PBI-2/4150/IN-31/USRawa Maz/06/JF - Wspólne prowadzenie działalności przez małżonków

Pytanie podatnika

Czy po obowiązkowej zmianie wspólnego wpisu małżonków na dwa odrębne w ewidencji działalności, małżonkowie nadal mogą wspólnie prowadzić działalność gospodarczą i czy ma to wpływ na zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi zmienia postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 08.02.2005 r. Nr I.1/406/1/2006

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, po przeanalizowaniu przedłożonych dokumentów oraz obowiązujących przepisów prawa podatkowego stwierdza, co następuje:

Na podstawie regulacji zawartych w art. 14b § 5 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.

W dniu 25.11.2005 r. zwróciliście się Państwo do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Rawie Mazowieckiej z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w rozliczeniach podatkowych (podatek dochodowy od osób fizycznych), w związku ze zmianami obowiązującymi w zakresie stosowania ustawy o swobodzie gospodarczej.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że w 2005 r. prowadzili Państwo działalność gospodarczą mając wspólny wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Zgodnie z obowiązkiem wprowadzonym przez ustawę o swobodzie gospodarczej zmienią Państwo wspólny wpis w ewidencji działalności gospodarczej na dwa odrębne wpisy. Państwa zdaniem "zmiana wpisu do ewidencji działalności nie powinna zmienić formy prowadzonego przedsiębiorstwa (....) oraz zasad rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych". Także twierdzą Państwo, iż bez zawiązywania spółki "należy prowadzić jedną ewidencję tj. książkę przychodów i rozchodów dla całości prowadzonej działalności gospodarczej tj. naszej firmy a nie oddzielnie dla każdego przedsiębiorcy posiadającego oddzielnie wpisy w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej w Urzędzie Miasta".

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Rawie Mazowieckiej wydał postanowienie Nr I.1/406/1/2006 z dnia 08.02.2005 r., w którym stwierdził, że "małżonkowie nadal będą prowadzić działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak dotychczas prowadzili. Zatem zmiany rejestracyjne wymuszone koniecznością dostosowania aktualnych regulacji prawnych w zakresie ewidencji przedsiębiorców posiadają cechy wyłącznie natury formalnej i pozostają bez wpływu na zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych".

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Rawie Mazowieckiej zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa i dlatego na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa zmienia go niniejszą decyzją.

Ustawa z dnia 02.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807) wprowadziła nową definicję przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 4 cytowanej ustawy przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą, za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Ustawa z dnia 02.07.2004 r. przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1808) dostosowuje poprzedni stan prawny do obowiązującego po wejściu w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. W myśl art. 68 cytowanej ustawy:

Organ ewidencyjny w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy wzywa każdego z małżonków, którzy są wpisani do ewidencji działalności gospodarczej pod wspólnym numerem ewidencyjnym, do złożenia wniosku o zmianę wspólnego wpisu. We wniosku należy wskazać w szczególności, który z małżonków będzie wpisany do ewidencji pod dotychczasowym numerem.

Organ ewidencyjny dokonuje, zgodnie ze złożonym wnioskiem, wpisu drugiego z małżonków pod nowy numer ewidencyjny, uwzględniając faktyczną datę rozpoczęcia działalności gospodarczej. Z wpisu pierwotnego usuwa się dane drugiego z małżonków.

Wniosek, o którym mowa powyżej, zawiera informację o umowie spółki cywilnej między małżonkami w celu wykonywania działalności gospodarczej, o ile taka została zawarta.

W przypadku nie złożenia wniosku, o którym mowa powyżej, organ ewidencyjny w terminie do dnia 31.12.2005 r. dokona wykreślenia wspólnego wpisu małżonków z ewidencji działalności gospodarczej.

Tak więc do dnia 31.12.2005 r. małżonkowie prowadzący działalność gospodarczą na imię obojga, byli zobowiązani do dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców i zdecydowania w jakiej formie będą prowadzić działalność gospodarczą, ewentualnie na którego z nich będzie zarejestrowana działalność. Ze względu na swobodę zawierania umów i swobodę działalności gospodarczej małżonkowie sami powinni byli zdecydować w jakiej formie od 01.01.2006 r. chcą prowadzić działalność gospodarczą, ponieważ po tej dacie prowadzenie działalności na imię obojga małżonków nie jest możliwe.

Zgodnie z nowymi zasadami dokonywania wpisów do ewidencji działalności gospodarczej małżonkowie mogą wybrać:

- prowadzenie działalności na jednego małżonków (drugi może być osobą współpracującą),

- prowadzenie działalności w formie spółki cywilnej lub osobowej (małżonkowie wówczas muszą zawrzeć stosowną umowę),

- prowadzenie odrębnych działalności, pod innymi numerami w ewidencji działalności gospodarczej i bez łączenia się w spółkę cywilną.

Od wybranej formy kontynuowania działalności przez małżonków od 01.01.2006 r. będzie zależeć sposób prowadzenia rozliczeń. Jeżeli wybiorą Państwo wspólne prowadzenie działalności, to według cytowanych przepisów jest to możliwe tylko w formie spółki cywilnej po zawarciu stosownej umowy. Wówczas dla spółki należy prowadzić jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów. W tym przypadku zmiana wpisu w ewidencji działalności gospodarczej nie spowoduje żadnych zmian w sposobie prowadzenia rozliczeń prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeżeli natomiast nie podpiszą Państwo umowy spółki i jej nie zgłoszą, każdy z Państwa będzie miał status odrębnego przedsiębiorcy prowadzącego oddzielną pozarolniczą działalność gospodarczą. W takiej sytuacji, zgodnie z art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) o podatku dochodowym od osób fizycznych, każdy z małżonków jako osoba fizyczna jest zobligowany do prowadzenia odrębnej podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Zatem zgodnie z aktualnymi przepisami, małżonkowie nie mogą wspólnie prowadzić działalności gospodarczej bez zawarcia spółki cywilnej lub osobowej, a tym samym prowadzić jednej podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W świetle powyższego, interpretację Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz Państwa stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.

Biorąc pod uwagę fakt, iż udzielono Państwu błędnej interpretacji w zakresie stosowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasadnym jest zmiana postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Rawie Mazowieckiej z dnia 08.02.2005 r., Nr I.1/406/1/2006.

W związku z powyższym, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał jak w sentencji niniejszej decyzji.