, że ww. opisana operacja bankowa nosi znamiona pożyczki, wobec czego sporządzono dnia 10.01.2005 r. deklarację PCC -1 oraz wpłacono kwotę 405,90 zł stanowiącą 0,5% ww. kwoty wyrażonej w PLN po przeliczeniu według średniego kursu NBP z dnia dokonania operacji tj. 29.12.2004 r."

W pisemnych uzupełnieniach wniosku wspólnicy wyjaśnili, iż Konto 270 pełni funkcję konta rozliczeń pobrań oraz zwrotów pobrań właścicieli Spółki na poczet przyszłego dochodu za dany rok rozliczeniowy, a rozliczenia pobrań dokonuje się na koniec każdego roku obrachunkowego. Powyższe wynika z zapisów umowy spółki, która przewiduje także obowiązek zasilania rachunku lub kasy spółki w środki pieniężne z zasobów prywatnych w miarę możliwości i potrzeb spółki.

Wnioskodawcy zaznaczyli nadto, że nie oczekiwali zwrotu ze spółki 20 tys. EURO, która posiadała środki finansowe niezbędne do uregulowania płatności kredytowych, jednakże nie w tej walucie jaka była potrzebna

W konsekwencji wspólnicy spółki sformułowali zapytanie o następującej treści:

"Czy wpłata właścicieli Spółki Jawnej...jako zasilenie Spółki w kwocie 20.000 EURO i inne wpłaty w PLN winny być potraktowane jako zasilenie rachunku Spółki jawnej czy też jest to pożyczka udzielona Spółce przez jej właścicieli"

W ocenie w/w mogą swobodnie dokonywać przepływów pieniężnych pomiędzy spółką a właścicielami bez konieczności uiszczania podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ wpłaty te nie są pożyczkami.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Słupsku w postanowieniu z dn.07.04.2005 r. nr P IV/436 - 2/05 wydanym na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dn.29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60), dokonującym interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, nie potwierdził stanowiska wnioskodawcy.

Powołując przedstawiony stan faktyczny sprawy wymieniony organ podatkowy stwierdził, iż z postanowień umowy spółki wynika prawo wspólników do pobierania środków płatniczych z konta spółki na poczet swoich udziałów w zyskach. Z tego względu oceniając rzeczywisty charakter czynności polegających na dokonywaniu przez wspólników wpłat z konta prywatnego na konto spółki określonych środków płatniczych istnieje podstawa do zakwalifikowania tychże czynności jako umowy pożyczki udzielonej przez wspólników spółce dla zrealizowania zobowiązań spółki w postaci spłaty kredytu inwestycyjnego. Uznać bowiem należy, że środki pobrane przez wspólników na poczet udziałów w zyskach faktycznie zostały zużyte przez wspólników na bieżące potrzeby spółki.

Natomiast w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k oraz pkt 2 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399) przedmiotowemu podatkowi podlegają umowy spółki oraz zmiany tych umów, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania. Przy czym za zmianę umowy w przypadku spółki osobowej - w myśl ust. 3 pkt 1 - uważa się m.in. pożyczki udzielone przez wspólników, których istota polega na tym, że dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

W świetle powyższego - w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Słupsku - zasadnym jest, by dokonaną przez wspólnika wpłatę w wysokości 20.000 EURO jak i inne tego rodzaju wpłaty dokonywane przez wspólników na konto Spółki traktować jako umowy pożyczki opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie przywołanych przepisów.

W zażaleniu kwestionującym przedmiotową interpretację prawa podatkowego wspólnicy spółki... podnieśli zarzut jej rozmijania się co do meritum sprawy z intencją zapytania, swoistą ingerencję w swobody gospodarcze, w szczególności co do swobody obrotu środkami pieniężnymi, które w swej istocie w spółce jawnej stanowią własność wspólników. Wobec zawartego w treści postanowienia domniemania stwierdzenia co do charakteru i celu pobrań gotówki, tym samym dowolności interpretacyjnej co do faktów przedstawionych w zapytaniu, wspólnicy uznali, iż nie została udzielona odpowiedź na postawione zapytanie prawne.

Po rozpatrzeniu treści zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Podzielić należy stanowisko wynikające z zakwestionowanego postanowienia, iż dokonana przez wspólników na konto spółki.... wpłata 20.000 EURO dn.29.12.2004 r. stanowi pożyczkę, tym samym dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowana jest jako zmiana umowy spółki, z konsekwencjami wynikającymi z zapisów ustawy z dn. 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. z 2005 r. Nr 41, poz. 399).

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy.

Odnosząc wskazaną regulację do okoliczności faktycznych omawianej sprawy w pierwszej kolejności na uwagę zasługuje źródło pozyskania przez wspólników wymienionej Spółki środków pieniężnych w podanym powyżej rozmiarze.

