PO 3-722-538/91 - Zakłady pracy chronionej.

W związku z wątpliwościami dot. stosowania przepisów ustawy z dnia 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 46, poz. 201, Nr 80, poz. 350 i Nr 110, poz. 472) w zakresie ulg podatkowych, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, co następuje:

1.Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z 9 maja 1991 r. o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych zakładom pracy zatrudniającym co najmniej 50 pracowników, w tym osoby niepełnosprawne (z wyjątkiem zakładów pracy chronionej) przysługują ulgi w podatkach dochodowym i od płac w wysokości równej osiągniętemu wskaźnikowi zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie zatrudnionych (w przeliczeniu na pełne etaty). Prawo do ulg powstaje jednakże dopiero wówczas, gdy wskaźnik, o którym mowa wyżej wynosi co najmniej 7 %. Prawo do ulgi w obu podatkach zakład pracy uzyskuje zatem po uzyskaniu pełnego 7-procentowego wskaźnika, bez możliwości zaokrąglania w górę każdego innego wskaźnika od 6,51 %.

W art. 17 ust. 1 ustawy w sposób jednoznaczny określono bowiem ten próg zatrudnienia ("co najmniej 7 %"). Przepis ust. 2 tego artykułu odnosi się zatem tylko do wskaźników mieszczących się w przedziale od 7,00 % do 50,50 %.

W przypadku osiągnięcia przez zakład pracy wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie zatrudnionych w wysokości co najmniej 7 %, kwotę ulg podatkowych ustala się mnożąc osiągnięty wskaźnik przez kwotę podatku.

Jeżeli wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych przekracza 50% (wynosi przynajmniej 50, 51 %) ulgę stanowi cały podatek. Podstawę naliczenia ulgi stanowi kwota podatku "brutto", tj. przed jej pomniejszeniem o ewentualne obniżki z innych tytułów, tj. w podatku dochodowym kwota podatku liczona od nadwyżki przychodów nad kosztami ich uzyskania powiększona o niedobory ze sprzedaży rzeczy i praw majątkowych, a w podatku od płac, kwota podatku bez zastosowania ulg. W przypadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych ponad 50 % ogółu zatrudnianych, przyjmuje się ulgę w pełnej wysokości zwolnienia od podatku dochodowego i od płac wynikającego z deklaracji.

2.Kolejną grupę problemów stanowi sposób rozliczania ulg i to szczególnie wówczas, gdy w danym roku podatkowym, w poszczególnych jego miesiącach, wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych jest zmienny i jest w jednym miesiącu niższy, zaś w innym wyższy (bądź równy) od 7 %. Wysokość zatrudnienia ogółem i osób niepełnosprawnych w zakładzie pracy jest bowiem podstawową przesłanką determinującą powstanie obowiązku wpłat na PFRON z mocy art. 4 ust. 1 ustawy lub prawa do ulg podatkowych (art. 17 ustawy).

Podatek dochodowy, zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (ale także od osób fizycznych) jest uiszczany zaliczkowo w rachunku narastającym. Ulga podatkowa uzależniona jest natomiast od wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w danym miesiącu (w każdym z osobna).

Należy zauważyć, że w art. 20 ust. 4 tej ustawy mowa jest o miesiącu, za który przysługują zwolnienia podatkowe (przepis ten określa wyłącznie techniki dokonywania wpłaty, ale również zawiera wskazówkę o charakterze materialnoprawnym), także wpłaty, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy - przepis ten pozostaje w pośrednim związku z art. 17 - dokonywane są co miesiąc (art. 8 ust. 2), przy tym w art. 4 mówi się o miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłaty.

W związku z powyższym ulgi podatkowe, o których mowa w art. 17 wylicza się odrębnie za poszczególne miesiące roku podatkowego. Ulgi te wylicza się tylko za miesiące, w których wystąpił podatek (wykazany w deklaracji). W deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego przez osoby prawne ulgę w podatku dochodowym należy wykazać w poz. 21 jako sumę ulg od początku okresu rozliczanego do końca okresu, za który podatek jest płacony, a w poz. 22 ulgę za ostatni miesiąc okresu rozliczanego.

Kwota ulgi za grudzień jest równa uldze za listopad, a jej rozliczenia (za grudzień) dokonuje się w zeznaniu rocznym.

W rozliczeniu rocznym i ostatecznym przyjmuje się sumę obniżek podatku z tytułu zatrudnienia osób niepełnosprawnych naliczonych w poszczególnych miesiącach roku podatkowego, z zastrzeżeniem obowiązku rozliczenia obniżki za grudzień wg faktycznego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

3.Ulga w podatku od płac powinna być wyliczona za poszczególne miesiące II półrocza 1991 r., z tym że podatek w danym miesiącu należy przyjąć w wysokości kwoty zaliczki za ten miesiąc oraz 1/3 kwoty wynikającej z rozliczenia podatku za kwartał, w którym występuje ten miesiąc. W deklaracji podatku od płac za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 1991 r. należy wykazać sumę obliczonych w powyższy sposób ulg miesięcznych za II półrocze.