PF-I-005/3/StS/04 - Pobór zaliczek na podatek od osiągniętego przychodu z innych źródeł, tj. dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego ustanowienia służebności gruntowej

Pytanie podatnika

Dotyczy poboru zaliczek na podatek, od osiągniętego przychodu z innych źródeł o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), tj. dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego ustanowienia służebności gruntowej.

Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu, działając na podstawie przepisu art. 14b § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) zmienia udzieloną Państwu informację Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 9 września 2003 r., nr I US-PDI-415/52/03 w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej poboru zaliczek na podatek, od osiągniętego przez Państwa przychodu z innych źródeł o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), tj. dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego ustanowienia służebności gruntowej.

Art. 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż podatnicy wymienieni w art. 31, 33, 34 i 35, jeżeli osiągają inne dochody, od których płatnicy nie mają obowiązku poboru zaliczek na podatek, są obowiązani wpłacać zaliczki na podatek należny od tych dochodów według zasad określonych w art. 44 ust. 3a.

Uregulowanie zawarte w w/w przepisie dotyczy bardzo specyficznej sytuacji, gdy podatnicy wymienieni w art. 31, 33, 34 i 35 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (między innymi pracownicy, członkowie spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, emeryci i renciści, w tym otrzymujący emerytury i renty z zagranicy, stypendyści) otrzymują od płatników wymienionych w tych przepisach (m.in. od pracodawców, spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, organów rentowych, banków dokonujących wypłat emerytur i rent z zagranicy, jednostek organizacyjnych uczelni, placówek naukowych) przychody, od których płatnik nie ma obowiązku poboru zaliczki na podatek.

Przepis ten ma zatem zastosowanie jedynie w nielicznych wypadkach, takich jak np. wypłata świadczenia emerytalnego przez organ rentowy, który ma obowiązek poboru zaliczek na zasadach określonych w art. 34, i jednocześnie następuje wypłata przez ten sam organ rentowy alimentów (art. 20 ust. 1 ustawy), od których organ ten nie ma obowiązku poboru zaliczek w trakcie roku podatkowego. W takim przypadku, od otrzymywanych alimentów podatnik winien sam odprowadzać zaliczki na podatek, według zasad określonych w art. 44 ust. 3a.

W terminach płatności zaliczek na podatek podatnik zobligowany jest składać deklaracje o wysokości uzyskanego w danym miesiącu dochodu (formularz PIT-52 w 2003 r. i PIT-53 w 2004 r.).

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż w Państwa przypadku takie okoliczności nie miały miejsca. Podmiot dokonujący wypłaty wynagrodzenia z tytułu odpłatnego ustanowienia służebności gruntowej nie dokonywał bowiem innych wypłat na Państwa rzecz, od których miałby obowiązek pobrać zaliczkę. Tym samym nie był jednocześnie płatnikiem, o którym mowa w powołanym art. 40, co z kolei oznacza, iż nie byli Państwo obowiązani do odprowadzania zaliczek na podatek od dochodu uzyskanego z tytułu odpłatnego ustanowienia służebności gruntowej, w trybie art. 44 ust. 3a ustawy.

Przedmiotowe dochody - jak słusznie wskazał Państwu Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu w piśmie z dnia 9 września 2003 r. nr I US-PDI-415/52/03 - podlegają kumulacji z dochodami z pozostałych źródeł i należy je wykazać w zeznaniu rocznym. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1 zdanie drugie ustawy, jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 3, art. 28-30 i art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów ze wszystkich źródeł przychodów.

Z kolei zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Definicję kosztów uzyskania przychodów zawarto w art. 22 ww. ustawy zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Ustawodawca przewidział także, szczególne zasady ustalenia kosztów uzyskania przychodów, jednak żadne z nich nie odnoszą się do przychodów z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, a zatem należy w tym przypadku stosować ogólnie przyjętą zasadę.

Należy zatem ustalić czy poniesiony wydatek spełnia równocześnie dwa warunki, tj. przyczynia się do powstania przychodu lub wpływa na jego wysokość oraz nie jest wymieniony w art. 23 ustawy.

Ponadto podstawowym warunkiem zaliczenia danych wydatków w koszty uzyskania jest ich poniesienie. A wiec kosztami będą wszelkie poniesione i udokumentowane wydatki wpływające bezpośrednio na przychód z tytułu zawartej umowy, tj. koszty sporządzenia umowy, ewentualne poniesione koszty pośrednictwa itp.

Brak jest możliwości ustalania kosztów przychodów lub prawa do ulg podatkowych na podstawie teoretycznej wartości nieruchomości w przypadku zaistnienia innej, równie teoretycznej, sytuacji np. zbycia w drodze sprzedaży.

W przedmiotowej sytuacji nie doszło do zbycia nieruchomości gdyż strony uzgodniły inną formę zawarcia umowy, z której wynikają także inne skutki prawne, nie tylko dotyczące sfery podatkowej. A zatem ustalanie kosztów dotyczących sprzedaży czy też ulg podatkowych związanych z inną, odmienną prawnie sytuacją jest bezzasadne.

Inne okoliczności powoływane w piśmie, tj. ograniczenie wykorzystania nieruchomości wskutek zawartej umowy czy też zmiana wartości rynkowej nieruchomości mogły mieć znaczenie przy określaniu ceny za ustanowienie ograniczonego prawa do tej nieruchomości natomiast pozostają bez wpływu na konsekwencje podatkowe wynikające z przyjętego stanu.