PO 2/8-8010-0521/94 - Wprowadzenie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób fizycznych.

I.W związku z wejściem w życie przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1993 r. w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów osób fizycznych (Dz. U. Nr 132, poz. 635 i z 1994 r. Nr 15, poz. 52), zobowiązuję Panie i Panów Dyrektorów do utworzenia w izbach i urzędach skarbowych punktów informacyjnych, które będą udzielały wyjaśnień w sprawach związanych ze stosowaniem przepisów dotyczących tego ryczałtu. Równocześnie proszę o pilne nadesłanie do Departamentu Podatków Bezpośrednich i Opłat Ministerstwa Finansów wykazu telefonów utworzonych punktów informacyjnych.

II.Biorąc pod uwagę brak odpowiedniego vacatio legis dla przepisów wprowadzających w życie nową zryczałtowaną formę opodatkowania dochodów, uprzejmie proszę, aby błędy popełnione przez podatników, zwłaszcza w pierwszych trzech miesiącach (od 1 stycznia do 31 marca 1994 r.) stosowania tego ryczałtu, były traktowane przez aparat skarbowy z należytą wyrozumiałością. Zalecenie to nie dotyczy jednak postępowania w tych przypadkach, gdy podatnik umyślnie dopuszcza się oszustw, w celu całkowitego uniknięcia lub znacznego obniżenia wysokości podatku.

III.W związku z sygnałami świadczącymi o tym, iż w odniesieniu do niektórych podatników kwota zryczałtowanego podatku dochodowego jest zbyt dużym obciążeniem, zalecam organom podatkowym, aby wobec tych podatników - w uzasadnionych przypadkach - dokonywały, na podstawie art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, na wniosek strony częściowego zaniechania poboru tego ryczałtu; zaniechanie całkowite możliwe jest tylko w celu zapobieżenia upadkowi firmy. Dotyczy to głównie podatników prowadzących lub rozpoczynających w 1994 r. wykonywanie tych rodzajów działalności, w których m.in.:

– stosowane są marże urzędowe,

– podatnicy zaciągnęli kredyty na uruchomienie działalności i muszą spłacać wysokie odsetki, podejmują bądź prowadzą działalność w dzierżawionych obiektach i w związku z tym obciążeni są bardzo wysokimi czynszami.

Podjęcie decyzji o zmniejszeniu obciążeń podatkowych powinno w każdym przypadku być poprzedzone wnikliwą analizą wszystkich okoliczności mających wpływ na rozmiary działalności oraz na wysokość należnego podatku.

IV.W związku z napływającymi pytaniami ze strony pracowników aparatu skarbowego oraz podatników dotyczącymi opodatkowania podatkiem dochodowym od przychodów ewidencjonowanych - w celu ujednolicenia orzecznictwa organów podatkowych - wyjaśniam niektóre kwestie związane ze stosowaniem przepisów w sprawie tego podatku:

1. Jeżeli w przypadku rozwiązania spółki cywilnej osób fizycznych wspólnicy uruchamiają oddzielnie działalność na własne nazwisko, przychody z tej uruchomionej działalności podlegają opodatkowaniu w formie ryczałtu, niezależnie od wysokości przychodów, jakie w 1993 r. osiągnęła spółka. Podobnie w sytuacji, gdy podatnicy prowadzili działalność samodzielnie (na własne nazwiska), a następnie tworzą spółkę cywilną osób fizycznych, będą od przychodów uzyskanych przez tę spółkę opłacali podatek w formie zryczałtowanej, bez względu na wysokość przychodów, jakie osiągnęli z działalności prowadzonej na własne nazwisko.

2. Jeżeli podatnik prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą, a następnie w wyniku rozszerzenia wpisu do ewidencji działalności gospodarczej prowadzi ją wspólnie z małżonkiem (na nazwisko obojga małżonków), to należy uznać, że jest to kontynuacja działalności prowadzonej przez jednego z małżonków i w związku z tym fakt ten nie powoduje zmiany formy opodatkowania.

3. Lekarz uzyskujący przychody ze stosunku pracy, który otwiera w 1994 r. prywatny gabinet lekarski, jeżeli nie wybierze opodatkowania w formie karty podatkowej, może korzystać ze zryczałtowanego opodatkowania od przychodów ewidencjonowanych, o ile zawiadomi właściwy urząd skarbowy, że nie zamierza wykonywać działalności na rzecz zakładu pracy (§ 3 ust. 3 rozporządzenia).

4. Przychodem lekarzy weterynarii za zlecane im czynności administracyjne w zakresie badania zwierząt i mięsa jest różnica pomiędzy kwotą pobranych opłat a kwotą przekazaną na rachunek wojewódzkich zakładów weterynarii w wysokości ustalonej w umowie z lekarzem.

5. U podatników świadczących usługi pośrednictwa oraz wykonujących działalność w zakresie zawierania umów komisu przychodem stanowiącym podstawę obliczania zryczałtowanego podatku dochodowego jest kwota należna z tytułu świadczenia tych usług (art. 14 ustawy o podatku dochodowym), czyli kwota uzyskanej prowizji. Stawka ryczałtu wynosi 7,5% uzyskanej prowizji. W wypadku gdy podatnik w ramach wykonywanych usług pobiera należności również za usługi świadczone za jego pośrednictwem przez osoby trzecie - przychodem jest całość należności.

6. Przepisów powołanego rozporządzenia nie stosuje się do osób wykonujących działalność na podstawie umów agencyjnych i umów na warunkach zlecenia zawartych na podstawie uchwały nr 17 Rady Ministrów z dnia 13 lutego 1983 r. (Mon. Pol. z 1988 r. Nr 13, poz. 116), do czasu wygaśnięcia skutków prawnych tych umów (art. 57 ustawy o podatku dochodowym). Podatnicy ci są obowiązani prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów.

