PO 2/HD-1018/98/0101 - Zwolnienia od podatków dochodowych i podatku od towarów i usług przysługujące zakładom pracy chronionej zatrudniającym osoby niepełnosprawne.

W związku z wystąpieniem Sekretarza Stanu, Pełnomocnika do Spraw Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej - w celu jednolitego stosowania prawa podatkowego - na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083) uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 35 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) wolne od podatku dochodowego są dochody z działalności gospodarczej osób zatrudniających osoby niepełnosprawne w zakresie i na zasadach określonych w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Podobne zwolnienie wprowadzone zostało również w art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 z późn. zm.). Na podstawie tego przepisu wolne od podatku dochodowego są dochody podatników zatrudniających osoby niepełnosprawne w zakresie i na zasadach określonych w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

W obydwu tych ustawach odesłanie dotyczy w szczególności podatników, którzy uzyskali status pracodawcy prowadzącego zakład pracy chronionej w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 i Nr 160, poz. 1082). Przepis art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji... ustanowił ogólną zasadę, że prowadzący zakład pracy chronionej jest zwolniony w stosunku do tego zakładu z podatków, z tym że - zgodnie z ust. 2 tego artykułu - zwolnienie to nie dotyczy podatku od gier oraz podatku akcyzowego. W świetle powołanych wyżej art. 21 ust. 1 pkt 35 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 17 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zwolnienie z podatków, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji..., obejmuje zatem również podatek dochodowy od osób fizycznych oraz od osób prawnych.

Stosownie do art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji..., prowadzący zakład pracy chronionej przekazuje środki uzyskane z tytułu zwolnienia z podatków na:

1) Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, w wysokości 10%,

2) zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, w wysokości 90%.

Na podstawie art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji... prowadzący zakład pracy chronionej jest zwolniony również w stosunku do tego zakładu z wpłat do urzędu skarbowego należności z tytułu podatku od towarów i usług, z uwzględnieniem zasad określonych w odrębnych przepisach. Stosownie do ust. 3 pkt 2 w tym artykule prowadzący zakład pracy chronionej przekazuje środki uzyskane z tytułu tego zwolnienia na PFRON, pomniejszone o kwotę stanowiącą iloczyn liczby osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładzie pracy chronionej w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz trzykrotności najniższego wynagrodzenia.

Szczegółowe zasady zwolnienia prowadzącego zakład pracy chronionej z wpłat do urzędu skarbowego należności z tytułu podatku od towarów i usług, stanowiącej różnicę pomiędzy podatkiem należnym a naliczonym, zostały określone w art. 14a ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.), w brzmieniu ustalonym w art. 59 ustawy o rehabilitacji... Zgodnie z ust. 5 pkt 1 w tym artykule zwolnienie to ma zastosowanie w przypadku gdy prowadzący przekazał różnicę pomiędzy kwotą zwolnioną a kwotą stanowiącą iloczyn liczby osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładzie pracy chronionej w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy oraz trzykrotności najniższego wynagrodzenia, o której wyżej była mowa, na PFRON.

Zagwarantowana ustawowo możliwość dokonania tego rodzaju odliczenia przy korzystaniu ze zwolnienia od wpłat do urzędu skarbowego należności z tytułu podatku od towarów i usług, którego wysokość została uzależniona m.in. od liczby osób niepełnosprawnych zatrudnionych w zakładzie pracy chronionej, stanowi niewątpliwie zachętę dla prowadzącego zakład pracy chronionej do zwiększenia zatrudnienia tych osób.

Należy mieć jednak na uwadze, że w obu ustawach o podatku dochodowym, tj. - zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 12 ust. 4 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - należny podatek od towarów i usług nie jest przychodem dla celów podatku dochodowego. Również podatku naliczonego nie uważa się za koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji zatem kwota zwolnienia prowadzącego zakład pracy chronionej z wpłat do urzędu skarbowego należności z tytułu podatku od towarów i usług, o której mowa w art. 14a ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, nie może być uznana za przychód dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych oraz od osób prawnych.