PB5/RM-5940-01939/98 - Akcje nabyte w drodze darowizny a koszt uwzględniany przy ustalaniu dochodu w przypadku ich zbycia.

Na podstawie art. 14 § 1 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w związku z wątpliwościami w sprawie określenia kosztów nabycia akcji otrzymanych w drodze darowizny, uprzejmie wyjaśniam.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 z późn. zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na nabycie akcji; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży akcji. Przy nabyciu akcji w drodze darowizny element wydatku czy kosztu nabycia nie występuje. Nie ma zatem kosztu uzyskania przychodu. W świetle art. 22 ust. 1 ustawy, skoro kosztami uzyskania z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, to nie może budzić wątpliwości, że przy nabyciu akcji w drodze darowizny takie koszty nie występują. Uzyskany przychód jest dochodem. A zatem w przypadku sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny opodatkowaniu podlegała kwota uzyskana ze sprzedaży.

Chcąc złagodzić skutki podatkowe wynikające z takiego rozwiązania Minister Finansów zwolnił od podatku dochodowego dochód uzyskany ze zbycia akcji otrzymanych w drodze spadku albo darowizny - w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn (rozporządzenie Ministra Finansów z 13 października 1997 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz. U. Nr 128, poz. 834). Powyższe rozwiązanie ma zastosowanie do dochodów uzyskanych ze sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny po 1 stycznia 1997 r. Odmienny pogląd wyrażony w pismach Ministerstwa Finansów z 24 lutego 1997 r. PO2/HD-499/97/0101 i z 27 maja 1997 r. Nr PO2/AS-2455/0427/97 będących odpowiedzią na indywidualne zapytania podatników nie daje podstaw do żądania od odstąpienia dokonania wymiaru podatku w należnej wysokości.

Znane są orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego stanowiące, iż podatnik nie może być poszkodowany wskutek zastosowania się do konkretnej wykładni pracownika, bądź organu administracji państwowej. Naczelny Sąd Administracyjny zajmował również stanowisko, że interpretacja wydana przez urzędnika czy organ administracji państwowej nie powinna prowadzić do nieuzasadnionych, niezgodnych z prawem korzyści. Oznacza to, że organy podatkowe nie powinny w takich sprawach stosować sankcji karno-skarbowych i odsetek do tych podatników, którzy nie zapłacili podatku dochodowego uzyskanego ze sprzedaży akcji nabytych w drodze darowizny. Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego oznacza zarazem, że organy podatkowe mają prawo określać wysokość podatku zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Art. 14 § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) nie może stanowić podstawy do sankcjonowania nieprawidłowego stosowania, w określonych przypadkach, tj. w przypadku błędnej interpretacji urzędu, przepisów prawa podatkowego. Podatek nie pobrany bądź pobrany w niższej od należnej wysokości oznacza stratę budżetu, który służy zaspokojeniu szeroko rozumianych potrzeb społecznych.

A zatem, w przypadku gdy podatnik ustalał dochód do opodatkowania wg zasad wyrażonych w ww. pismach nie należy pobierać odsetek za zwłokę z tytułu nieprawidłowo odprowadzonej zaliczki oraz stosować sankcji karno-skarbowych.