PO 2/HD-127/97/018 - Prowadzenie ksiąg przez agentów ubezpieczeniowych i brokerów ubezpieczeniowych.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 9 stycznia 1997 r. Ministerstwo Finansów PO 2/HD-127/97/018 Prowadzenie ksiąg przez agentów ubezpieczeniowych i brokerów ubezpieczeniowych.

W związku z napływającymi zapytaniami w sprawie obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych (reasekuracyjnych) uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591), przepisy tej ustawy stosuje się m.in. do osób fizycznych i spółek cywilnych osób fizycznych, jeżeli ich przychody netto z operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 400.000 ECU. W pkt 3 natomiast wprowadzono zasadę, że do jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej przepisy ustawy stosuje się bez względu na wielkość przychodów.

Przepisy o działalności ubezpieczeniowej są obecnie zawarte w ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62). Zgodnie z art. 2 tej ustawy, działalność ubezpieczeniową prowadzą: zakład ubezpieczeń i zakład reasekuracji albo zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, zwane przez tę ustawę zakładem ubezpieczeń. Art. 11 ustawy o działalności ubezpieczeniowej stanowi, że zakład ubezpieczeń może prowadzić działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Ustawa o działalności ubezpieczeniowej w odrębnym rozdziale 3a reguluje warunki podejmowania i prowadzenia pośrednictwa ubezpieczeniowego w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń lub na rzecz ubezpieczonego. Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu czynności faktycznych lub prawnych związanych z zawarciem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia lub reasekuracji (art. 37d ust. 2 ustawy). Pośrednictwo ubezpieczeniowe wykonywane jest wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych albo brokerów reasekuracyjnych (art. 37d ust. 3 i 4 ustawy). Agentem ubezpieczeniowym lub brokerem ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy może być również osoba fizyczna. Ustawa o działalności ubezpieczeniowej w art. 37e ust. 4 wyraźnie stanowi, że agent ubezpieczeniowy nie będący osobą prawną prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1988 r. o działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 41, poz. 324 z późn. zm.).

Inną formą pośrednictwa ubezpieczeniowego jest działalność brokerska, której zakres został określony w art. 37g ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej. Ze względu na sformułowanie tego przepisu nie budzi wątpliwości, że również broker nie będący osobą prawną prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 ust. 1 wymienionej wyżej ustawy o działalności gospodarczej.

W świetle powyższego należy zatem stwierdzić, że ustawa o działalności ubezpieczeniowej nie traktuje agentów ubezpieczeniowych i brokerów ubezpieczeniowych (reasekuracyjnych) nie będących osobą prawną, jako wykonujących działalność ubezpieczeniową na podstawie przepisów tej ustawy. W związku z powyższym wspomniany wyżej przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości w stosunku do nich nie ma zastosowania. W konsekwencji zatem agenci ubezpieczeniowi i brokerzy ubezpieczeniowi (reasekuracyjni) nie będący osobą prawną mają obowiązek zaprowadzenia ksiąg rachunkowych w przypadku przewidzianym w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, tzn. jeżeli ich przychody netto z wykonywania czynności związanych z zawarciem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia lub reasekuracji za poprzedni rok podatkowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 400.000 ECU. W razie nieosiągnięcia wymienionego limitu przychodu są oni obowiązani prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów według wzoru określonego w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 1995 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 148, poz. 720). Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o rachunkowości mogą jednak w tym przypadku zaprowadzić księgi rachunkowe - według własnego wyboru - zawiadamiając o tym urząd skarbowy właściwy w sprawie podatku dochodowego przed rozpoczęciem roku podatkowego (kalendarzowego).

Zgodnie natomiast z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości, księgi rachunkowe - bez względu na wielkość przychodów - są obowiązane prowadzić zakłady ubezpieczeń i towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, o których była mowa.

Opublikowano: Biul.Skarb. 1997/2/13