Zarówno we wniosku z dn.10.01.2005 r. jak i w pismach uzupełniających wskazany został w tej kwestii aneks nr 1 do umowy spółki i jego zapisy zamieszczone w § 11, stanowiącym podstawę prawną pobierania środków pieniężnych do zasobów własnych wspólników z rachunków bankowych i kasy Spółki.

Literalne brzmienie § 11 wskazuje, iż wspólnicy są uprawnieni do pobierania na poczet swoich udziałów w zyskach zaliczek do 100.000 PLN miesięcznie. Wspólnik jest natomiast zobowiązany do niezwłocznego zwrotu pobranej zaliczki do wysokości przewyższającej udział wspólnika w rocznym zysku, przy czym rozliczenie pobrań gotówki ostateczne za rok obrachunkowy następuje dnia 31 grudnia każdego roku.

Z wyjaśnień wspólników wynika, iż dla udokumentowania tych operacji utworzone zostało konto 270 - " rozrachunki z właścicielami".

Jak wynika z korespondencji przekazanej przez organ podatkowy pierwszej instancji dn.27.12.2004 r. wspólnicy zrealizowali opisane powyżej uprawnienie i na poczet zysku roku 2004 pobrali z zasobów finansowych Spółki... kwotę 81.000 zł.

Wskazane środki pieniężne stały się tym samym własnością Pani.... i Pana....W tym miejscu Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku stwierdza, iż nie podziela argumentacji zażalenia, że środki te w swej istocie w spółce jawnej stanowią własność wspólników i ograniczenia co do obrotu wynikają jedynie z postanowień umowy spółki jawnej.

Z treści art. 28 Kodeksu spółek handlowych wynika, że majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej trwania. Oznacza to posiadanie przez spółkę jawną statusu właściciela (co potwierdza m.in. wyrok z dn.13.09.2001 r. sygn. akt II SA 1722/00), tym samym istnienie odrębnego majątku spółki oraz osobistego majątku jej wspólników.

Gdyby przyjąć założenie wnioskodawców, to na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zapis kwalifikujący pożyczki udzielone przez wspólników spółce osobowej do zmiany umowy spółki (art. 1 ust. 3 pkt 1) świadczyłby o nieracjonalności ustawodawcy.

Wniosek wyprowadzony w zakwestionowanym postanowieniu nie stanowi zatem - w świetle zarzutu zażalenia - "swoistej ingerencji w swobody gospodarcze podmiotu /.../, a w szczególności co do swobody obrotu środkami pieniężnymi".

Powyższe oznacza, że kwota 81.000 zł na mocy postanowień umowy spółki w dniu 27.12.2004 r. stała się własnością wspólników Spółki... Zakres uprawnień właściciela wskazany w art. 140 Kodeksu cywilnego pozwala na swobodne (z uwzględnieniem społeczno-gospodarczego przeznaczenia) rozporządzanie przedmiotem własności.

W omawianej sprawie wspólnicy wymienionej Spółki z uprawnień tych skorzystali. Jak wynika z przedłożonej dokumentacji, po uprzedniej zamianie wskazanej powyżej kwoty na inną walutę, dokonali w dniu 29.12.2004 r. zasilenia konta Spółki w rozmiarze 20.000 EURO, wykorzystanych na pokrycie zobowiązań kredytowych.

W ocenie tut. organu podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego w Słupsku zasadnie zakwalifikował dokonaną wpłatę jako pożyczkę. Jak wykazano powyżej na ten cel zadysponowana została własność wspólników, a o czasowym wykorzystaniu środków pieniężnych przez Spółkę, to jest o ich późniejszym zwrocie, świadczy data wskazana w złożonej dn.10.01.2005 r. deklaracji PCC - 1, a mianowicie " na dzień 31.12.2010 r."

Przywołanie konkretnej daty nie potwierdza tym samym " braku oczekiwania zwrotu przedmiotowej sumy EURO" zadeklarowanego przez wspólników w korespondencji uzupełniającej wniosek z dn.10.01.2005 r.

Dla sprawy nie ma także znaczenia motywacja zasilenia konta Spółki, to jest dążenie do szukania oszczędności z tytułu operacji bankowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Decyzje gospodarcze winny bowiem uwzględniać obowiązujące formy prawne i konsekwencje ich wystąpienia wynikające m.in. z przepisów prawa podatkowego.

Skoro stan faktyczny wskazuje na wystąpienie elementów przedmiotowo istotnych umowy pożyczki, to organ podatkowy pierwszej instancji zasadnie uznał za nie prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dn.10.01.2005 r.

Jak wykazano powyżej dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczka udzielona spółce osobowej kwalifikowana jest jako rodzaj zmiany umowy spółki (art. 1 ust. 3 pkt 1, w związku z ust. 1 pkt 1 lit. k i pkt 2 oraz art. 1a pkt 1 ustawy z dn. 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych), zatem wskazanie w zakwestionowanym postanowieniu konsekwencji podatkowych wynikających z regulacji powołanego aktu prawnego uznaje się za prawidłowe w świetle zapytania zawartego w przedmiotowym wniosku.