7. Podatnicy opłacający zryczałtowany podatek dochodowy mogą korzystać z ulg inwestycyjnych, do których nabyli prawo przed dniem 1 stycznia 1992 r., przez obniżenie należnego ryczałtu o kwotę nie wykorzystanej ulgi. W praktyce z tych ulg mogą korzystać trzy grupy podatników:

a) grupa pierwsza obejmująca podatników, którzy w 1991 r. ponieśli wydatki na zakupy oraz montaż maszyn i urządzeń służących działalności w zakresie przetwórstwa rolnego i spożywczego. W 1991 r. podatnikom tym przysługiwała ulga w wysokości 20% poniesionych wydatków inwestycyjnych, którą mogli odliczyć od podatku dochodowego. W przypadku nie wykorzystanej ulgi do 1993 r. podatnikowi przysługuje prawo do jej realizacji w latach następnych;

b) druga grupa obejmuje podatników, którzy w 1990 r. nabyli prawo do ulgi w związku z poniesionymi wydatkami na:

budowę, rozbudowę i modernizację budowli; realizacja ulgi polegała na możliwości odliczenia z należnego podatku dochodowego kwoty odpowiadającej 40% poniesionych wydatków inwestycyjnych,

zakup, montaż maszyn i urządzeń służących działalności w zakresie przetwórstwa rolnego i spożywczego, działalności w zakresie produkcji materiałów i wyrobów na potrzeby budownictwa mieszkaniowego oraz wdrażaniu osiągnięć naukowych i technicznych do produkcji i świadczenia usług; realizacja ulgi polegała w tym przypadku na możliwości odliczenia z należnego podatku dochodowego kwoty odpowiadającej 20% wydatków na te cele;

c) grupa trzecia obejmuje podatników, którzy przed 1 stycznia 1990 r. rozpoczęli inwestycje budowlane oraz zakupili maszyny i urządzenia na potrzeby działalności gospodarczej. Zakres tych ulg, a także sposób realizacji regulują przepisy:

ustawy z dnia 19 grudnia 1975 r. o ulgach podatkowych z tytułu inwestycji (Dz. U. Nr 45, poz. 230 z późn. zm.),

rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 1984 r. w sprawie ulg podatkowych z tytułu inwestycji (Dz. U. Nr 60, poz. 307),

rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 1984 r. w sprawie stosowania ulg podatkowych z tytułu inwestycji (Dz. U. Nr 61, poz. 324).

8. Jeżeli chodzi o ulgi inwestycyjne przysługujące podatnikom na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 1993 r. w sprawie odliczeń od dochodu wydatków inwestycyjnych na terenie gmin o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem strukturalnym (Dz. U. Nr 59, poz. 266) - do czasu zmiany tego rozporządzenia zalecam urzędom skarbowym podejmowanie, w trybie art. 8 ustawy o zobowiązaniach podatkowych, decyzji o częściowym zaniechaniu ustalania i poboru zryczałtowanego podatku dochodowego przez odliczenie poniesionych wydatków inwestycyjnych od przychodu. Jeżeli podatnik opłaca zryczałtowany podatek dochodowy według różnych stawek, odliczenie stosuje się od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.

9. Podatnicy opłacający zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów ewidencjonowanych mogą korzystać z częściowego zwolnienia od podatku z tytułu szkolenia uczniów lub z tytułu zatrudnienia pracowników w celu nauki zawodu na zasadach określonych w paragrafach 13-17 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1991 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 124, poz. 553, z 1992 r. Nr 52, poz. 239 oraz z 1993 r. Nr 66, poz. 312 i Nr 133, poz. 641). O kwotę ulgi z omawianego tytułu obniża się zryczałtowany podatek dochodowy.

10. Zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 1994 r. (Mon. Pol. Nr 6, poz. 53) obniżono wysokość opodatkowania przychodów z niektórych rodzajów działalności gospodarczej. Między innymi niższy podatek będą płacili podatnicy zajmujący się sprzedażą jednorazowych biletów autobusowych i tramwajowych, znaczków do biletów miesięcznych, znaków opłaty skarbowej, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów telefonicznych. W odniesieniu do tej grupy podatników zarządzono zaniechanie ustalania i poboru zryczałtowanego podatku dochodowego w części przekraczającej 7,5% różnicy między kwotą przychodu uzyskanego ze sprzedaży tych towarów a ich kosztem zakupu udokumentowanym fakturami, rachunkami (rachunkami uproszczonymi). W praktyce oznacza to, iż należny zryczałtowany podatek od przychodów ze sprzedaży tych towarów pobierany jest od prowizji według stawki 7,5%. Jednocześnie zalecam, aby nie kwestionowano dokonywania na koniec miesiąca zbiorczego wpisu tak ustalonych przychodów.

11. Jeżeli podatnik uzyskuje przychody opodatkowane różnymi stawkami i dokonuje odliczeń przysługujących na podstawie art. 9 i 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odliczeń tych może dokonywać w poszczególnych miesiącach w takim stosunku, w jakim pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów w tym miesiącu - pod warunkiem ostatecznego rozliczenia przysługujących ulg, zgodnie z § 6 ust. 12 rozporządzenia, w terminie płatności zryczałtowanego podatku dochodowego za grudzień 1994 r., tj. do 20 stycznia 1995 r. Podatnicy mogą również dokonywać odliczeń w rachunku narastającym, a także jednorazowo przy ustalaniu ryczałtu za grudzień.