PO 3-MD-722-649/96 - Związki gospodarcze i rodzinne.

Odpowiadając na pismo z 21.08.1996 r. znak (...) w sprawie postępowania kontrolnego w (...) Leasingowym S.A. w (...) Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia co następuje:

Organowi kontroli skarbowej nie przysługuje uprawnienie, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.) do ustalania przychodów ze sprzedaży w przypadku, gdy cena bez uzasadnionych przyczyn znacznie odbiega od wartości rynkowej. Zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu, uprawnienie takie posiada urząd skarbowy, a więc organ podatkowy.

Powyższe oczywiście nie oznacza, że zawarte umowy leasingu operacyjnego nie powinny podlegać badaniu i ocenie w postępowaniu kontrolnym przez organ kontroli skarbowej, w zakresie skutków w podatku dochodowym.

W umowach leasingu operacyjnego nie przewiduje się zasadniczo nabycia przedmiotu leasingu po upływie terminu umowy. Zatem po tym terminie stosunek zobowiązaniowy stron wygasa. Sporządzona po zakończeniu umowy leasingowej umowa sprzedaży jest kolejną samoistną czynnością cywilnoprawną podlegającą odrębnym przepisom zarówno kodeksu cywilnego, jak i prawa podatkowego.

Badanie oraz ocena zgodnego, rzeczywistego zamiaru i celu umowy leasingu operacyjnego ma służyć zatem stwierdzeniu, czy pod nazwą leasingu nie jest ukryta umowa innego rodzaju prowadząca do nabycia dobra inwestycyjnego, czy umowny czynsz za używanie środka trwałego, będącego przedmiotem umowy, bez uzasadnionych przyczyn nie odbiega od ceny rynkowej, czy w przypadku sprzedaży tego środka trwałego będącego wcześniej przedmiotem leasingu operacyjnego cena ustalona w umowie sprzedaży nie odbiega bez uzasadnionych przyczyn od ceny rynkowej, z uwzględnieniem jednakże stanu i stopnia zużycia tego środka.

W nawiązaniu do przesłanych przy ww. piśmie umów leasingu operacyjnego i umów sprzedaży zdaniem Ministra Finansów wszystko wskazuje na działania stron, zmierzające do zaniżenia podatku dochodowego.

Podstawę do takiej oceny stanowią następujące przesłanki:

- wysokość rat czynszu,

- wysokość wstępnej opłaty leasingowej,

- cena sprzedaży rzeczy przez leasingodawcę,

- cena sprzedaży rzeczy przez leasingodawcę po zakończeniu umowy leasingu.

W tym przypadku organ kontroli skarbowej może ustalić dochód podatnika na podstawie przepisu art. 11 ust. 2 (w brzmieniu obowiązującym w 1996 r. - przypis red.) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.). Natomiast sposób i tryb ustalania dochodów w drodze oszacowania został określony w wytycznych Ministra Finansów z dnia 29.04.1996 r. (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 13, poz. 60).