PBI-2/415/9/06 - Odszkodowanie z tytułu zawartej ugody.

"(...) Z przedłożonego (...) wniosku wynika, że (...) zawarła Pani wraz z mężem przez pełnomocnika akt notarialny, na mocy którego właściciele nieruchomości sąsiadującej z posesją podatników, wypłacili na rzecz podatników odszkodowanie za szkodę w związku z prowadzoną inwestycją budowlaną. Celem inwestycji jest budowa budynku mieszkalnego wraz z usługami w parterze i garażami w podziemiu oraz garażami naziemnymi. Podatnicy wnieśli odwołanie od decyzji wydanej przez Prezydenta Miasta (...), określającej warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. Podatnicy zaskarżyli przedmiotową inwestycję, gdyż ich zdaniem jej realizacja spowoduje spadek wartości rynkowej lokalu mieszkalnego będącego własnością podatników. Po otrzymaniu pierwszej transzy odszkodowania od inwestorów spornej budowy, podatnicy wycofali odwołanie wniesione do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (...). Właściciele sąsiedniej nieruchomości zobowiązali się do wpłacenia drugiej transzy odszkodowania, po umorzeniu przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze postępowania odwoławczego w przedmiotowej sprawie. (...)

Czy kwota odszkodowania otrzymanego przez podatnika, wynikająca z zawartej z właścicielem sąsiedniej nieruchomości ugody, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)? (...)

Zdaniem podatnika, kwota odszkodowania wynikająca z zwartej pomiędzy stronami sporu ugody, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

(...) Wśród dochodów wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 cytowanej powyżej ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy za pracę;

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa wart. 27 ust. 1;

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugod.

Z literalnego brzmienia art. 21 ust. 1 pkt 3 jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

W przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazano, iż otrzymane odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód nie zostały objęte zwolnieniem od podatku dochodowego.

Instytucja ugody została unormowana w przepisach Kodeksu Cywilnego w art. 917 (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego, w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Reasumując, odszkodowanie otrzymane na podstawie zawartej między stronami ugody, stanowi przychód w dacie jego otrzymania, z tytułu innych źródeł określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że odszkodowanie otrzymane przez podatnika (...) na podstawie zawartej ugody nie podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) cytowanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (...)".