PO 4/AK-722-833/93 - Objęcie udziałów - podwyższanie kapitału

Odpowiadając na pismo z 04. 10. 1993 r. Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Istotnym dla rozstrzygnięcia kwestii, jaki momenty uważa się w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością za datę objęcia nabycia udziałów, jest ustalenie, jaka czynność prawna wspólnika zmierzającego do objęcia lub nabycia udziałów pociąga za sobą skutki w sferze stosunków cywilno-prawnych.

Artykuł 162 § 2 pkt 6 KH stwierdza, iż "umowa spółki powinna określać ilość i wysokość udziałów objętych przez poszczególnych wspólników". Stosując wykładnię gramatyczną tego przepisu należy przyjąć, że użycie przez ustawodawcę w czasie przeszłym sformułowania o objęciu udziałów przez wspólników wskazuje, że czynność ta powinna nastąpić przed zawarciem umowy spółki, ale zgodnie z postanowieniem § 1 tego artykułu, umowa jest prawnie skuteczna od momentu jej zawarcia w formie aktu notarialnego. Jak więc z powyższego wynika, data sporządzenia umowy w formie aktu notarialnego jest datą objęcia udziałów.

Późniejsze przystąpienie do spółki przez objęcie udziału w podwyższonym kapitale zakładowym wymaga, dla swej ważności, zachowania formy aktu notarialnego (art. 256 zdanie 2 KH). W sytuacji więc, gdy podwyższenie kapitału zakładowego następuje na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki, i nie jest w związku z tym konieczna zmiana tej umowy, data oświadczenia nowego wspólnika o objęciu udziałów sporządzona w formie aktu notarialnego jest momentem rodzącym skutki prawne.

Jeżeli jednak podwyższenie kapitału spółki nie następuje na mocy postanowienia umowy spółki, lecz w drodze uchwały wspólników, może ono nastąpić jedynie poprzez zmianę umowy spółki (art. 255 § 1 KH). Każda zaś zmiana umowy spółki (a więc i również o podwyższeniu kapitału spółki i objęciu nowych udziałów) rodzi skutki prawne w zakresie objętym zmianami dopiero z chwilą jej rejestracji (art. 254 § 5 KH).

Analogicznie, nabycie udziałów przez nowych wspólników wymaga zmiany umowy spółki, a więc mają tutaj również zastosowanie postanowienia art. 254 KH.