PDF II/415-28/2004 - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych polskiej i szwedzkiej emerytury otrzymywanych przez osobę zamieszkałą w Polsce

Pytanie podatnika

Podatnik w 2004 r. uzyskuje dochody z emerytury krajowej i zagranicznej (Szwecja) i dotyczy sposobu rozliczania rocznego podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu otrzymywanych dochodów z emerytur, a mianowicie:

1. W jaki sposób należy rozliczyć podatek za 2004 rok za okres od 1 stycznia 2004 r. do 30 maja 2004 r. i 1 czerwca 2004 r. do 31 grudnia 2004 r.?

2. Jakie przepisy Unijne traktują o podatku od wynagrodzeń emerytalnych?

3. Czy naliczany jest podatek i w jakiej wysokości przez płatnika w kraju?

4. Czy podatki te podlegają komasacji lub mają swoją oddzielną stopę naliczania?

5. Czy emerytura szwedzka podlega dwukrotnemu opodatkowaniu w Polsce, jeśli tak, to w jakiej wysokości?

Naczelnik Urzędu Skarbowego na pisemne zapytanie Pani z dnia 8 września 2004 r. (data wpływu do Urzędu 10 września 2004 r.) udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza, co następuje.

Zasadą polskiego prawa podatkowego wyrażoną w treści art. 3 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) jest nieograniczony obowiązek podatkowy, oznacza to, iż osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Przepis ten stosuje się - zgodnie z art. 4a cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Do dochodów osiąganych w Szwecji przez osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w Polsce mają zastosowanie postanowienia umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji z dnia 5 czerwca 1975 r. w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz. U. z 1977 r. Nr 13, poz. 51).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. umowy z dnia 5 czerwca 1975 r. - za "osobę mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" uważa się osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam obowiązkowi podatkowemu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryteria o podobnym charakterze, nie włączając jednak osób, które podlegają obowiązkowi podatkowemu w tym Państwie tylko w zakresie dochodu, jaki osiągają ze źródeł w nim położonych, albo z majątku, jaki posiadają w tym Państwie.

Zatem opodatkowanie dochodów przez podatnika z tytułu otrzymywanej emerytury krajowej i zagranicznej w związku z zamieszkaniem od maja 2004 r. na stałe w Polsce następuje według przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych z uwzględnieniem przepisów cyt. umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Królestwa Szwecji z dnia 5 czerwca 1975 r. w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodów i majątków. Całość dochodów za 2004 rok jest opodatkowana w Polsce bez względu na miejsce położenia źródeł.

W trakcie roku podatkowego obowiązki związane z obliczaniem i poborem zaliczek od wypłacanych emerytur ciążą na płatnikach, natomiast po zakończeniu roku, ponieważ uzyskuje Pani dochody od dwóch płatników, zobowiązana Pani będzie do złożenia zeznania podatkowego, według wzoru PIT-37 (jeżeli uzyska Pani tylko dochody z emerytur) w terminie do 30 kwietnia 2005 r., w którym należy wykazać całość dochodów tj. emeryturę uzyskaną ze Szwecji, jak i emeryturę krajową.

Od podatku obliczonego od zsumowanych emerytur odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w Szwecji, przy czym odliczenie to nie może przekroczyć tej części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie (art. 22 umowy ze Szwecją, art. 27 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zasady poboru zaliczek w ciągu roku wynikają z niżej wymienionych przepisów i są następujące:

I. Art. 34 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczy emerytury krajowej). Zgodnie z tym przepisem organy rentowe są obowiązane jako płatnicy pobierać zaliczki miesięczne od wpłacanych bezpośrednio przez te organy emerytur. Zaliczki, o których mowa w ust. 1, za miesiące od stycznia do grudnia, ustala się zgodnie z art. 32 ust. 1-1c wyżej cytowanej ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., odejmując kwotę obliczoną zgodnie z art. 32 ust. 3 miesięcznie tj.:

Za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali - 19 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu,

Za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1 - 30 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu,

Za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę drugiego przedziału skali - 40 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu.

Natomiast, na podstawie ust. 7 art. 34 ww. ustawy, organy rentowe są obowiązane, w terminie do końca lutego, po upływie roku podatkowego, sporządzić i przekazać roczne obliczenie podatku, według ustalonego wzoru, podatnikom uzyskującym dochód z emerytur, oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika; obowiązek ten nie dotyczy podatników:

- w stosunku do których ustał obowiązek poboru zaliczek,

- którym zaliczki były ustalane w sposób określony w art. 32 ust. 1a-1c, chyba że podatnik przed końcem roku podatkowego złoży oświadczenie o rezygnacji z zamiaru opodatkowania w sposób określony w art. 6 ust. 2 lub ust. 4.

II. Art. 35 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dotyczy emerytury z zagranicy). Zgodnie z tym przepisem, do poboru zaliczek miesięcznych od dochodu z emerytury z zagranicy jako płatnicy są obowiązane osoby prawne i ich jednostki, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy - od wypłacanych przez nich emerytur. Zaliczki ustala się w identyczny sposób jak przy emeryturze krajowej, z tym że w przypadku poboru zaliczek od emerytur i rent z zagranicy stosuje się postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty.

Dla podmiotu wypłacającego emeryturę pochodzącą m.in. ze Szwecji, z uwagi na brzmienie art. 20 ww. umowy, istotne jest ustalenie kwoty podatku lub zaliczki zapłaconej przez podatnika za granicą, przy czym ciężar udowodnienia płatnikowi pobrania podatku (zaliczek) od tego dochodu ciąży na podatniku. Jeżeli podatnik przedłoży płatnikowi dowody, z których wynika w jakiej wysokości został mu pobrany podatek (lub zaliczka), płatnik winien pobrany podatek (lub zaliczkę) pomniejszyć przy obliczaniu zaliczek. Jeżeli natomiast dowody nie zostaną przedłożone płatnik powinien pobrać zaliczkę według zasad ogólnych tj. od całej wypłaconej kwoty.

Przy obliczaniu kwoty dochodu z emerytur z zagranicy ma zastosowanie art. 11 ust. 3 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów z dnia otrzymania lub postawienia do dyspozycji podatnika, ogłoszonych przez bank, z którego usług korzystał podatnik i mających zastosowanie przy kupnie walut.

Jeżeli podatnik nie korzystał z usług banku, przychody przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych z dnia uzyskania przychodów, ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski.

W terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, winna być wpłacona ewentualna różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu wynikającego z zeznania, o którym mowa art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a sumą zaliczek należnych za dany rok, w tym również sumą zaliczek pobranych przez płatników.

Ponadto informuje się, że w zeznaniu podatnik może dokonać odliczeń od dochodu i od podatku dochodowego, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zgodnie z art. 6 ust. 2 tej ustawy, małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego małżonków, kwot określonych w art. 26; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Do zeznania podatnik nie dołącza dokumentów, na podstawie których zostało ono sporządzone. Za prawidłowość wykazanych w zeznaniu danych odpowiada podatnik.

Należy jednak przez okres 5 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym upłynął termin płatności (art. 70 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa) przechowywać te dokumenty tj. do momentu przedawnienia zobowiązania.