PO 3-HS-722-721/93 - Wierzytelności odpisane jako nieściągalne.

W związku z pismem z dnia 13 października 1993 r. znak: KS4 - 033-107/93 w sprawie interpretacji przepisów ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o podatku dochodowym od osób fizycznych Departament PO przekazuje następujące wyjaśnienia:

- stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz do art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wg wersji opublikowanej w Dz. U. z 1993 r. Nr 28 poz. 127 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne z wyjątkiem takich, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

- z kolei uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności w rozumieniu w/w przepisów w szczególności ma miejsce wtedy, gdy:

a) dłużnik postawiony został w stan likwidacji lub ogłoszono wobec niego upadłość,

b) na wniosek dłużnika wszczęte zostało postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków albo postępowanie układowe w rozumieniu przepisów prawa o postępowaniu układowym,

c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

W świetle przedstawionych wyjaśnień, uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności, na które wierzyciel może utworzyć rezerwy stanowiące koszty uzyskania przychodów może mieć miejsce wtedy, gdy wierzyciel posiada stosowne dokumenty odpowiadające stanowi faktycznemu.

Do dokumentów takich należą:

- w przypadku dłużnika - przedsiębiorstwa państwowego zarządzenie organu założycielskiego o postawieniu przedsiębiorstwa w stan likwidacji lub postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości,

- w przypadku dłużnika - spółdzielni, postawienie w stan likwidacji może mieć miejsce po podjęciu decyzji przez władze do tego uprawnione np. podjęcie decyzji przez walne zgromadzenie. Za moment postawienia spółdzielni w stan likwidacji, zgodnie z art. 113 § 1 pkt 3 Prawa spółdzielczego uznaje się sądową datę rejestracji rozpoczęcia likwidacji spółdzielni,

- w przypadku dłużników - spółek działających w oparciu o przepisy Kodeksu handlowego za otwarcie likwidacji należy uznać datę ustanowienia przez sąd rejestrowy likwidatorów do jej przeprowadzenia, po uprzednim podjęciu uchwały przez walne zgromadzenie o rozwiązaniu spółki. Ponadto za moment rozpoczęcia likwidacji w spółce należy uznać decyzję podjętą uchwałą walnego zgromadzenia lub wystąpienia sytuacji określonych w art. 444 Kodeksu handlowego.

Na podstawie ustawy z dnia 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 18 poz. 82) bankowe postępowanie ugodowe może dotyczyć tylko dłużników będących przedsiębiorstwami państwowymi, jednoosobowych spółek skarbu państwa lub przedsiębiorstw i spółek, w których wartość akcji skarbu państwa stanowią łącznie więcej niż 50%i. Termin wszczęcia bankowego postępowania ugodowego określa art. 14 w/w ustawy, zgodnie z którym za datę rozpoczęcia ugody bankowej uznaje się dzień jej ogłoszenia w dzienniku ogólnopolskim oraz w siedzibie banku i jego oddziałach, a także siedzibie dłużnika.

W aspekcie przepisów podatkowych rezerwy na wierzytelności, których nieściągalność jest uprawdopodobniona, które można uznać za koszty uzyskania przychodów mogą być utworzone po spełnieniu omówionych warunków.