PO 4/MS-722-354/96 - Bilansowe różnice kursowe a koszty uzyskania przychodów.

Odpowiadając na wystąpienie z 19 kwietnia 1996 r. (...) Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:

Kwestie uznawania za koszt uzyskania przychodów różnic kursowych z tytułu ponoszenia kosztów wyrażonych w walutach obcych są określone wyłącznie w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.). Stosownie do tego przepisu kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przepis ten stanowi również, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu oraz, że jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty ustalonego przez bank dewizowy, z którego usług korzystał ponoszący koszt oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.

Z przepisu tego zatem jednoznacznie wynika, że uznanie różnic kursowych za koszt uzyskania może nastąpić dopiero z dniem zapłaty poniesionych kosztów.

W tej sytuacji powołanie przez Izbę przepisu art. 15 ust. 4 ustawy w części dotyczącej zarachowanych co do rodzaju i kwoty kosztów jako podstawy do uznania za koszt uzyskania przychodów różnic kursowych ustalonych na dzień bilansowy od nie zapłaconych zobowiązań w walutach obcych - jest nietrafne. Gdyby bowiem ustawodawca miał na myśli, że kosztami uzyskania przychodów są także statystyczne różnice kursowe, to dałby temu wyraz - podobnie jak w art. 15 ust. 1 - w tym przepisie. W tej sytuacji nie można podzielić poglądu Izby, że ustalone na dzień bilansowy różnice kursowe - jako koszty zarachowane - są kosztem uzyskania przychodów tego roku podatkowego, w którym zostały zarachowane, mimo że nie zostały zrealizowane.

Problem różnic kursowych od zobowiązań występujących na koniec roku podatkowego traktowany jest analogicznie w orzecznictwie NSA. W wydanych wyrokach NSA uznał, iż z istoty swej różnice kursowe są wielkością zmienną, jako pochodna zmieniających się względem siebie kursów walut. Określenie różnic kursowych co do kwoty następować zatem może tylko raz - w chwili spełnienia zobowiązania (zapłaty).